افتادگی رحم پرولاپس رحم علت افتادگی رحم_رنگو

تعداد بسیاری از زنان افتادگی رحم را برای افزایش سن یا زایمان‌های مکرر و طبیعی توانایی می‌کنند. این حالت وقتی رخ می‌دهد که عضلات و بافت‌های لگن ضعیف خواهد شد یا صدمه می‌بینند. با ابتلا به پرولاپس رحم یا همان افتادگی، این عضو بدن زنان به سمت پایین متمایل می‌بشود. با بازدید علت افتادگی رحم، دکتر زنان از درمان‌های غیرجراحی و جراحی برای از بین بردن مشکل منفعت گیری می‌کند. زنان یائسه طبق معمولً برای فقدان استروژن، با این مشکل مواجه خواهد شد. برای درمان از راه حلهای مختلفی از جمله ورزش‌هایی برای کف لگن موسوم به تمرینات کگل و کنترل وزن منفعت گیری می‌بشود. درمان یبوست و فیزیوتراپی کف لگن هم بی‌تاثییر نیستند.

در این مقاله، درمورد علل، عوارض و درمان افتادگی رحم می‌خوانید. مطالعه مقاله به ۶ دقیقه زمان نیاز دارد.

اگر پرسشی داشتید، در آخر سوال کنید تا کارشناس سلامتی مجله پزشکی دکتردکتر به شما جواب دهد.

افتادگی رحم چیست؟

افتادگی رحم، وضعیتی است که در آن عضلات و بافت‌های اطراف رحم ضعیف خواهد شد. این چنین وضعیتی با آویزان‌شدن رحم همراه است و آن را به سمت داخل واژن به پایین می‌کشد. زیاد تر افراد سپس از زایمان واژینال یا طبیعی و یائسگی دچار این مشکل خواهد شد. به افتادگی رحم، پرولاپس رحم (uterine prolapse) هم حرف های می‌بشود. ماهیچه‌ها، رباط‌ها و بافت‌های لگن، عضلات کف لگن می باشند. این ماهیچه‌ها از رحم، راست روده، واژن، مثانه و دیگر اندام‌های لگنی حمایتمی‌کنند. افتادگی وقتی اتفاق می‌افتد که عضلات کف لگن صدمه ببینند یا ضعیف شوند، تا جایی که دیگر امکان حمایتو حمایتاز این عضو مقدور نباشد. در این صورت، لگن به سمت داخل یا خارج واژن کشیده می‌بشود. افتادگی رحم می‌تواند خفیف یا شدید باشد، همه‌چیز وابسته به این است که عضلات پشتیبان رحم چه مقدار ضعیف شده‌اند. در یک افتادگی ناقص، به گمان زیادً رحم به سمت واژن متمایل می‌بشود و توده یا برآمدگی تشکیل می‌کند. در موارد شدیدتر، رحم می‌تواند به اندازه‌ای بلغزد که حتی از واژن خارج بشود. در این صورت حالت پرولاپس کامل نامیده می‌بشود.

مرحله های یا انواع افتادگی رحم

متخصصان و دکتر زنان برای بازدید بهتر حالت پرولاپس رحم، طبقه‌بندی‌هایی برای شرایط گوناگون آن در نظر می‌گیرند. این طبقه‌بندی شامل موارد زیر است و برای تشخیص روال بیماری و درمان، مهم به‌شمار می‌رود:

علائم افتادگی رحم و مثانه چیست؟

افرادی که در مرحله های اولیه و خفیف افتادگی رحم می باشند، طبق معمولً علامت خاصی را حس نمی‌کنند. با گذشت زمان، حالت بدتر می‌بشود و به دیگر اندام‌های لگنی همانند مثانه یا روده هم سختی داخل می‌کند و علائمی همانند موارد زیر را به همراه می‌آورد:

• حس سنگینی، پری یا سختی در لگن
• تشکیل مشکل برای قراردادن تامپون
• درد زمان رابطه جنسی (مقاربت)
• یبوست و مشکلات دفع ادرار
• بیرون زدگی بافت از واژن
• درد کمر و پاها و لگن

مشکلات دفع ادرار، از جمله نشت ادرار (بی‌اختیاری)، نیاز به ادرار مکرر (تکرر ادرار) یا میل ناگهانی برای ادرارکردن (فوریت ادرار) هم از علائم این حالت می باشند. هنگامی که برای زمان طویل ایستاده‌اید یا راه می‌روید هم علائم بدتر خواهد شد. حتی وقتی که سرفه و عطسه می‌کنید، علائم شدیدتر خواهد شد. در این موقعیت‌ها، جاذبه سختی مضاعفی بر عضلات لگن شما داخل می‌کند. در برخی موارد، زخم و عفونت و مشکلات این‌چنینی هم با ابراز پرولاپس رخ خواهند داد.

علت افتادگی رحم چیست؟

رحم در داخل لگن از سوی گروهی از ماهیچه‌ها و رباط‌ها (عضلات کف لگن) در جای خود نگه داشته می‌بشود. هنگامی این ساختارها ضعیف خواهد شد، دیگر نمی توانند رحم را در موقعیت خود نگه دارند و افتادگی رخ می‌دهد. احتمالا برایتان دلنشین باشد که بدانید ارتباطی بین افسردگی و ابتلا به افتادگی رحم هم وجود دارد.

در پایگاه خبر‌رسانی مجله معتبر نیچر (BMC) درمورد این نوشته آمده است:

افسردگی علامتی است که با غم و اندوه، از دست‌دادن علاقه یا لذت، حس گناه یا کم ارزشی، خواب یا اشتهای آشفته، حس خستگی و تمرکز ضعیف شناسایی می‌بشود. بین شیوع افسردگی و عوامل خطر مرتبط با آن در زنان مبتلا به افتادگی رحم پیشرفته، ربط مستقیم وجود دارد.

عوامل بسیاری در ضعیف‌شدن عضلات لگن نقش دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم. یادتان باشد که مشکلاتی همانند افتادگی واژن یا رحم قابل پیشگیری می باشند. بعضی اوقات افتادگی نتیجه و عارضه‌ای از مشکلات دیگر همانند سرفه مزمن (ناشی از بیماری‌های تنفسی) است.

سن و نوسانات هورمونی

نوسانات هورمونی در سنین گوناگون در زندگی زنان از یک سو و از دست‌دادن توان عضلات در دوره یائسگی از دلایل افتادگی رحم می باشند. بارداری و زایمان طبیعی هم در این عرصه نقش پررنگی دارند. اگر نوزاد چاق و سنگین باشد، گمان وقوع این چنین مشکلی زیاد تر هم خواهد شد. به این علت، ابراز پرولاپس طبق معمولً رایج است و زنان بسیاری را در طول زندگی دچار می‌کند.

بلندکردن اجسام سنگین

زمان بلند کردن اجسام سنگین به عضلات کف لگن سختی بسیاری داخل می‌بشود. این سختی مداوم تدریجاً ضعف عضلات را به همراه دارد. نباید هیچ زمان از نقش مهم عضلات کف لگن در نگه داری و مراقبت از اندام‌های لگنی غافل شوید. اگر این ماهیچه‌ها قوت خود را از دست بدهند، افتادگی رحم اصلاً دور از انتظار نخواهد می بود. بلندکردن اجسام سنگین علتبالارفتن سختی داخل شکم هم می‌بشود. در نتیجه، اندام‌های لگنی از جمله رحم تحت سختی قرار می‌گیرند و به سمت پایین هل داده خواهد شد.

یبوست مزمن

اگر مدام دچار یبوست باشید، برای خارج‌کردن مدفوع باید زور و سختی بسیاری به خود داخل کنید. این حالت روی اندام‌های درون لگن اثرات منفی می‌گذارند و علتخواهد شد که کارایی خود را از دست بدهند. اگر دچار یبوست هستید، باید سریع تر به این حالت رسیدگی کنید تا دچار مشکلات این چنینی و انواع بیماری‌های زنان یا عوارض دیگر نشوید. منفعت گیری از فیبر کافی در رژیم غذایی، در از بین بردن یبوست پشتیبانی می‌کند.

افتادگی اندام‌های گوناگون لگن

دیگر اندام‌های ناحیه لگن هم می‌توانند در صورت ضعف عضلانی از موقعیت و جای خود خارج شوند. این موارد هم با افتادگی اندام‌های لگن همراه می باشند. برای مثال:

• سیستوسل؛ وقتی که مثانه به داخل یا خارج از واژن می‌افتد.
• رکتوسل؛ وقتی که راست روده به داخل واژن یا خارج آن متمایل می‌بشود.
• انتروسل؛ وقتی که بخشی از روده کوچک به داخل واژن می‌رود و برآمده می‌بشود.

چاقی یا عوامل خارجی گوناگون علتابراز انواع کشیدگی‌ها و افتادگی‌های ناحیه لگن خواهد شد.

افتادگی رحم در بارداری

زایمان‌ طبیعی، خروج نوزاد سنگین از واژن و چاقی زیاد علتمی‌بشود که عضلات کف لگن تضعیف شوند. این حالت با افزایش خطر افتادگی رحم همراه است. جنین در داخل شکم هم به رحم سختی داخل می‌کند و با بزرگ‌شدن آن، سختی بسیاری به عضلات این ناحیه اعمال می‌بشود. در نتیجه، حس سنگینی در واژن و سختی در لگن به وجود می‌آید و پرولاپس رحم شکل می‌گیرد. افتادگی رحم در دوران بارداری علتدرد در عضلات رحم و حوالی آن هم می‌بشود. زنان بارداری که این مشکل را توانایی می‌کنند، دچار تکرر ادرار یا بی‌اختیاری مدفوع و ادرار هم خواهد شد. پرولاپس در بارداری نتایج خوشایندی ندارد و می‌تواند علتتولد زودهنگام بچه بشود. امکان ابتلا به عفونت‌های ادراری در تاثییر مسدودشدن جریان ادرار هم وجود دارد.

افتادگی رحم سپس از زایمان

سپس از زایمان، سختی سنگینی که به ناحیه رحم و لگن داخل شده، خود را به شکل‌های مختلفی از جمله افتادگی رحم مشخص می کند. گریز از این چنین عارضه‌ای طبق معمولً اجتناب‌ناپذیر است. به این علت، اگر:

• زایمان طبیعی پیش رو دارید؛
• بار چندمی است که زایمان واژینال خواهید داشت؛
• یا اضافه وزنتان در دوره حاملگی زیاد شده؛

گمان افتادگی رحم برایتان وجود دارد.

افتادگی رحم سپس از یائسگی

یائسگی وقتی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها تشکیل هورمون‌های تنظیم‌کننده قاعدگی را متوقف کنند. یکی از این هورمون‌ها استروژن است که به قوی نگه‌داشتن عضلات لگن پشتیبانی می‌کند. بدون آن، گمان پرولاپس رحم زیاد زیادتر می‌بشود. پیشگیری از ابراز این چنین مشکلی به علت یائسگی زیاد ممکن نیست. با این حال، همیشه ارامش در وزن و مراعات سبک زندگی سالم، مشکلات جسمانی را خفیف‌تر می‌کنند.

آیا افتادگی رحم علتنازایی می‌بشود؟

پرولاپس رحم نمی‌تواند به طور مستقیم علتابراز نازایی بشود، اما امکان دارد که روی روال بارداری اثرات منفی بگذارد. برای مثال، مشکلات جنسی ناشی از این حالت نمی‌گذارند که تخمک و اسپرم در موقعیتی مناسب به یکدیگر برسند. در نتیجه، بچه‌دارشدن مشکل می‌بشود. از نظر دیگر، درد در زمان نزدیکی جنسی هم مانع از تلاش افراد برای تکرار این توانایی و تلاش برای بارداری می‌بشود. همه این‌ها دست به دست هم خواهند داد تا امکان بارداری مقداری سخت‌تر باشد.

عوامل خطر افتادگی رحم

برخی از عوامل می‌توانند خطر ابتلا به افتادگی ناحیه رحم را زیاد تر کنند. به موارد زیر دقت کنید و ببینید که آیا تحت خطر این عوامل هستید یا خیر. در صورتی که این چنین مشکلاتی تهدیدتان می‌کنند، باید عمل های پیشگیرانه را با جدیت اغاز کنید:

• یک یا چند زایمان طبیعی داشته‌اید یا خواهید داشت.
• به سن و سال یائسگی رسیده‌اید.
• جراحی لگن داشته‌اید.
• سابقه ژنتیکی دارید.

با شناسایی این عوامل، مانع از ابراز افتادگی در ناحیه رحم شوید.

افتادگی رحم چطور تشخیص داده می‌بشود؟

پزشک با نگاهی به ناحیه رحم می‌تواند فهمید حالت افتادگی آن بشود. در واقع، با معاینه‌ای که انجام می‌دهد، فهمید می‌بشود که آیا رحم از موقعیت مهم‌اش پایین آمده است یا خیر. در طول معاینه لگن، او از یک اسپکولوم یعنی وسیله‌ای برای بازگردن در رحم منفعت گیری می‌کند و واژن و رحم را مورد بازدید قرار می‌دهد. هرگونه برآمدگی ناشی از ریزش رحم به داخل کانال واژن در طول این فرایند، حس خواهد شد. امکان دارد که پزشک از بیمار بخواهد، سرفه کند تا با اعمال سختی بر ناحیه رحم، حالت آن اشکار‌تر بشود. در واقع، دکتر می‌خواهد قوت عضلات را برسی کند و سپس به نتیجه‌گیری برسد.

افتادگی لگن و رحم چه عوارضی دارد؟

افتادگی لگن و تحول موقعیت آن می‌تواند علتابراز مشکلات متنوعی بشود. برای همین، بهتر است که با راه‌کارهای پیشگیرانه، مانع از ابراز این چنین عارضه‌ای شوید. تشخیص و درمان آن هم راهی برای جلوگیری از عوارض متنوع از جمله موارد زیر است:

• حس سختی یا بیرون‌زدگی در ناحیه مقعد
• بی‌اختیاری ادرار (نشت ادرار)
• حس نیاز مکرر به ادرارکردن
• مشکل در تخلیه کامل مثانه
• عفونت‌های ادراری مکرر
• مشکلات روده‌، یبوست
• مشکل در دفع مدفوع
• بی‌اختیاری مدفوع
• مشکلات جنسی
• خشکی واژن

افت مطمعن به نفس، افسردگی و اضطراب هم از نتایج و عوارض ابتلا به پرولاپس رحم است. 

افتادگی رحم چطور درمان می‌بشود؟

برای درمان افتادگی رحم، گزینه‌های جراحی و غیر جراحی وجود دارد. پزشک باید با در نظر گرفتن شدت و مرحله افتادگی، عمل به درمان کند. دقت به سن و این که آیا تصمیم بارداری دارید یا خیر هم از جمله عوامل مهم در انتخاب مسیر درمان است. در ادامه، نگاهی داریم به راه حلهای درمان مختلفی که در این مسیر حاضر است.

گزینه‌های غیرجراحی

از راه حلهای غیرجراحی مختلفی برای درمان افتادگی رحم منفعت گیری می‌بشود. برای مثال، یک وسیله حلقه‌ای شکل از جنس پلاستیک در اطراف یا زیر تکه پایینی یا همان دهانه رحم (سرویکس) قرار می‌گیرد. این دستگاه علتمی‌بشود که رحم در جای خود واقع بشود و به موقعیت مکانی مهم‌اش بازگردد. جاگذاری این دستگاه تخصص می‌خواهد و باید از سوی پزشک انجام بشود. ضمن این که ملزوم است تا به طور مرتب تمیز و قبل از رابطه جنسی هم برداشته بشود. تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی هم می‌تواند در افت علائمی همانند یبوست سودمند باشد. افزایش مصرف آب و فیبر مانع دفع پرفشار مدفوع و زور زدن می‌بشود. در نتیجه، خطر افتادگی رحم در تاثییر سختی این‌چنینی از بین می‌رود. نگه داری وزن سالم هم به افت سختی روی عضلات لگن پشتیبانی می‌کند.

گزینه‌های جراحی

ترمیم افتادگی و عمل هیسترکتومی از گزینه‌های جراحی برای افتادگی رحم می باشند. با برداشتن رحم در یک عمل جراحی به نام هیسترکتومی، مشکل پرولاپس حل می‌بشود. در این مسیر، احتمالا از یک برش (انسیزیون) در واژن (هیسترکتومی واژینال) یا از طریق شکم (هیسترکتومی شکمی) منفعت گیری بشود.
ترمیم افتادگی بدون هیسترکتومی هم امکان پذیر. این روش شامل قراردادن رحم در موقعیت طبیعی و اولیه خود می‌بشود. امکان پذیر، تعلیق رحم با اتصال مجدد رباط‌های لگنی به تکه پایینی آن مقدور بشود. در واقع، پزشکان تلاش می‌کنند که رحم را در جای اولیه خود نگه دارند. این جراحی بنا به نظر پزشک از راه واژن یا شکم صورت می‌گیرد.

ورزش برای درمان افتادگی رحم

تمرینات کگل برای تحکیم لگن زنان کاربردهای مختلفی دارند. از جمله مزایای این تمرینات، باید به تحکیم ماهیچه‌های لگن و از بین بردن مشکلات افتادگی ناحیه رحم اشاره کنیم. در مواردی که افتادگی آنچنان شدی و زیاد نیست، طبق معمولً از این روش برای درمان منفعت گیری می‌بشود. برای انجام تمرینات کگل باید:

• عضلات لگنی خود را سفت کنید، به طوری که انگار تلاش دارید ادرارتان را نگه دارید.
• عضلات را برای چند ثانیه محکم نگه دارید و سپس رها کنید.

این کار را ۱۰ بار تکرار کنید. بدون محدودیت‌های مکانی و وقتی می‌توانید این تمرینات را تا ۴ مرتبه در طول روز انجام دهید.

چطور می‌توان از افتادگی رحم پیشگیری کرد؟

برای پیشگیری از افتادگی و جلوگیری از عوارض پرولاپس همانند زخم و عفونت یا مشکلات جنسی می‌توانید پیشنهاد‌های پزشکان را جدی بگیرید. پیشنهاد‌های دکتر افتادگی رحم در این عرصه، شامل موارد زیر می‌بشود:

• از یبوست یا زور زدن در زمان دفع مدفوع خودداری کنید.
• وزن مناسبی داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید.
• تمرینات کگل را برای تحکیم عضلات کف لگن انجام دهید.
• سیگار را ترک کنید. این کار خطر ابتلا به سرفه مزمن را افت می‌دهدو به عضلات لگن سختی می‌آورد.
• منفعت گیری از تکنیک های مناسب بلندکردن در زمان حمل اجسام سنگین را به خوبی یاد بگیرید و اجرا کنید.

دقت کنید که برخی از عوامل همانند چند بار زایمان طبیعی یا یائسگی اجتناب‌ناپذیرند.

ورزش برای پیشگیری از افتادگی رحم

برای درمان مشکلاتی همانند افتادگی لگن یا رحم می‌توانید از ورزش‌های مناسب هم پشتیبانی بگیرید. تمرینات فیزیوتراپی یا مواردی که پزشک زنان به شما پیشنهاد می‌کند، در این عرصه سودمند خواهند می بود. تمرینات ورزشی مناسب طبق معمولً به شرح زیر است:

قبل از اغاز هر برنامه ورزشی با دکتر خود مشورت کنید؛ به خصوص اگر باردار هستید یا سابقه بیماری خاصی دارید.

برای درمان افتادگی رحم به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای بازدید حالت افتادگی رحم باید به دکتر زنان مراجعه کنید. او پزشکی است که به خوبی می‌داند تخصص زنان و زایمان چیست و می‌تواند با بازدید سختی بر عضلات کف لگن، برسی دلایل و عوامل تشکیل پرولاپس رحم به از بین بردن مشکل پشتیبانی کند. افت استروژن در یائسگی، تغییرات هورمونی در دوران‌های گوناگون زندگی زنان و افزایش سختی داخل شکمی علتابراز افتادگی رحم خواهد شد. پزشکان با معاینه لگن و کشف علت افتادگی رحم به سراغ درمان مناسب برای این حالت می‌روال. در مسیر تشخیص هم ابتدا از معاینه و سپس از سونوگرافی، ام آر آی و راه حلهای دیگر در صورت لزوم منفعت می‌برند. با تحکیم عضلات کف لگن و اقداماتی همانند درمان یبوست یا اجتناب از بلندکردن اجسام سنگین می‌توانید مانع از ابراز این چنین مشکلی شوید. پیشگیری از افتادگی لگن کار سختی نیست و با چند عمل ساده و مراعات نکات مراقبتی مقدور است. برای پیداکردن بهترین پزشکان، جهت مراجعه برای از بین بردن مشکل افتادگی در رحم می‌توانید به سامانه دکتردکتر مراجعه کنید. در آنچا، امکان مرور نظرات بیماران قبل هر پزشک و دریافت نوبت اینترنتی از دکترها وجود دارد. این روش سریع و آسان، مسیر درمان را زیاد خوشایند و ساده می‌کند.

منبع های:

medparkhospital.com

my.clevelandclinic.org

webmd.com

سوالات متداول افتادگی رحم 

آیا افتادگی رحم خطرناک است؟

افتادگی رحم تهدیدکننده زندگی نیست، اما می‌تواند عوارض ناخوشایندی همانند درد و سنگینی در ناحیه لگن و مشکلات جنسی به همراه بیاورد. این‌ها کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار خواهند داد.

افتادگی رحم در دختر مجرد چطور است؟

افتادگی رحم در دختران هم رخ می‌دهد. در واقع، فقط یائسگی یا زایمان علت آن نیستند و مشکلات مادرزادی، سرفه و یبوست مزمن و ورزش‌های سنگین و تکراری هم علتبروزش خواهد شد.

افتادگی رحم چطور اشکار می‌بشود؟

با روش معاینه فیزیکی، افتادگی اشکار خواهد شد. پزشک یک اسپکولوم (وسیله‌ای که به آنها اجازه می‌دهد داخل واژن شما را ببینند) داخل و واژن و رحم را بازدید می‌کند.

افتادگی رحم چه عوارضی دارد؟

از عوارض این مشکل باید به عفونت ادراری، بی‌اختیاری مدفوع و ادرار، مشکلات جنسی، ابراز درد در ناحیه لگن و پا اشاره کنیم. این حالت تهدیدکننده سلامت هست، اما جان فردی را تهدید نمی‌کند.

آیا با طناب زدن هم دچار افتادگی رحم می‌شویم؟

نه لزوماً اما طناب‌زدن جفت پا با پرش‌های بلند و تکراری در برخی از افراد علتافتادگی رحم می‌بشود و به عضلاتشان در ناحیه لگن سختی می‌آورد.