نوار قلب و تفسیر انواع آن + نحوه گرفتن تست الکتروکاردیوگرام_رنگو

نوار قلب، یک آزمایش ساده و غیرتهاجمی برای ثبت فعالیت الکتریکی قلب است. پزشکان به پشتیبانی این آزمایش مشکلات قلبی گوناگون همچون نارسایی قلبی، آریتمی‌ها و حملات قلبی را شناسایی می‌کنند.

در این روش، الکترودهایی برای ثبت سیگنال‌های قلبی روی پوست بدن قرار می‌گیرند. نتایج به دست آمده از تست نوار قلب اطلاعات ارزشمندی درمورد ریتم قلب، اندازه و حالت عضله قلب به پزشک اراعه می‌دهد. این آزمایش در تشخیص تعداد بسیاری از بیماری‌های قلبی و این چنین بازدید سلامت عمومی قلب زیاد سودمند است.

در این نوشته از مجله پزشکی دکتر دکتر به الزام انجام الکتروکاردیوگرام، انواع و راه حلهای تفسیر نتیجه آن پرداخته‌ایم.

در انتها، اگر سوالی دارید، در تکه نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن جواب می‌دهد.

تست نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (EKG) چیست؟

تست نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام یک آزمایش تخصصی و سریع برای بازدید ضربان قلب است که سیگنال‌های الکتریکی قلب را ثبت می‌کند. نتایج آزمایش برای تشخیص حملات قلبی، یافتن علت قلب درد و ضربان قلب نامنظم یا همان آریتمی پشتیبانی موثری به متخصصان خواهد کرد.

به چه علت باید الکتروکاردیوگرام یا EKG بگیریم؟

الکتروکاردیوگرام برای بازدید ضربان قلب و شدت تپش قلب انجام می‌بشود. در ادامه به بازدید دلایل تجویز این تست توسط پزشک پرداخته‌ایم:

تشخیص بیماری‌های قلبی با علائم بالینی

انجام این آزمایش برای تشخیص بیماری قلبی همانند آریتمی، دعوا قلبی، تاکی‌کاردی و بزرگ‌شدن قلب کاری حیاتی است. در صورت مشاهده تعدادی از علائم بالینی زیر، به تست الکتروکاریدوگرام نیاز خواهید داشت:

• درد قفسه سینه؛ به‌اختصاصی در سمت چپ یا وسط قفسه سینه
• سرگیجه؛ حس گیجی و سبکی سر به‌طور ناگهانی و مکرر
• اختلال در ضربان قلب؛ حس تپش محکم‌ در سینه، پرش یا نامنظم شدن ضربان قلب
• نبض تند؛ بالا رفتن شدت ضربان قلب در حالت استراحت
• تنگی نفس؛ میانه ورزش یا در حالت استراحت در طول روز
• ضعف؛ حس خستگی مداوم بدون علت اشکار
• افت توانایی تحرک فیزیکی؛ به‌اختصاصی زمان ورزش یا انجام کارهای سنگین

درصورتی‌که نتایج غیرطبیعی گزارش بشود، پزشک برای تشخیص دقیق‌تر، آزمایش‌های فرد دیگر همانند اکو، تست ورزش یا آنژیوگرافی را تجویز می‌کند.

بازدید شرایط بیمار پیش از عمل جراحی

حالت کارکرد قلب و سلامت آن، امریست که باید پیش از اغاز هر نوع عمل جراحی بازدید بشود. درصورتی‌که، قلب توانایی تحمل شرایط سنگین عمل جراحی را نداشته باشد، انجام جراحی به قیمت جان بیمار همه خواهد شد.

برسی روال درمان

پزشک با بازدید دوره‌ای نتایج الکتروکاردیوگرام، می‌تواند مقدار اثربخشی روال درمان از جمله داروها و دستگاه‌های ضربان‌ساز را برسی کند. با قیاس حالت تپش قلب پیش از اغاز درمان و بعد از آن، اطلاعات دقیقی از روال بیماری به دست می‌آید.

غربالگری افراد با سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی

در صورت وجود سابقه بیماری‌های قلبی در خانواده، پزشک به شما پیشنهاد می‌کند که به‌طور منظم تست EKG را انجام دهید. انجام این آزمایش‌ها تحت‌نظر پزشک متخصص، حتی بدون ابراز علائم، به تشخیص زودهنگام و درمان بیماری‌های قلبی پشتیبانی می‌کند.

تفاوت بین نوار قلب و اکوی قلب

الکتروکاردیوگرام و اکوکاردیوگرام یا اکو قلب هر دو از راه حلهای آزمایش پزشکی بدون درد و غیرتهاجمی برای برسی کارکرد قلب محسوب خواهد شد. با این‌حال، یک تفاوت اساسی بین این دو روش تشخیصی وجود دارد. در جدول زیر، تفاوت این دو تست تشخیصی را به شکل دقیق‌تری بازدید کرده‌ایم:

متخصص قلب با دقت به حالت و نیاز بیمار، هر یک از این تست‌ها را تجویز خواهد کرد.

نوار قلب چطور گرفته می‌بشود؟

در جواب به نوار قلب چطور انجام می‌بشود، باید او گفت این آزمایش به‌صورت سرپایی یا به‌گفتن بخشی از روال درمان در طول بستری بودن در بیمارستان انجام می‌بشود. مرحله های انجام این آزمایش بسته به شرایط بیمار و شرایط کلینیک یا آزمایشگاه متفاوت است. اما به‌طورکلی، مرحله های آن به ترتیب زیر باید انجام بشود:

• در ابتدا با درآوردن لباس از کمر به بالا، روپوش مخصوص می‌پوشید.
• برای اغاز آزمایش باید روی میز یا تخت دراز بکشید. در طول تست باید بدون حرکت باشید و سخن بگویید نکنید.
• الکترودهای دستگاه به سینه، بازوها و پاهای شما چسبانده خواهد شد و سیم‌های سربی به انتهای الکترودها متصل خواهند شد.
• در این مرحله با اظهار تکنسین، تست اغاز می‌بشود. زمان انجام این تست طبق معمول مختصر است.
• بعد از آخر فرایند تست، تکنسین سیم‌ و الکترودها را جدا می‌کند.

طبق معمول سپس از تست EKG نیازی به مراقبت خاصی نیست و می‌توانید به فعالیت‌های عادی و روزمره خود ادامه دهید.

آماده شدن برای نوار قلب گرفتن

برخلاف زیاد تر آزمایش‌ها، آماده شدن برای الکتروکاردیوگرام نیاز به عمل خاصی همانند ناشتایی ندارد؛ اما نکاتی را باید مورد نظر داشته باشید. این نکات، شامل موارد زیر می باشند:

• جداکردن اشیا فلزی و زیورآلات؛ تشکیل اختلال در روال تست توسط هرگونه زیورآلات، جواهرات یا اشیای دیگر
• تراشیدن موهای زائد؛ در صورت پر مو بودن دست‌ و پاها و سینه برای راحت‌تر چسبیدن الکترودها به پوست
• اراعه اطلاعات پزشکی؛ در بین گذاشتن داروهای تجویزی، ویتامین‌ها، مکمل‌ها و وجود دستگاه ضربان‌ساز با پزشک یا تکنسین

بر پایه شرایط، امکان پذیر روال آماده‌سازی افراد گوناگون برای تست متفاوت باشد.

تفسیر نوار قلب + عکس انواع آن

انواع الکتروکاردیوگرام بر پایه ریتم، ضربان قلب، شکل امواج و فاصله بین آن‌ها طبقه‌بندی خواهد شد. یقیناً نوار قلب زنان با مردان متفاوت است. تفسیر این تست یک کار تخصصی است. برای مثال، علائم دعوا و ایست قلبی در زنان نسبت به مردان متفاوت است که تشخیص آن را دشوارتر می‌کند.

به‌طورکلی، برای تفسیر نتیجه آزمایش باید ابتدا اجزای آن را بشناسیم. EKG طبق معمول ۴ موج دارد:

• موج P؛ نشان‌دهنده زمان آماده شدن دهلیزها برای انقباض
• کمپلکس QRS؛ نشان‌دهنده زمان زمان آمادگی بطن‌ها برای انقباض
• موج T؛ نشان‌دهنده برگشتن بطن‌ها به حالت استراحت
• موج U؛ موج ظاهرشده سپس از موج T

موج U یک موج نرمال و طبیعی است که نباید با آخر موج T یا اغاز موج P نادرست گرفته بشود. بعضی اوقات علت راه اندازی موج U در EKG، افتپتاسیم است.

نوار قلب نرمال یا طبیعی چطور است؟

در یک EKG نرمال با ضربان طبیعی ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان در دقیقه، ناظر یک ریتم منظم و یکنواخت خواهیم می بود. در این آزمایش شکل امواج P،QRS و T که نماینده فعالیت‌های الکتریکی قلب می باشند، با هم تناسب دارند. این الگوی منظم و طبیعی نشان‌دهنده انتشار کردن صحیح سیگنال‌های الکتریکی و پمپاژ طبیعی در قلب است.

نوار قلب بیمار آریتمی

در بیماران مبتلا به آریتمی قلبی، ضربان طبیعی قلب دچار اختلال شده و نامنظم است. برخی از انواع رایج آریتمی قلبی شامل تاکی‌کاردی، برادی‌کاردی، فیبریلاسیون دهلیزی و فیبریلاسیون بطنی خواهد شد.

در تاکی‌کاردی، ضربان قلب به بیشتر از ۱۰۰ ضربان در دقیقه می‌رسد و سریع تر از حد معمول می‌تپد. برادی کاردی، اختلال افت ضربان قلب به کمتر از ۶۰ ضربان در دقیقه است. این چنین، فیبریلاسیون دهلیزی و بطنی وقتی رخ خواهند داد که انقباض دهلیزها و بطن‌ها به شکل منظم انجام نشود.

در انواع این آریتمی‌ها نتیجه تست، برخلاف یک نوار قلب طبیعی، شامل الگوی نامنظمی از موج‌های P و کمپلکس QRS با فاصله‌های متفاوت خواهد می بود.

الکتروکاردیوگرام با اختلالات هدایتی قلبی

وقتی که پالس‌های الکتریکی مسئول انقباض و تپش قلب به‌درستی انتشار نشوند، فرد دچار اختلال‌های هدایتی قلب می‌بشود. بلوک قلبی یکی از شایع‌ترین انواع اختلال هدایتی قلب است. در بلوک قلبی، سیگنال‌های الکتریکی به‌طورکامل از یک تکه قلب به تکه دیگر منتقل نمی‌شوند یا تاخیر دارند. این بیماری، اصطلاحا نوار قلب مشکل دار است.

در بیماران مبتلا به بلوک قلبی یا سندرم QT حالت نوار قلب خطرناک است. در این بیماران فاصله QT که نشان‌دهنده زمان زمان انقباض دهلیزها و بطن‌ها است، طویل‌تر از دیگر افراد است.

الکتروکاردیوگرام با نشانه بزرگ‌شدن قلب

برخی افراد در نتیجه بیماری‌های مادرزادی، سختی خون بالا، بیماری‌های دریچه قلب و نارسایی قلبی دچار بزرگ‌شدن حفره‌های قلبی خواهد شد. این حالت در نتیجه تست، با افزایش ارتفاع موج P (بزرگ‌شدن دهلیزها) یا افزایش عرض کمپلکس QRS (بزرگ‌شدن بطن‌ها) قابل تشخیص است.

انواع الکتروکاردیوگرام

پزشک برای تشخیص بیماری‌های قلبی، بسته به شرایط و علائم بالینی، انواع گوناگونی از آزمایش‌های کارکرد قلب را تجویز می‌کند. برخی از رایج‌ترین انواع الکتروکاردیوگرام شامل مواردی می‌بشود که در ادامه بازدید کرده‌ایم:

استاندارد (Standard ECG)

تست استاندارد رایج‌ترین نوع این آزمایش است که برای تشخیص سریع بیماری‌های قلبی منفعت گیری می‌بشود. تست استاندارد با قراردادن الکترودها روی پوست بدن و ثبت فعالیت الکتریکی قلب انجام می‌بشود.

تست استرس (Stress Test)

تست استرس برای تشخیص سندروم حاد کرونری و برسی کارکرد قلب زمان فعالیت بدنی همانند ورزش رایج است. این نوع الکتروکاردیوگرام در میانه ورزش یا با منفعت گیری از داروهای محرک ثبت می‌بشود.

تست ورزش قلبی ریوی (CPET)

تست ورزش قلبی ریوی (CPET) یک روش برسی حالت سلامت سیستم قلبی ریوی است. این آزمایش برای تشخیص هر گونه بیماری قلبی یا ریوی منفعت گیری می‌بشود.

هولتر (Holter Monitor)

هولتر دستگاه کوچک قابل حملی است که بیمار به زمان ۲۴ تا ۴۸ ساعت با خود حمل می‌کند. این دستگاه فعالیت الکتریکی قلب را در طول شبانه‌روز ثبت خواهد کرد.

بر پایه اطلاعات انتشار شده در موسسه پزشکی ‌Johns Hopkins آمریکا،

در صورت ابراز علائمی همچون درد قفسه سینه، خستگی، تنگی نفس و سرگیجه انجام برسی فعالیت قلب در طول شبانه‌روز ملزوم است. این چنین، برای شناسایی ضربان قلب نامنظم، ضخیم شدن دیواره‌های قلب و یافتن وجود یا عدم وجود مکث قلب در طول ۲۴ تا ۴۸ ساعت باید از هولتر منفعت گیری کرد.

در مواردی که ثبت یا تشخیص آریتمی قلب بیمار با روش استاندارد ممکن نیست، از هولتر منفعت گیری می‌بشود.

داخل قلبی (Electrophysiology Study)

در این روش برای بازدید دقیق‌تر فعالیت قلب، یک کاتتر (لوله باریک و انعطاف‌پذیر) از طریق یک رگ خونی در کشاله ران یا گردن به داخل قلب هدایت می‌بشود. این کاتتر با الکترودهایی که دارد، سیگنال‌های قلب را ثبت کرده و قلب را با پالس‌های ضعیف الکتریکی تحریک می‌کند.

پزشک با منفعت گیری از این سیگنال‌ها، نقشه دقیقی از مسیرهای الکتریکی قلب تهیه کرده و محل دقیق اغاز آریتمی را شناسایی خواهد کرد.

نوار قلب جنین

پزشک با انجام این تست روی جنین در شکم مادر و در طول دوره بارداری، از سلامت قلب جنین یقین می‌بشود. این تست برای تشخیص زودهنگام آریتمی، مشکلات رشد قلب و تعیین حالت جنین الزامی است.

در یک نوار قلب سالم، ضربان قلب نرمال جنین طبق معمول بین ۱۱۰ تا ۱۶۰ ضربان در دقیقه است و باید با دقت به حرکت مادر یا انقباض‌های رحمی تحول کند.

هزینه تست اکوکاردیوگرافی در سال ۱۴۰۳

هزینه گرفتن اکوکاردیوگرافی در سال ۱۴۰۳ بسته به نوع نوار قلب، محل انجام تست، شهر و بیمه تحت پوشش متفاوت است. با دقت به قیمت مصوب و اظهار شده در زیاد تر کلینیک‌ها و مراکز درمانی، هزینه این آزمایش به طور آزاد ۱۳۶ هزار تومان است.

این مبلغ با پوشش بیمه‌ای بسته به نوع و شرکت بیمه افت اشکار می‌کند. برای خبر از قیمت دقیق بهتر است با مراکز درمانی یا موسسه بیمه خود تماس بگیرید.

چرا انجام EKG الزامی است؟

تست نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG) با ثبت فعالیت الکتریکی قلب به پزشکان پشتیبانی می‌کند تا شرایطی نظیر آریتمی، سکته قلبی یا اختلالات ساختاری را شناسایی کنند.

این تست سریع، بدون درد و زیاد دقیق است و طبق معمول در مطب پزشک یا بیمارستان انجام می‌بشود. نتایج این آزمایش برای طراحی و اراعه برنامه درمانی مناسب و دقیق‌تر برای بیماران زیاد موثر است.

انجام الکتروکاردیوگرام، به‌اختصاصی برای افرادی با سابقه بیماری‌های قلبی در خانواده یا دارای علائمی چون درد قفسه سینه و تپش قلب زیاد پیشنهاد می‌بشود.

اگر در این شرایط قرار دارید، برای تشخیص زودهنگام مشکلات جدی و پیشگیری از این شرایط با یک متخصص قلب ملاقات کنید. برای دریافت نوبت از این متخصص می‌توانید از امکان نوبت‌دهی آنلاین دکتر قلب در سایت دکتردکتر منفعت‌مند شوید.

منبع های:

pmc.ncbi.nlm.nih.gov

oxfordmedicaleducation.com

سوالات متداول الکتروکاردیوگرام

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری