قرص متفورمین چیست و چه برای چه مشکلاتی تجویز می‌بشود؟_رنگو

قرص متفورمین دارویی است که بیماری دیابت نوع ۲ را درمان می‌کند. این دارو علتتنظیم قند خون می‌بشود و به بدن پشتیبانی می‌کند تا به طور موثر از انسولین منفعت گیری کند. داروی متفورمین با نام تجاری گلوکوفاژ هم در بازار حاضر است. گلوکوفاژ جذب گلوکز از روده‌ها و تشکیل آن در کبد را افت می‌دهد. در نتیجه، حساسیت به انسولین در بیماران دیابت کنترل می‌بشود.

برای تنظیم هورمون‌ها در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک هم از این دارو منفعت گیری می‌بشود. مصرف آن می‌تواند در کنترل برخی مشکلات قلبی و انواع سرطان، نقش موثری داشته باشد. در این نوشته مجله دکتردکتر کاربردها، مزایا، عوارض و همه نکات دیگر درمورد داروی مذکور را بازدید کرده‌ایم.

در آخر، سوالاتتان را در تکه نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به شما جواب می‌دهد.

آشنایی با قرص متفورمین و ترکیبات دارو

متفورمین، متفورسام یا متفورمین هیدروکلراید، برای پشتیبانی به افت سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز می‌بشود. این دارو به راه حلهای مختلفی از افزایش بیشتر از حد گلوکز (قند) خون جلوگیری می‌کند. با مصرف آن، مقدار گلوکز جذب شده از مواد غذایی کمتر می‌بشود. این چنین مقدار گلوکز تشکیل شده توسط کبد هم افت می‌یابد. از نظر دیگر، با مصرف متفورسام، کارکرد انسولین در بدن تنظیم می‌بشود.

انسولین همان هورمونی است که از گلوکز به گفتن منبع انرژی، منفعت گیری می‌کند. متفورمین مقاومت به انسولین را کنترل خواهد کرد. با اهمیت ترین ترکیب حاضر در قرص هیدروکلراید متفورمین است. این ترکیب برای جواب بهتر بدن به انسولین و کنترل قند خون موثر واقع می‌بشود.

برندهای گوناگون این دارو در بازار

کارخانجات دارویی گوناگون دارو را با نام‌های متنوعی روانه بازار می‌کنند. برای مثال، مثالهای خارجی و داخلی با این نام‌ها در داروخانه‌ها اراعه خواهد شد:

• گلوکوفاژ
• متفورتکس
• ریومت
• فورتامت
• گلومتزا

برای این که بدانید باید از کدام برند منفعت گیری کنید، نظر پزشک معالج خود را جویا شوید. فرقی نمی‌کند که در حال درمان دیابت هستید یا برای موارد هورمونی از دارو پشتیبانی می‌گیرید، در هر حال، برند مصرفی را تحت نظر پزشک انتخاب کنید.

کاربرد متفورمین

متفورسام کاربردهای بسیاری دارد. برای مثال قرص متفورمین برای کیست تخمدان و کنترل آن تاثیرگذار است. این دارو با تشکیل کمتر گلوکز در کبد، افت جذب این ماده از روده و افزایش حساسیت به انسولین علتبهبود بیماری‌های زیر می‌بشود:

کنترل دیابت نوع ۲

مصرف این قرص علتمی‌بشود که گلوکز کمتری در کبد تشکیل بشود و با بالارفتن حساسیت سلول‌ها به انسولین، سطح قند در بدن تنظیم می‌بشود. منفعت گیری از این چنین دارویی از عوارض طویل زمان بیماری دیابت همانند بیماری‌های قلبی، عصبی و مشکلات کلیوی پیشگیری می‌کند.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

متفورمین در درمان تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک هم موثر است. این دارو در تنظیم هورمون‌ها، افت مقاومت به انسولین و بهبود تخمک‌گذاری نقش دارد. با مصرف آن، وزن هم در محدوده متعادل و مناسب قرار می‌گیرد. به این علت، مصرف آن برای افراد مبتلا به اضافه وزن یا چاقی، دیابت و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک موثر خواهد می بود.

سندرم متابولیک

این دارو برای مدیریت سندرم متابولیک هم سودمند است. درواقع، مجموعه‌ای از عوامل محرک در ابتلا به بیماری‌های قلبی را مدیریت می‌کند. برای مثالً سختی یا چربی خون بالا و مقاومت به انسولین از عوامل محرک تشکیل بیماری‌های قلبی می باشند و با مصرف قرص متفورمین تحت کنترل قرار می‌گیرند.

سرطان

برخی از پژوهش‌های پزشکی مشخص می کند که متفورمین برای جلوگیری از ابتلا به سرطان سودمند است. برخی از بیماری‌ها همانند سرطان روده بزرگ با این چنین دارویی تحت کنترل درمی‌آیند یا خطر ابتلا به آن‌ها، به‌طور چشمگیری، افت اشکار می‌کند.

تاثییر دارو بر لاغری

این دارو علتچاقی نمی‌بشود و می‌تواند روی افت وزن هم اثرات مثبتی بگذارد. در پایگاه سلامت ملی بریتانیا نوشته شده است:

متفورمین برخلاف برخی دیگر از داروهای دیابت علتافزایش وزن نمی‌بشود.

افت تشکیل گلوکز در کبد از نتایج مصرف این چنین دارویی است. وقتی که کبد گلوکز کمتری تشکیل می‌کند، وزن بدن کمتر می‌بشود. مصرف دارو در برخی از افراد با افت اشتها هم همراه است.

از نظر دیگر، منفعت گیری از آن، سوخت و ساز بدن را بالا می‌برد و کالری بیشتری در بدن سوزانده می‌بشود. همه این‌ها در افت وزن نقش دارند.

دقت! بهترین موقع خوردن قرص متفورمین برای لاغری، همراه یا سپس از قولهای غذایی است.

نحوه مصرف متفورمین برای تنظیم قاعدگی

از دارو برای از بین بردن اختلالات قاعدگی هم منفعت گیری می‌بشود. دوز مصرفی این دارو برای از بین بردن مشکلاتی همانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک برای هر فرد متفاوت است و از سوی پزشک تعیین می‌بشود.

قرص متفورمین با تنظیم هورمون‌ها و پشتیبانی به تخمک‌گذاری، چرخه قاعدگی را تنظیم می‌کند. بهتر است متفورمین را برای افت عوارض گوارشی همراه با غذا مصرف کنید.

نحوه مصرف قرص متفورمین در دوزهای گوناگون

حواستان به دستورالعمل‌های روی بسته‌بندی دارو باشد. این دارو را به طور خوراکی با یک لیوان آب و همراه با غذا مصرف کنید. دوز تعیین‌شده دارو باید در فواصل وقتی منظم و مطابق نظر پزشک مصرف بشود. کودکان زیر ۱۰ سال هم تنها وقتی می‌توانند از داروهای افت قند خون منفعت گیری کنند که پزشک به آن‌ها اجازه داده باشد.

نحوه مصرف دوز ۵۰۰

در اغاز، این دوز ۲ بار در روز (صبح و عصر) همراه با غذا مصرف می‌بشود. یقیناً دوز و شیوه مصرف باید مطابق نظر پزشک باشد. احتمالا در ادامه، دکتر معالج دوز دارو را زیاد تر کند. منفعت گیری از متفورمین عوارضی دارد که نباید سرخودانه به سراغ دوزهای گوناگون آن بروید.

نحوه مصرف دوز ۱۰۰۰

متفورمین ۱۰۰۰ خارجی طبق معمول یک بار در روز و همراه شام مصرف می‌بشود. اما شما حتما نظر پزشک را درمورد دوز مصرفی و شیوه منفعت گیری جویا شوید. اگر ملزوم باشد، پزشک این دوز را هم تحول خواهد داد.

بهترین زمان مصرف این دارو برای بیماری‌های گوناگون

برای این که از عوارض مصرف قرص متفورمین کم بشود، بهتر است آن را در زمان خوردن قولهای غذایی منفعت گیری کنید. برخی از انواع این قرص یک بار در روز و با شام مصرف خواهد شد تا سطح قند خون در طول شب، تحت کنترل دربیاید. برخی از انواع دیگر هم باید ۲ تا ۳ بار در روز و به همراه قولهای غذایی مصرف شوند.

در صورت فراموشی مصرف یک دوز از دارو، چه کنیم؟

اگر مصرف یک دوز از دارو را فراموش کرده‌اید، ایرادی ندارد. به محض یادآوری، آن را مصرف کنید. چنانچه، زمان دوز بعدی نزدیک است، نیازی به جبران دوز فراموش‌شده نیست و باید فقط داروی دوز بعدی را مصرف کنید.

عوارض مصرف

برخی از عوارض جانبی جدی که سپس از مصرف دارو به وجود می‌آیند و نیاز به مراقبت سریع پزشکی دارند، در جدول زیر آمده‌اند:

موارد احتیاط

افرادی که دچار مشکلاتی همانند کم‌خونی یا کم‌آبی شدید در بدن می باشند، نباید متفورمین مصرف کنند. منفعت گیری از این دارو برای همه بی‌خطر نیست. افرادی با شرایط زیر هم نباید به سراغ مصرف خودسرانه دارو بروند:

• بیماران قلبی
• مبتلایان به بیماری‌های کبدی
• افراد دچار عفونت
• زنان باردار یا شیرده

اگر بدن عکس العمل غیرمعمول یا آلرژیک به متفورسام مشخص می کند، نباید مصرف دارو را ادامه دهید.

چه افرادی نباید متفورسام مصرف کنند؟

اگر دچار یکی از شرایط زیر هستید، نباید به سراغ مصرف متفورسام بروید. منفعت گیری از آن می‌تواند سلامتتان را به طور جدی، تهدید کند:

برخی از افراد، سپس از مصرف دچار عارضه جدی اسیدوز لاکتیک هم خواهد شد. نشانه‌های آن شامل خستگی شدید، ضعف عضلانی، درد شکمی، تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم و حس سرماست. اگر در زمان مصرف متفورمین، فهمید این علائم شدید، سریعاً به پزشک خود مراجعه کنید.

نحوه مصرف متفورمین در شیردهی و بارداری

در دوران بارداری نباید این دارو را مصرف کنید. برای از بین بردن مشکلات دیابت نوع ۲ و بیماری‌های هورمونی دیگر در این دوره از داروهای فرد دیگر منفعت گیری می‌بشود. زنان شیرده هم نباید به سراغ مصرف دارو بروند، چون امکان پذیر که مقداری از آن، داخل شیر بشود و روی کودک تاثییر منفی بگذارد.

تداخلات دارویی متفورسام

قرص متفورمین با برخی از داروها تداخل دارد. یعنی نباید آن‌ها را با هم مصرف کنید. برای مثالً برخی از داروهای حاجب که قبل از عکس‌برداری با اشعه ایکس، سی‌تی اسکن، MRI یا دیگر راه حلها تجویز خواهد شد. موارد دیگر هم شامل این داروها می باشند:

• دوفتیلید، استازولامید، سایمتیدین
• دی کلرفنامید، دیگوکسین، دیورتیک‌ها
• برخی از داروهای ضد ویروسی برای HIV یا هپاتیت
• استروژن‌ها، پروژستین‌ها یا قرص‌های ضد بارداری
• داروهای خاص برای سختی خون، بیماری قلبی، ضربان قلب نامنظم
• گلیکوپیرولات، ایزونیازید، لاموتریژین، ممانتین، متازولامید،متوکلوپرامید
• فنوتیازین‌ها همانند کلرپرومازین، مزوریدازین، پروکلروپرازین، تیوریدازین
• فنی‌توئین، رانولازین، داروهای استروئیدی همانند پردنیزون یا کورتیزون
• داروهای محرک برای اختلالات دقت، افت وزن یا بیدار ماندن
• داروهای تیروئید، توپیرامات، تراسپیوم، واندتانیب، زونیسامید

این فهرست می‌تواند طویل‌تر هم بشود. به این علت، پیش از تجویز از سوی پزشک، حتماً همه داروهای مصرفی خود را با او درمیان بگذارید.

مصرف سرخودانه و اوردوز با متفورسام 

اگر دوزی زیاد تر از مقدار تجویزشده از سوی پزشک مصرف کنید، باید سریعاً به اورژانس بروید. مصرف زیاد این قرص برای سلامتی زیان دارد. از همین رو، هیچ زمان دوزهای دارو را به میل خود کم و زیاد نکنید و مصرف آن را به فردی پیشنهاد نکنید.

مزایای منفعت گیری از متفورسام

مزایای مصرف این دارو زیاد است. از آن برای افت مقاومت به انسولین منفعت گیری می‌بشود و در تنظیم گلوکز هم کاربرد دارد. مزایای دیگر هم شامل موارد زیر می‌بشود:

• افت خطر برخی از انواع سرطان
• افت وزن برای افراد مبتلا به چاقی
• بهبود سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• افت خطر عوارض دیابت همانند بیماری قلبی، سکته مغزی، صدمه عصبی
• افت خطر هیپوگلیسمی یا کم شدن قند خون در قیاس با دیگر داروهای دیابت

این دارو قیمت مناسبی هم دارد و سالیان طویل است که برای درمان بیماران دیابتی سودمند بوده است.

شیوه اصولی نگهداری از دارو

این دارو باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار بگیرد. آن را در دمای اتاق بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد نگهداری کنید. نگذارید که تحت تابش نور یا در معرض رطوبت قرار بگیرد. بعد از پایان تاریخ انقضا هم به مصرفش ادامه ندهید.

مشورت با پزشک برای مصرف دارو

برای مصرف هر دارویی از جمله قرص متفورمین باید نظر پزشک معالج را جویا شوید. برای از بین بردن مشکلات دیابت و قند خون باید به متخصص غدد و متابولیسم مراجعه کنید. برای درمان مشکلات زنانه همانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک هم از متخصص زنان پشتیبانی بگیرید.

یکی از بهترین راه حلها برای شناسایی بهترین پزشکان و نوبت‌گرفتن از آن‌ها هم مراجعه به سامانه آنلاین دکتردکتر است. مشخصات پزشکان، توانایی بیماران آن‌ها را مطالعه و نوبت ملاقات را در بستر دکتردکتر به شکل آنلاین دریافت کنید.

منبع های:

nhs.uk

drugs.com

my.clevelandclinic.org

سوالات متداول

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری