لیست کامل مشکلات پوستی دوران بارداری و راه‌های درمان_رنگو

دوران بارداری با تغییرات هورمونی گسترده و افزایش جریان خون، تاثییر قابل توجهی بر حالت پوست مادر دارد. لک‌های تیره موسوم به ملاسما، آکنه‌، خشکی پوست و ترک‌های پوستی تنها بخشی از مشکلات پوستی دوران بارداری می باشند که زیاد تر گذرا و بدون خطر محسوب خواهد شد. با این حال، این مشکلات در برخی موارد می‌توانند به شکل دائمی ظاهر شوند و یا حتی نشانه‌‌ای از یک بیماری جدی باشند.

شناخت دقیق این اختلالات، اختلاف بین مشکلات طبیعی و موارد هشداردهنده و آگاهی از راه حلهای مناسب مراقبت و درمان نقش مهمی در نگه داری سلامت مادر در دوران بارداری و جنین ایفا می‌کند. در این نوشته از مجله پزشکی دکتردکتر، ضمن معارفه شایع‌ترین اختلالات پوستی در بارداری، به بازدید راه حلهای کنترل و درمان هر یک از آن‌ها پرداخته‌ایم.

در انتها اگر سوالی دارید، در تکه نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به سوالات شما جواب خواهد داد.

تغییرات پوستی در دوران بارداری طبیعی می باشند؟

در دوران بارداری، بدن زن دستخوش تغییرات فیزیولوژیکی گسترده‌ای خواهد شد که تعداد بسیاری از آن‌ها به طور مشکلات پوستی دوران بارداری نمایان خواهد شد. این تغییرات پوستی زیاد تر طبیعی بوده و عمدتا به دو علت زیر به وجود می‌آیند:

• نوسانات هورمونی: در طول بارداری، سطوح هورمون‌های استروژن و پروژسترون به طور قابل توجهی بالا می‌روال و اوج این افزایش طبق معمول در سه‌ماهه سوم بارداری مشاهده می‌بشود. این تغییرات هورمونی تبدیل تحریک غدد سباسه و افزایش تشکیل چربی طبیعی پوست خواهد شد که پیامد آن ابراز یا تشدید آکنه و جوش و چرب شدن پوست است. این چنین، بعضی اوقات افزایش سطح این هورمون‌ها علتتحریک تشکیل ملانین شده و تیره شدن نواحی خاصی از پوست را به جستوجو دارد.
• افزایش جریان خون: حجم خون در دوران بارداری، ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش اشکار می‌کند تا اکسیژن و مواد مغذی کافی به جنین در حال رشد برسد. این افزایش حجم و جریان خون جهت روشن شدن پوست و افزایش درخشندگی آن می‌بشود.

بر پایه گزارش انتشار شده در موسسه ملی بهداشت آمریکا (NIH)،

بیشتر از ۹۰ درصد زنان باردار، دچار مشکلات پوستی دوران بارداری خواهد شد.

این آمار مشخص می کند که اختلالات پوستی در بارداری نه تنها شایع می باشند، بلکه می‌توان آن‌ها را قسمت جدایی‌ناپذیر از این دوران برداشت کرد.

شایع‌ترین مشکلات پوستی دوران بارداری

رایج‌ترین مشکلات پوستی دوران بارداری شامل موارد زیر می باشند. دقت داشته باشید که هر زن باردار امکان پذیر تنها یکی یا چند مورد از این مشکلات را توانایی کند و لزوما همه آن‌ها در یک فرد ظاهر نمی‌شوند.

ترک‌های پوستی 

استریا یا ترک‌های پوستی به طور خطوط یا نوارهای فرورفته و نازک ظاهر خواهد شد. رنگ این ترک‌ها بسته به رنگ پوست به رنگ صورتی، قرمز، قهوه‌ای یا بنفش روی شکم، باسن، سینه‌ها، ران‌ها یا بازوها خواهد می بود. مطابق آمار، تقریبا از هر ۱۰ زن، ۸ نفر به این مشکل دچار خواهد شد. ولی زمان ابراز آن در افراد گوناگون، متفاوت است. طبق معمول افراد قبل از مشاهده خطوط روی پوست خود، در ناحیه مورد نظر حس خارش می‌کنند.

لک بارداری

لک بارداری یا ملاسما که زیاد تر به آن ماسک بارداری هم حرف های می‌بشود، یک اختلال رنگدانه‌ای است که به طور لکه‌های تیره‌رنگ روی پوست خود را مشخص می کند. این لکه‌ها زیاد تر در نواحی در معرض نور خورشید همچون صورت دیده خواهد شد.

تیرگی پوست

افزایش رنگدانه‌های پوست در دوران بارداری علتتیرگی پوست خواهد شد. این تیرگی طبق معمول در هاله سینه، زیر بغل، کشاله ران و ناحیه تناسلی رخ می‌دهد. در برخی افراد هم خال‌ها و جای زخم‌ها پررنگ‌تر از قبل شده و یا لینه‌آ نیگرا یا خط سیاه شکمی پدیدار خواهد شد.

آکنه بارداری

آکنه و جوش بارداری در تاثییر تشکیل بیشتر از حد سبوم یا همان چربی طبیعی پوست به وجود می‌آید و یکی از رایج‌ترین اختلالات پوستی در بارداری در سه‌ماهه اول و دوم محسوب خواهد شد. صورت، گردن، سینه و پشت بدن از جمله نواحی مستعد جوش در بارداری می باشند.

خشکی پوست

خشکی پوست در بارداری طبق معمول در ماه‌های آخر بارداری ابراز اشکار می‌کند و نتیجه ترکیب چند عامل است. تغییرات هورمونی علتکاهش توانایی پوست در نگه داری رطوبت می‌بشود و هم‌زمان، کشیده شدن پوست روی شکم در تاثییر رشد جنین از دست رفتن آب پوست را تشدید می‌کند. از نشانه‌های شایع خشکی پوست در بارداری می‌توان به پوسته‌پوسته شدن پوست و خارش اشاره کرد.

خارش شکم و سینه‌ها

خشکی و کشیدگی پوست و تغییرات هورمونی در دوران بارداری، در ۲۰ درصد از زنان باردار تبدیل خارش خفیف می‌بشود. از آنجایی که پوست شکم و سینه‌ها بیشترین مقدار کشیدگی را توانایی می‌کند، خارش در این نواحی شایع‌تر است و حتی بعضی اوقات نوک سینه‌ها را هم دچار می‌کند.

رگ‌های عنکبوتی و واریس

رگ‌های عنکبوتی به طور شبکه‌ای از مویرگ‌های ریز و قرمز رنگ روی پوست صورت، گردن و بازوها مشاهده خواهد شد. رگ‌های واریسی هم به طور رگ‌های برجسته آبی یا بنفش‌، زیاد تر در پاها و بعضی اوقات در ناحیه فرج، واژن یا مقعد ابراز اشکار می‌کنند.

اختلالات پوستی خاص دوران بارداری

مشکلات پوستی دوران بارداری همیشه به مشکلات عمومی همچون جوش و آکنه محدود نیستند. بعضی اوقات بانوان باردار به اختلالاتی دچار خواهد شد که فقط اختصاصی همین دوران می باشند. در ادامه، به معارفه این اختلالات پرداخته‌ایم:

پاپول‌های کهیر همانند خارش‌دار بارداری

پاپول‌ها و پلاک‌های کهیرمانند خارش‌دار دوران بارداری شایع‌ترین اختلالات پوستی در بارداری محسوب خواهد شد که تقریبا ۱ مورد از هر ۱۶۰ بارداری را تحت تاثییر قرار می‌دهد. این ضایعات خارش‌دار، زیاد تر در داخل ترک‌های پوستی ناحیه شکم ظاهر شده و کم کم به نواحی دیگر بدن همچون ران‌ها، سینه‌ها و بازوها گسترش اشکار می‌کنند. این اختلال طبق معمول در اواخر بارداری اغاز شده و خطری برای مادر و جنین ندارد. این ضایعات بعد از زایمان به طور خودبه‌خود و طی چند هفته رفع خواهد شد.

کلستاز بارداری

کلستاز داخل‌کبدی بارداری یا کلستاز بارداری، یک اختلال کبدی است که طبق معمول در سه‌ماهه سوم بارداری و زیاد تر از نزدیک به هفته ۲۸ ظاهر می‌بشود. مشخصه مهم این بیماری، خارش شدید بدن است که زیاد تر در کف دست‌ها و پاها اغاز شده و سپس به دیگر نواحی بدن انتقال اشکار می‌کند، بدون آنکه ضایعات پوستی تشکیل بشود. این علامت زیاد تر در شب تشدید شده و بر کیفیت خواب مادر تاثییر منفی می‌گذارد. این بیماری برای مادر خطر جدی ندارد، اما امکان پذیر عوارضی برای جنین به همراه داشته باشد.

عارضه هرپس بارداری

پمفیگوئید بارداری (Pemphigoid gestationis) یا هرپس بارداری، یک بیماری نادر و خودایمنی مخصوص بارداری است که علتتشکیل تاول زیر اپیدرم در سه‌ماهه دوم یا سوم بارداری می‌بشود. ضایعات ناشی از این بیماری ابتدا به طور پاپول‌های خارش‌دار در اطراف ناف ظاهر خواهد شد، سپس به قسمت‌های گسترده‌تری از بدن گسترش اشکار می‌کنند.

عارضه Impetigo herpetiformis

ایمپتیگو هرپتی‌فورمیس، یک نوع نادر و شدید از پسوریازیس است که به طور خاص در دوران بارداری رخ می‌دهد. این بیماری طبق معمول در سه‌ماهه سوم اغاز می‌بشود و امکان پذیر تا بعد از زایمان هم ادامه داشته باشد. مشخصه بالینی آن ظهور ناگهانی تعداد بسیاری تاول چرکی است که به طور گروهی در حاشیه لکه‌های قرمز ظاهر خواهد شد. یکی از عوارض مهم این اختلال، افت سطح کلسیم خون یا هیپوکلسمی است که مشکلاتی را برای جنین و مادر تشکیل خواهد کرد.

چه وقتی مشکلات پوستی در بارداری دلواپس‌کننده می باشند؟

در حالی که زیاد تر مشکلات پوستی دوران بارداری طبیعی و موقتی می باشند، برخی از آن‌ها خبر از وجود بیماری های پوستی جدی‌تر همچون سرطان پوست خواهند داد. در ادامه، به برخی از این علائم هشداردهنده اشاره کرده‌ایم:

• بزرگ‌ شدن لکه‌ها یا تحول شکل آن‌ها
• خون‌ریزی یا ترشح از لکه‌های پوستی
• تغییرات قابل دقت در اندازه، شکل یا رنگ خال‌ها
• افزایش شدت خارش از حالت خفیف به شدید به خصوص در شب

در صورت مشاهده هرگونه تحول دلواپس‌کننده در پوست خود در دوران بارداری، از خوددرمانی پرهیز کرده و به متخصص پوست یا متخصص زنان مراجعه کنید.

راه‌های کنترل و درمان مشکلات پوستی دوران بارداری

تعداد بسیاری از مشکلات پوستی دوران بارداری با وجود بی‌خطر بودن، علتناراحتی جسمی یا روانی مادر خواهد شد. به همین علت، شناخت راهکارهای ایمن و موثر برای کنترل و افت علائم اختلالات پوستی در بارداری اهمیت بسیاری دارد. در ادامه، با اهمیت ترین رویکردهای درمانی مورد منفعت گیری در دوران بارداری را معارفه کرده‌ایم:

راه حلهای خانگی درمان مشکلات پوستی در بارداری

اولین قدم در کنترل و درمان مشکلات پوستی دوران بارداری، منفعت گیری از راه حلهای ساده و خانگی است. در ادامه، به معارفه تاثیرگذارترین راهکارهای خانگی برای کنترل مشکلات پوستی رایج این دوران پرداخته‌ایم:

این راهکارها زیاد تر در موارد خفیف موثر می باشند. در موارد شدید و یا در صورت عدم بهبود این مشکلات با راه حلهای خانگی، باید از پزشک پشتیبانی گرفت.

مراقبت‌های پوستی ایمن در بارداری

یکی از راهکارهای کنترل انواع اختلالات پوستی در بارداری، منفعت گیری از محصولات مراقبت پوست زیر است: 

• ضدآفتاب؛ برای درمان ملاسما و پیشگیری از تیره‌تر شدن لک‌ها، منفعت گیری روزانه از ضدآفتاب با طیف گسترده الزامی است. این نوع ضدآفتاب باید از پوست در برابر هر دو اشعه UVA و UVB محافظت کند.
• شوینده‌های ملایم؛ برای افت آکنه و جوش، پوست خود را روزی دو بار با منفعت گیری از شوینده‌ها و صابون‌های ملایم و فاقد مواد شیمیایی خشن بشویید. منفعت گیری از شوینده‌های حاوی اسکراب یا لایه‌بردار در این دوران پیشنهاد نمی‌بشود.
• مرطوب‌کننده؛ منفعت گیری از مرطوب‌کننده‌های بدون عطر و حاوی ترکیبات آبرسان همچون هیالورونیک اسید یا گلیسیرین به افت برخی مشکلات پوستی دوران بارداری نظیر خشکی و خارش پوست و ترک‌های پوستی پشتیبانی می‌کند.

همیشه قبل از اغاز یا تحول روتین مراقبت از پوست خود در دوران بارداری، با پزشک متخصص پوست مشورت کنید. با این کار یقین خواهید شد که از محصولاتی ایمن و موثر برای کنترل مشکلات پوستی دوران بارداری خود منفعت گیری می‌کنید.

درمان‌های دارویی مجاز در بارداری

در برخی موارد، شدت یا نوع مشکلات پوستی دوران بارداری به‌ طوری است که کنترل آن‌ها تنها با مراقبت‌های معمول مقدور نیست و نیاز به مداخلات دارویی وجود دارد. در جدول زیر، برخی از داروهای مجاز برای کنترل و درمان شایع‌ترین انواع اختلالات پوستی در بارداری آورده شده است. 

قبل از معارفه داروها ملزوم به ذکر است که مجاز بودن این داروها به معنی مصرف خودسرانه آن‌ها نیست. نوع دارو، دوز و زمان زمان مصرف آن را باید پزشک متخصص تعیین کند تا از هرگونه صدمه احتمالی به مادر و جنین پیشگیری بشود.

مسئله! کرم رتین آ هم به‌گفتن دارویی موثر در افت ترک‌های پوستی شناخته می‌بشود، اما به علت خطرات احتمالی برای جنین، مصرف آن در دوران بارداری منع شده است. علاوه‌بر داروها، راه حلهای پزشکی گسترش یافتهای همچون لیزر درمانی، درم ابریژن و میکرونیدلینگ جهت بهبود ترک‌های پوستی وجود دارند که طبق معمول بعد از زایمان به کار گرفته خواهد شد.

آیا مشکلات پوستی بعد از زایمان از بین می‌روال؟

طبق معمول با متعادل شدن سطح هورمون‌ها بعد از زایمان، تعداد بسیاری از مشکلات پوستی دوران بارداری همچون لک ملاسما کم کم و طی چند ماه محو خواهد شد. آکنه هم به مرور بهبود اشکار می‌کند، اما امکان پذیر از چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا به طور کامل از بین برود. در رابطه ترک‌های پوستی یا استریا باید بدانید که این ترک‌ها هیچ زمان به طور کامل از بین نمی‌روال، اما با گذشت زمان و منفعت گیری از درمان‌های مناسب می‌توان آن‌ها را کمرنگ‌تر کرد.

برای تسریع روال بهبود مشکلات پوستی دوران بارداری بعد از زایمان، آب کافی بنوشید، پوست را با اسکراب‌های ملایم پاکسازی کنید و منفعت گیری از مرطوب‌کننده و ضدآفتاب را جدی بگیرید. در کنار این موارد، داشتن تغذیه سالم، خواب کافی و این چنین در صورت لزوم، منفعت گیری از درمان‌های تخصصی هم راهکارهای موثری برای افزایش شدت روال درمان به شمار می‌روال. در این راستا، می‌توانید از دکتر آنلاین پوست هم از طریق سامانه دکتردکتر، مشاوره بگیرید. 

مشکلات پوستی دوران بارداری؛ زیاد تر بی‌خطر و قابل کنترل

اختلالات پوستی در بارداری همچون آکنه، لک، تیرگی یا ترک‌های پوستی زیاد تر موقتی و بی‌خطر می باشند و با گذشت زمان بعد از زایمان، به‌ مرور زمان کمرنگ یا رفع خواهد شد. با این حال، اگر نمی‌خواهید تا آن زمان صبر کنید و دوست دارید پوستتان سریع تر به حالت عادی برگردد، منفعت گیری از محصولات مراقبتی ایمن و در صورت نیاز، مصرف داروهای مجاز دوران بارداری به شما پشتیبانی خواهند کرد.

برای دریافت مشاوره و اغاز درمان مشکلات پوستی دوران بارداری زیر نظر دکتر پوست، همین اکنون از طریق سایت دکتردکتر نوبت ویزیت خود را به طور آنلاین ثبت کنید.

منبع های:

clevelandclinic.org

webmd.com

سوالات متداول

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری