همه چیز درمورد علائم بیماری کبد چرب تا تشخیص و درمان_رنگو

التهاب و تجمع بیشتر از حد چربی در کبد، علتایجاد بیماری به نام کبد چرب می‌بشود. انواع کبد چرب به‌دلایل مخلتفی تشکیل خواهد شد. از علائم و نشانه‌های کبد چرب باید به افت اشتها، درد شکم و خستگی اشاره کنیم. پزشکان برای تشخیص علت کبد چرب از راه حلهایی همانند معاینه فیزیکی، آزمایش خون و بیوپسی کبد منفعت گیری می‌کنند. انواع آزمایش تصویربرداری هم برای تشخیص این عارضه، کاربردی می باشند. با تحول رژیم غذایی، ورزش منظم و نگه داری وزن سالم، امکان پیشگیری از کبد چرب وجود دارد.

در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، درمورد علت کبد چرب و انواع و یقیناً راه‌های درمان آن، خواهید خواند. مطالعه این مقاله، به ۵ دقیقه زمان نیاز دارد. 

در آخر اگر پرسشی داشتید، حتماً سوال کنید تا مشاور سلامتی و پزشکی دکتردکتر، به شما جواب بدهد.

کبد چرب چطور تشکیل می‌بشود؟

کبد چرب (FLD)، یکی از بیماری‌ های کبدی است و وقتی رخ می‌دهد که چربی اضافی در این عضو از بدن جمع بشود. به این بیماری استئاتوز کبدی (steatosis) هم می‌گویند. وجود مقادیر کم چربی در کبد طبیعی است، اما مقدار زیاد آن می‌تواند به مشکلی جدی برای سلامتی تبدیل بشود. کبد دومین عضو بزرگ بدن است و به پردازش مواد مغذی پشتیبانی می‌کند. به‌عبارت دقیق‌تر، مواد غذایی را بازدید و مواد زیان اور خون را تصفیه می‌کند. چربی بیشتر از حد در کبد علتالتهاب می‌بشود و به این عضو صدمه می‌رساند. در نتیجه صدمه‌های کبدی، این قسمت از بدن دچار زخم می‌بشود و در طویل مدت، نارسایی کبدی به‌وجود می‌آید. اگر کبد چرب در تاثییر مصرف زیاد الکل رخ بدهد، به آن کبد چرب الکلی (AFLD) می‌گویند. در فردی که الکل نمی‌نوشد و به بیماری مبتلا می‌بشود هم بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) رخ می‌دهد.

انواع کبد چرب 

هر کدام از انواع کبد چرب به دلایل مختلفی همانند مصرف زیاد الکل، چاقی، دیابت و بعضی اوقات هم بارداری باشد ( یقیناً طبق معمولً این چنین چیزی رخ نمی‌دهد.). با این توضیحات انواع کبد چرب به دسته‌های زیر تقسیم می‌بشود:

• کبد چرب الکلی (AFLD)
• کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)
• استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)

نوع گسترش یافتهتر کبد چرب یا کبد چرب غیرالکلی (Non-Alcoholic Fatty Liver Disease – NAFLD)، با التهاب و صدمه سلولی همراه است.

کبد چرب غیر الکلی

کبد چرب غیرالکلی (Non-Alcoholic Fatty Liver Disease) به نوعی از بیماری کبد چرب اشاره دارد که علت آن الکل نیست. کبد چرب غیرالکلی دو نوع دارد:

کبد چرب ساده	در این حالت، چربی در کبد تجمع اشکار می‌کند، اما تا این مدت به بافت سلولی آن آسیبی داخل نشده است. کبد چرب ساده طبق معمولً پیشروی نمی‌کند و تشدید نمی‌بشود، اما در صورت ابتلا به آن باید زیاد تر مواظب رژیم غذایی خود باشید.
استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH)	این بیماری از کبد چرب ساده، جدی‌تر است. ابتلا به استئاتوهپاتیت برابر است با التهاب کبد و صدمه به بافت سلولی آن. در نتیجه ابراز مشکلاتی همانند Fibrosis (فساد بافت‌ها)، Cirrhosis (ضعف کارکرد و از کار افتادگی کبد) و حتی سرطان کبد دور از انتظار نخواهد می بود.

نزدیک به ۲۰درصد از مبتلایان به کبد چرب غیر الکلی، استئاتوهپاتیت غیرالکلی دارند.

کبد چرب الکلی

کبد چرب الکلی (Alcohol-Related Fatty Liver Disease)‌ در تاثییر مصرف زیاد الکل به وجود می‌آید. علل کبد چرب الکلی ریشه در مصرف این ماده زیان اور دارد و شامل انواع زیر می‌بشود:

ورم کبد	این بیماری علائم اضافه‌ای به همراه ندارد و زیاد خطرناک نیست؛ فقط امکان پذیر در سمت راست پهلوی خود و زیر قفسه سینه حس درد و ناراحتی داشته باشید. ورم کبد در صورت مراعات پیشنهاد‌های پزشک و قطع مصرف الکل، درمان می‌بشود.
هپاتیت الکلی	نوع شدیدتری از ورم کبد است که می‌تواند به ابراز تب، حالت تهوع و استفراغ، درد شکم و زردی (پوست و چشم) در فرد منجر بشود.
سیروز الکلی	کم‌کاری یا ازکارافتادگی کبد که در تاثییر زخم‌شدن بافت آن به وجود می‌آید و همان علائم هپاتیت الکلی را در کنار سختی خون بالای کبد، خونریزی داخلی، سرگیجه، ورم طحال و از کارافتادگی کبد در پی دارد.

ورم کبد ساده در صورت بی‌‌توجهی و ادامه دادن مصرف الکل به هپاتیت و در نهایت سیروز منجر می‌بشود. اگر الکل مصرف می‌کنید و نشانه‌های مشکل کبد را در خود مشاهده کرده‌اید، زیاد سریع تحت نظر پزشک قرار بگیرید. تلاش کنید که برنامه‌های ترک الکل را اغاز کنید.

انواع گریدهای کبد چرب

کبد چرب در مرحله های اولیه خود همانند کبد چرب ساده و ورم کبد، تنها با دردهای خفیف در ناحیه شکم و پهلو و خستگی جزئی ظاهر می‌بشود. اگر در این مرحله و با مشاهده این علائم، تحول در رژیم غذایی کبد چرب را پیش نگیرید، علائم تازه‌تری همانند موارد زیر ظاهر خواهد شد:

• حالت تهوع
• سرگیجه
• استفراغ
• سردرد
• تب

جدی‌گرفتن علائم کبد چرب در هر مرحله از آن می‌تواند از ابراز خطرات زیاد تر جلوگیری کند. به طور کلی، مرحله های کبد چرب را می‌توان این‌گونه فرمود.

گرید ۱ کبد چرب

 کبد چرب ساده یا گرید یک (grade-1) طبق معمولً علائم خاصی به‌همراه ندارد. در این مرحله، چربی‌های اضافه در حال تجمع در کبد می باشند. کم‌کم، با مراعات‌نکردن اصول زندگی سالم، این چربی‌ها زیاد تر خواهد شد و علامت‌ها هم یکی‌یکی خود را نشان خواهند داد.

گرید ۲ کبد چرب

استئوهپاتیت یا گرید دوم (grade-2) از کبد چرب با علامت‌ها و نشانه‌هایی همراه می‌بشود. افرادی که به این سطح از بیماری مبتلا می باشند، علائمی همانند سردرد یا دل‌درد را حس می‌کنند. ابراز تب و حالت تهوع هم در این سطح از بیماری امکان پذیر. بافت کبد در گرید دو، اغاز به صدمه‌دیدن می‌کند.

گرید ۳ کبد چرب

فیبروز کبدی یا گرید ۳ (grade-3) وقتی رخ می‌دهد که بافت‌های کبد زیاد صدمه دیده‌اند. این صدمه‌ها دیگر تبدیل به زخم خواهد شد و علامت‌هایی به‌وجود می‌آورند که جداً مشکل‌زا می باشند و چراغ‌های خطر را روشن می‌کنند. از نشانه‌های کبد چرب با گرید ۳ باید به تورم شکم، سردرد و کوفتگی بدن اشاره کنیم. در واقع کبد چرب و سردرد نشانه‌ای مهم از شدت بیماری است.

گرید ۴ کبد چرب

سیروز یا گرید ۴ (grade-4) با پخش‌شدن زخم کبد در همه طول بافت آن همراه است. کارکرد کبد در این مرحله زیاد نامطلوب خواهد می بود و خطراتی جدی برای سلامتی پیش می‌آید. از جمله مشکلاتی که در پی این سطح از کبد چرب تشکیل می‌بشود، باید به خونریزی، ورم شکم و زردی شدید اشاره کنیم.

کبد چرب چه علائمی دراد؟

در مرحله های اولیه، علائم کبد چرب خفیف زیاد مشهود نیست. تنها علائم بیماری‌هایی همانند ورم کبد یا کبد چرب ساده، حس ناراحتی در سمت راست پهلو است. اگر بیمار به سبک زندگی ناسالم خود ادامه دهد و استئاتوهپاتیت یا سیروز در او اتفاق بیافتد، علائم زیر ابراز خواهند کرد:

دیده‌شدن رگ از زیر پوست (ورم رگ) 

وریدهای کوچک اما قابل مشاهده نشانه‌ای از بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) می باشند. رگ‌های عنکبوتی وقتی تشکیل خواهد شد که چربی در کبد به علت بیماری کبد چرب تجمع اشکار می‌کند. خون به‌آرامی جریان می‌یابد یا لخته می‌بشود. این روال روی سختی خون هم تاثییر منفی می‌گذارد.

بزرگ‌شدن سینه در مردان

برخی پژوهش‌ها نشان خواهند داد که صدمه کبدی می‌تواند پردازش استروژن را برای بدن دشوارتر کند و علتتجمع آن در بدن بشود. هنگامی که استروژن وجود دارد، بافت سینه در بدن حجیم‌تر می‌بشود. استروژن هورمونی زنانه است، اما مردان نیز آن را در سطوح پایین‌تری دارند. وقتی که کبد در حال مبارزه است و چرب شده، سطح استروژن زیاد می‌بشود و بافت سینه مردان را بزرگ می‌کند.

زردی پوست و چشم

صدمه کبدی علتزردی پوست و ناحیه سفید چشم می‌بشود. وقتی که کبد به درستی کار نمی‌کند، مواد زائد دفع نمی‌شوند. تجمع مواد زائد بدن تبدیل راه اندازی ماده‌ای به نام بیلی‌روبین (Bilirubin) می‌بشود و بیلی‌روبین می‌تواند رنگ پوست و چشم‌ها را زرد کند. 

کف دست قرمز رنگ

قرمزشدن کف دست‌ها از علائم هشداردهنده ابتلا به کبد چرب پیشرفته است. قرمزی در کف دست‌ها به‌علت گشادشدن رگ‌های خونی تشکیل می‌بشود. همانطور که کبد برای کارکرد بهینه خود تلاش می‌کند، امکان پذیر، رنگ ناخن‌های دست هم سفید بشود.

ورم شکم

با ابتلا به کبد چرب، امکان تجمع آب در شکم هم بالا می‌رود. ورم شکم از نشانه‌های دچارشدن به این حالت کبدی است. علائم فرد دیگر همانند تهوع و افت وزن هم در پی این چنین عارضه‌ای به‌وجود می‌آیند. علاوه‌بر شکم، امکان دارد که قسمت‌های فرد دیگر از بدن همانند پاها هم متورم شوند.

علائم خطرناک کبد چرب 

کبد چرب شدید وقتی اتفاق می‌افتد که ورود چربی بیشتر از حد به کبد، آن را از کار انداخته و به بافت‌های آن صدمه جدی داخل کرده است. در این حالت طبق معمول فیبروز (صدمه بافتی) و سیروز (از کار افتادگی کبد) به‌وجود می‌آید؛ از علائم کبد چرب شدید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• بزرگ شدن سینه مردان
• بزرگ شدن سینه مردان
• درد پهلو و شکم
• خون‌دماغ شدن
• خارش پوستی 
• زردی یا یرقان
• افت وزن
• ضعف بدنی
• ورم شکم
• خستگی
• تورم پاها
• سرگیجه

وقتی که فرد به این مرحله از کبد چرب رسیده باشد، سلامتی او جداً در خطر است.

کبد چرب در زنان چه علائمی دارد؟

ابراز کبد چرب در زنان، تفاوت چندانی با ابراز کبد چرب در مردان ندارد. یعنی علائم بیماری در هر دو جنس یکسان است؛ اما زنان به علت رژیم غذایی سالم‌ خود و مصرف کمتر الکل، طبق معمولً در معرض خطر کمتری قرار دارند. با اهمیت ترین خطر کبد چرب فهمید زنان باردار است. بر پایه بازدید‌های انجام شده توسط دانشگاه کالیفرنیا، زنان باردار در صورت ابتلا به کبد چرب با خطراتی به‌شرح زیر مواجه خواهند شد:

• سختی خون بالا
• خونریزی بعد از زایمان
• زایمان زودهنگام

این حالت هم برای مادر و هم جنین خطرناک است.

نشانه‌های کبد چرب در مردان شامل چه مورادی می‌بشود؟

نشانه‌های ابراز کبد چرب در مردان و زنان مشترک است. بااین‌حال، تفاوتی اندک در این عرصه وجود دارد. مردانی که دچار تجمع زیاد چربی در کبد خواهد شد، پستان‌هایی بزرگ‌تر از حالت عادی خواهند داشت. در واقع، به‌هم‌خوردن اعتدال هورمونی علتبزرگ‌شدن پستان آن‌ها می‌بشود. 

علائم کبد چرب در چهره 

وقتی که کبد چرب در بدن یک فرد اغاز به پیشروی می‌کند، کم‌کم روی همه قسمت‌های آن تاثییر منفی می‌گذارد. یکی از با اهمیت ترین علائم کبد چرب حاد، روی پوست و چهره دیده می‌بشود که همان زرد شدن رنگ پوست و چشم‌ها است. به این شرایط، زردی یا یرقان حرف های می‌بشود. با مشاهده هرکدام از علائم کبد چرب، بهتر است سریعاً تحت نظر پزشک قرار بگیرید. رسیدگی‌نکردن به این بیماری می‌تواند جهت ابراز علائم تهدیدکننده زندگی بشود.

دلایل تشکیل کبد چرب 

کبد چرب در تاثییر تجمع چربی بیشتر از حد در کبد به وجود می‌آید. این بیماری وقتی اتفاق می‌افتد که فرد، زندگی ناسالمی را برای مدتی طویل در پیش گرفته باشد. بعضی اوقات هم کبد چرب به علت عوامل ژنتیکی رخ می‌دهد. در این صورت تنها مراقبت‌های بعد از درمان برای او ممکن خواهد می بود. در هر صورت، وقتی از کبد چرب و خطرات آن دور خواهیم شد که پیشنهاد‌های متخصصان و پزشکان در رابطه رژیم غذایی سالم و مغذی و فعالیت هفتگی را جدی بگیریم.

چه عواملی علتافزایش خطر ابتلا به کبد چرب می‌بشود؟

عوامل بسیاری وجود دارند که علتبالا رفتن خطر ابتلا به کبد چرب خواهد شد. برخی از این عوامل، ریشه در وراثت و حالت بدنی دارند و برخی دیگر، در تاثییر اصرار به داشتن زندگی ناسالم، درصد گمان ابتلا به این بیماری را بالا می‌برند. با اهمیت ترین عامل بالا بردن خطر ابتلا به کبد چرب الکلی، نوشیدن مقادیر زیاد الکل است.

نوشیدن بیشتر از حد مشروبات الکلی به توصیف مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) ، اینگونه است:

۱۵ لیوان الکل یا زیاد تر در هفته برای مردان و ۸ نوشیدنی یا زیاد تر در هفته برای زنان.

پای عوامل گوناگون فرد دیگر هم در ابتلا به کبد چرب به‌بین است. 

سابقه ابتلا به برخی از بیماری‌ها

دچارشدن به برخی بیماری‌ها و عفونت‌ها می‌تواند گمان ابتلا به بیماری کبد چرب را هم زیاد تر کند. برای مثال، افرادی که سابقه ابتلا به هپاتیت C داشته‌اند، زیاد تر در معرض دچارشدن به کبد چرب می باشند. ابتلا به دیابت نوع ۲ یا مشکلاتی همانند سندرم متابولیک هم خطر چرب‌شدن کبد را بالا می‌برند. مقاومت به انسولین هم می‌تواند عرصه‌های چرب‌شدن کبد را فراهم کند.

اضافه وزن و چاقی

چاقی و اضافه‌وزن هم علتبالارفتن خطر ابتلا به کبد چرب خواهد شد. افرادی که کلسترول و تری‌گلیسیرید بالا دارند هم در معرض خطر ابتلا به بیماری کبد چرب می باشند. برخی از افراد به‌طور ژنتیکی چاق‌اند. این‌ها باید با رژیم غذایی مناسب، وزن خود را متعادل کنند تا از خطر بیماری‌ها دور شوند.

مصرف برخی از داروها

مصرف برخی داروها همانند متوترکسات (Trexall)، تاموکسیفن (Nolvadex) و آمیودارون (Pacerone) هم علتافزایش گمان ابتلا به کبد چرب می‌بشود. افرادی که در معرض سمومی خاص می باشند هم باید به سلامت خود زیاد تر دقت کنند، چون گمان چرب‌شدن کبدشان زیاد تر از سایرین است.

سابقه ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

زنانی که دچار تخمدان پلی‌کیستیک یا تنبلی تخمدان می باشند هم زیاد تر از سایرین در خطر دچارشدن به کبد چرب قرار دارند. این دسته از افراد باید حتماً سبک زندگی سالمی در پیش بگیرند و نگذارند که رژیم غذایی نامطلوب و افزایش وزن جهت بیمارشدن آن‌ها بشود. به یاد داشته باشید که داشتن عوامل خطر به این معنی است که شما در قیاس با افراد معمولی، زیاد تر در معرض خطر ابتلا به بیماری کبد چرب هستید. این چنین چیزی به این معنی نیست که مطمئناً به کبد چرب مبتلا خواهید شد. اگر یک یا چند عامل خطر برای بیماری کبد چرب را دارید، با پزشک در رابطه راه‌کارهای پیشگیری سخن بگویید کنید.

چه افرادی زیاد تر به کبد چرب مبتلا خواهد شد؟

کبد چرب زیاد تر در افرادی دیده می‌بشود که اضافه وزن دارند یا چاق می باشند. یقیناً امکان وقوع این بیماری در افرادی با شرایط دیگر هم وجود دارد. تغذیه نامناسب و سبک زندگی بدون تحرک می‌تواند عاملی مهم در مستعدشدن برای ابتلا به این حالت باشد. 

خانم‌های باردار

کبد چرب حاد در بارداری (AFLP) یک حالت اورژانسی مامایی است و عوارض و مرگ و میر بالایی از جمله مرگ مادر و جنین او را به همراه دارد. مشکلات کبدی و درگیری با کبد چرب در زنان باردار محتمل است. این چنین وضعیتی نیاز به رسیدگی‌های جدی و سریع دارد.

افراد با اضافه وزن

مصرف کالری اضافی علتتجمع چربی در کبد می‌بشود. هنگامی که کبد چربی‌ها را به‌طور معمول پردازش و تجزیه نمی‌کند، چربی بیشتر از حد انباشته می‌بشود. افرادی که دچار اضافه وزن‌اند یا چاق محسوب خواهد شد، در معرض خطر کبد چرب قرار دارند. دیابت یا تری گلیسیرید بالا هم علتابتلا به این بیماری می‌بشود.

 افراد الکلی

فرآیند متابولیسم یا همان سوخت‌وساز الکل می‌تواند تبدیل تشکیل موادی بشود که به سلول‌های کبد صدمه می‌زنند. ضمن این که علتتولید سطوح غیرطبیعی از چربی در بدن هم می‌بشود. این چربی در کبد تجمع می‌یابد و بیماری کبد چربی الکلی را تشکیل می‌کند.

افراد بی‌تحرک

رابطه مستقیمی بین ابتلا به کبد چرب و سبک زندگی کم‌تحرک وجود دارد. افرادی که ورزش نمی‌کنند یا ساعت‌های طویل پشت میز می‌نشینند، زیاد تر از دیگران در معرض چرب‌شدن کبد قرار دارند. این حالت زیاد خطرناک است و باید با تحول سبک زندگی، مانع از ابراز بیماری‌های گوناگون از جمله کبد شوید.

افرادی با عرصه مساعد ژنتیکی برای ابتلا به کبد چرب

شواهدی وجود دارد که نشان خواهند داد، کبد چرب می‌تواند ارثی باشد. اگر بستگان و اقوام فردی دچار کبد چرب باشند، گمان ابتلای او به این بیماری زیادتر از سایرین خواهد می بود. یقیناً این چنین چیزی فقط گمان است و احتمالا این چنین فردی اصلاً مشکلات کبدی اشکار نکند.

افرادی با رژیم غذایی نامناسب

مصرف کالری زیاد و مواد غذایی بی‌ارزشی که حاوی مقادیر بالایی چربی اشباع می باشند، علتابتلا به کبد چرب می‌بشود. تجمع چربی‌ها در تاثییر مصرف کربوهیدرات زیاد و چربی‌ها و دوری از فیبر و سبزیجات زیاد شایع است. با تحول رژیم غذایی باید سلامت کبدتان را در برتری قرار بدهید.

راه‌های تشخیص کبد چرب چیست؟

پزشکان برای تشخیص کبد چرب باید اسبق بیمار را بازدید کنند. آن‌ها از معاینات فیزیکی و آزمایش‌های گوناگون هم پشتیبانی می‌گیرند. اگر پزشک به ابتلا به این حالت مشکوک باشد، موارد زیر را دقیق بازدید می‌کند:

• سابقه خانوادگی پزشکی کبد چرب، از جمله هرگونه سابقه بیماری کبدی
• مصرف الکل و دیگر عادت‌های مربوط به سبک زندگی
• بیماری‌ها و حالت‌های پزشکی گوناگون
• تغییرات تازه سلامتی
• داروهای مصرفی

اگر خستگی، از دست‌دادن اشتها یا هر علامت تازه فرد دیگر را توانایی کرده‌اید، حتماً پزشک را در جریان بگذارید.

معاینه بدنی

برای بازدید التهاب کبد، امکان پذیر که پزشک شکم شما را لمس کند یا سختی دهد. اگر کبد بزرگ شده باشد، پزشک با معاینه فیزیکی فهمید خواهد شد. یقیناً، احتمالا کبد بدون بزرگ‌شدن التهاب اشکار کند. در این صورت، امکان تشخیص حالت با معاینه جسمانی مقدور نخواهد می بود.

آزمایش‌های خون

در تعداد بسیاری از موارد، بیماری کبد چرب بعد از نشان‌دادن افزایش آنزیم‌های کبدی در آزمایش خون تشخیص داده می‌بشود. برای مثال، پزشک آزمایش آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و تست آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) را برای بازدید آنزیم‌های کبدی تجویز می‌کند. افزایش آنزیم‌های کبدی نشانه التهاب کبد است. بیماری کبد چرب یکی از علل بالقوه التهاب کبد است، اما تنها علت آن نیست. اگر نتایج آزمایش افزایش آنزیم‌های کبدی مثبت باشد، پزشک به گمان زیادً آزمایش های بیشتری را برای شناسایی علت التهاب تجویز می‌کند.

تصویربرداری

پزشکان از یک یا چند مورد از آزمایش‌های تصویربرداری برای بازدید چربی اضافی یا دیگر مشکلات کبد منفعت گیری می‌کنند. امکان پذیر از آزمایشی به نام الاستوگرافی گذرا با کنترل ارتعاش (VCTE ،FibroScan) هم برای تشخیص منفعت گیری بشود. ولی راه حلهای زیر متداول‌ترین راه حلهای تصویری کبد چرب است:

• معاینه سونوگرافی
• سی‌تی اسکن
• اسکن ام‌آرآی

این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس پایین برای اندازه‌گیری مقدار سفتی کبد منفعت گیری می‌کند و می‌تواند به بازدید جای زخم پشتیبانی کند.

بیوپسی کبد

بیوپسی کبد بهترین راه برای تعیین شدت بیماری کبد در نظر گرفته می‌بشود. در طول بیوپسی کبد، پزشک یک سوزن را داخل کبد می‌کند و یک تکه از بافت را برای معاینه برمی‌دارد. برای افت درد از بی‌حس‌کننده موضعی منفعت گیری می‌بشود. این آزمایش به تشخیص بیماری کبد چرب و اسکار کبدی پشتیبانی می‌کند.

کبد چرب چه علائمی دارد؟

کبد چرب می‌تواند عوارض زیاد ناخوشایندی به‌همراه بیاورد. ابتلا به آن و گسترش بیماری موجبات التهاب شدید کبد را فراهم می‌کند. این چنین وضعیتی تبدیل شکل‌گیری زخم‌هایی می‌بشود که عوارضی جدی همانند سرطان را در پی دارند. عوارض احتمالی عبارت هستند از مواردی که در ادامه می‌خوانید:

زخم شدید کبد

راه اندازی بافت اسکار در کبد، می‌تواند تبدیل سیروز کبدی یعنی مرحله نهایی بیماری بشود. در این چنین وضعیتی هیچ راه‌کار درمانی و کنترلی قابل اجرا نیست. فردی که دچار زخم‌های شدید کبدی یا همان سیروز می‌بشود، باید پیوند کبد انجام بدهد.

سرطان کبد

با گذشت زمان، التهاب کبد می‌تواند تبدیل سیروز یا نارسایی کبدی بشود. استئاتوهپاتیت غیرالکلی و سیروز عوامل خطر برای کارسینوم سلول‌های کبدی، یعنی شایع‌ترین شکل سرطان کبد می باشند. با جلوگیری از رشد بیماری کبد چرب مانع از ابراز خطرات تهدیدکننده سلامت شوید.

درمان کبد چرب چیست؟

اکنون، هیچ دارویی برای درمان کبد چرب به‌صورت مستقیم، وجود ندارد. پیشنهاد می‌بشود، هر ۶ ماه تا یک‌سال، حالت سلامت خود را بازدید کنید. معاینات منظم پزشکی و چکاپ مرتب و مداوم علتمی‌بشود که پزشکان کبد چرب را در مرحله های اولیه ابراز تشخیص بدهند و با کمترین هزینه و عوارض جانبی، آن را درمان کنند. ساده‌ترین اقداماتی که بعد از تشخیص علائم کبد چرب در فرد به او پیشنهاد می‌بشود، عبارت هستند از:

• تحول رژیم غذایی
• تحول سبک زندگی
• محدودکردن یا حذف الکل
• برنامه‌ریزی برای افت وزن

این پیشنهاد‌ها، برای زمانیست که کبد چرب در فرد، تا این مدت به حالت حاد (سیروز و فیبروز) نرسیده باشد. اگر بیمار در این مرحله های به پزشک مراجعه کند، درمان‌های دارویی و بعضی اوقات عمل جراحی برای او در نظر گرفته خواهد شد. اگر کبد چرب به مرحله سیروز برسد، گمان از کارافتادگی کامل آن بالا می‌رود. در صورت از کارافتادگی کامل کبد، نیاز به پیوند پیش می‌آید.

تحول سبک زندگی

بازدید تحقیقاتی در سال ۲۰۲۰ مشخص می کند که مکمل‌های ویتامین E می‌توانند به بهبود سطوح ALT و AST پشتیبانی کنند. این بدان معناست که این کار، علتمدیریت آنزیم‌های کبدی، التهاب و چربی اضافی در بیماری کبد چرب می‌بشود. بااین‌حال، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. همیشه قبل از امتحان مکملی تازه یا درمان طبیعی با یک پزشک سخن بگویید کنید. برخی از مکمل‌ها یا درمان‌های طبیعی به کبد سختی داخل می‌کنند یا با داروهای مصرفی‌تان در تداخل‌اند. عمل های زیر را در تلاش برای بهبود و درمان خود جدی بگیرید:

• افت وزن
• ترک مصرف الکل
• ورزش‌کردن منظم
• رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و بدون چربی اشباع 

تحول سبک زندگی خط اول درمان بیماری کبد چرب است.

رژیم غذایی برای درمان بیماری کبد چرب

اگر به بیماری کبد چرب مبتلا هستید، پزشک شما را تشویق به مراعات رژیم غذایی کبد چرب خواهد کرد. با مراعات اصول این برنامه، کشانش بهبودی و کنترل عوارض کبد چرب زیاد بالا می‌رود.. با تحول سبک زندگی و سالم‌تر زیستن، می‌توانید خود را از خطرات جدی بیماری‌ های کبدی دور نگه دارید. افت مصرف چربی و بالا بردن مصرف فیبر، نوشیدن آب زیاد و گنجاندن قولهای پروتئینی، بهترین جانشین برای غذاهای غیر سالم و فست‌فودها در این رژیم می باشند.

درمان سریع کبد چرب

راه‌کاری سریع برای از بین بردن چربی کبد در چند روز وجود ندارد اما با تحول سبک زندگی، امکان بهبود حالت به‌وجود می‌آید. به این علت، با صرف زمان و انرژی برای تحول غذا و اضافه‌کردن روتین‌های ورزشی به زندگی، امکان مدیریت کبد چرب نه به‌شدت، اما به‌شکلی اثرگذار و سودمند مقدور است.

درمان دارویی کبد چرب 

طبق معمولً داروی خاصی برای درمان چربی کبد وجود ندارد. پزشکان از همان ابتدا، پیشنهاد می‌کنند که بیماران با تحول روش زندگی و تغذیه به کنترل علائم و عوارض پشتیبانی کنند. در برخی موارد هم داروهایی برای بیماری‌های فرد دیگر تجویز می‌بشود که روی چرب‌شدن کبد نقش دارند. برای مثال، کنترل دیابت یا از بین بردن مشکل چاقی می‌توانند روی بهبود چربی کبد تاثییر بگذارند. دقت کنید که داروهای گیاهی متنوعی برای از بین بردن چربی کبد پیشنهاد خواهد شد، اما نباید هیچ زمان خودسرانه از آن‌ها منفعت گیری کنید. تعداد بسیاری از این موارد پشتوانه علمی ندارند و عوارض‌شان از مزایای آن‌ها زیاد زیاد تر است.

در این بین، با اهمیت ترین مسئله، مراجعه به موقع به دکتر گوارش و کبد است. پزشکان این تخصص، همه انها علم کافی برای درمان پزشکی کبد چرب را دارند. با مطالعه نوشته تخصص گوارش و کبد چیست ، می‌توانید اطلاعات خوبی در عرصه این حوزه پزشکی، به دست بیاورید.

درمان کبد چرب با عمل جراحی 

در صورتی‌که چربی کبد زیاد شدید بشود، بیمار مبتلا به سیروز کبدی خواهد شد. در این چنین شرایطی، بافت کبد دچار صدمه جدی و زخم‌هایی گسترده می‌بشود. برای درمان کبد چرب پیشرفته، نیاز به عمل جراحی و پیوند کبد وجود دارد. یعنی باید کبدی سالم از فردی دیگر به بیمار پیوند زده بشود.

درمان خانگی کبد چرب 

اگر بیماری‌تان تا این مدت به مرحله های حاد (سیروز) نرسیده باشد، امکان درمان آن در خانه وجود دارد. قبل از هرچیز باید آگاه باشید که این بیماری به گمان ۹۹درصد در نتیجه سبک زندگی و رژیم غذایی غلط شما به وجود آمده است. از همین‌رو باید رژیم غذایی را سر و سامان داده و فعالیت خود را تا حد ممکن زیاد تر کنید. جدا از اضافه‌کردن ورزش به برنامه روزانه و هفتگی خود، برای انجام کارهای روزانه هم فعالیت بیشتری را در نظر بگیرید. برای مثال تا حد ممکن مسیرهای خود را با پیاده‌روی طی کنید. 

طب سنتی و کبد چرب

افت وزن می‌تواند دیگر مشکلات سلامتی را هم بهبود بدهد. به‌طور معمول، از دست دادن ۱۰٪ از وزن بدن (یا زیاد تر) برای بهبود حالت کبد پیشنهاد می‌بشود.در این مسیر، پیشنهاد‌ها به این شرح است:

• منفعت‌مندی از یک رژیم غذایی سالم
• محدودکردن اندازه قولها 
• ورزش منظم

درمان طب سنتی هم طبق معمولً با افت وزن اغاز می‌بشود.

برای درمان کبد چرب چه اصول تغذیه‌ای مهم است؟

با مراعات نکات تغذیه‌ای، امکان کنترل گسترش بیماری کبد چرب و متوقف‌کردن علائم و نشانه‌های آن وجود دارد. نظر می‌کنیم که از مواد حاضر در جدول زیر برای بهبود حالت منفعت گیری کنید. به این نکات هم دقت کنید:

• از مصرف غذاهای پرکالری خودرداری کنید.
• فیبر می‌تواند به بهبود کارکرد کبد شما پشتیبانی کند. مثالای از غذاهای غنی از فیبر شامل میوه‌ها و سبزیجات تازه، حبوبات و غلات کامل است.
•  نوشیدن آب زیاد می‌تواند به هیدراته نگه‌داشتن بدن و این چنین بهبود سلامت کبد پشتیبانی کند.

این چنین تلاش کنید از همه گروه‌های غذایی، تغذیه کنید. 

برای کنترل کبد چرب چه بخوریم؟

رژیم غذایی مطلوب برای مبارزه با کبد چرب یا کنترل آن به‌شرح زیر است:

•  میوه‌ها و سبزیجات تازه
• غلات کامل
• پروتئین‌های بدون چربی
• لبنیات کم‌چرب 

مصرف چربی‌ها و روغن‌های سالم را نیز فراموش نکنید.

خوردن چه مواد غذایی در صورت ابتلا به کبد چرب ممنوع است؟

برای بهبود حالت کبد چرب، مصرف چربی‌های اشباع در غذاهایی همانند گوشت قرمز، لبنیات پرچرب و غذاهای سرخ‌شده را افت بدهید. این چنین باید از خوردن مواد زیر دوری کنید:

• مصرف سدیم (نمک)
• محصولات غلات تصفیه‌شده 
• کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده

برای مدیریت کبد چرب، از مصرف غذاهای حاوی شکر و نوشیدنی‌های شیرین، الکل، غذاهای چرب همانند سیب‌زمینی سرخ‌کرده و فست‌فودها، گوشت‌های فرآوری‌شده همانند سوسیس و کالباس، کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده همانند نان سفید و پاستا، و نمک زیاد خودداری کنید. این مواد می‌توانند به تجمع چربی در کبد و صدمه زیاد تر به آن منجر شوند.

چطور می‌توان از ابتلا به کبد چرب پیشگیری کرد؟

همانند زیاد تر بیماری‌ها، کبد چرب هم با کمترین هزینه و تحول رژیم غذایی، قابل پیشگیری است. با مراعات نکات زیر می‌توانید از خود در برابر این بیماری، محافظت کنید:

• محدودکردن مصرف الکل تا حد ممکن یا حذف آن
• افت وزن با رژیم غذایی مناسب و ورزش مداوم
• جستوجو‌کردن رژیم غذایی با قیمت غذایی بالا و چربی اشباع اندک و کربوهیدرات پایین
• کنترل سطح قند، تری‌گلیسیرید و کلسترول در خون با مشورت کارشناس تغذیه یا پزشک

دست‌کم، ۳۰ دقیقه از روز را به ورزش‌کردن تعلق بدهید تا کارکرد دستگاه‌های گوناگون بدن و اعضای گوناگون از جمله کبد، به‌خوبی پیش برود.

ربط کبد چرب با بیماری‌های دیگر 

بین ابتلا به بیماری‌های گوناگون و کبد چرب، رابطه‌ای تنگاتنگ وجود دارد. کبد عضو و اندام زیاد مهمی در بدن است. با وجود آن، تصفیه مواد زائد صورت می‌گیرد و اگر به‌خوبی عمل نکند یا بیماری‌های دیگر روی کارکرد آن تاثییر بگذارند، اوضاع بدن خوب نخواهد می بود. در ادامه، نگاهی به بیماری‌های فرد دیگر داریم که در تاثییر کبد چرب تشکیل خواهد شد یا وجودشان علتمی‌بشود که حالت کبد نامطلوب بشود:

سرگیجه و کبد چرب 

آیا کبد چرب علتسرگیجه می‌بشود؟ بله؛ افت تمرکز و افت توانایی تصمیم‌گیری از نتایج ابتلا به کبد چرب است. بیماری کبد چرب می‌تواند علتسرگیجه، عد‌ تمرکز و افت توانایی تصمیم‌گیری در فرد مبتلا بشود. این چنین وضعیتی روی ابعاد گوناگون زندگی اثرات منفی می‌گذارد. در واقع، کبد چرب می‌تواند هم به ذهن و هم جسم صدمه‌هایی شدید رساند.

هپاتیت و کبد چرب 

شما می‌توانید فقط به بیماری کبد چرب مبتلا باشید یا این بیماری را همراه با عفونت هپاتیت C توانایی کنید. اگر هپاتیت C دارید، گمان ابتلا به بیماری کبد چرب زیاد تر از ابتلا به خود بیماری است. بر پایه داده‌ها، نزدیک به ۵۰درصد از افراد مبتلا به هپاتیت C نیز به بیماری کبد چرب مبتلا می باشند.

التهاب کبد و کبد چرب 

کبد چرب می‌تواند هیچ آسیبی تشکیل نکند، اما بعضی اوقات اوقات چربی اضافی تبدیل التهاب کبد می‌بشود. این بیماری که استئاتوهپاتیت نام دارد، علتصدمه کبدی می‌بشود. وقتی که التهاب کبد چرب با سوء مصرف الکل مرتبط است. حالت به گفتن استئاتوهپاتیت الکلی شناخته م‌ بشود.

سیروز کبدی و کبد چرب 

بیماری کبد چرب غیرالکلی در صورت شدت‌گرفتن می‌تواند تبدیل صدمه جدی کبد از جمله سیروز بشود. سیروز التهاب شدید و جدی کبد است. ابتلا به آن علتابراز صدمه‌های غیرقابل برگشت در کبد می‌بشود. ضمن این که کارکرد نامطلوب کبد در این بیماری، روی اعضای دیگر بدن هم آثار مخرب جدی به‌وجود می‌آورد.

فیبروز کبدی و کبد چرب 

فیبروز وضعیتی است که در تاثییر ترمیم مکرر زخم‌های ناشی از کبد چرب تشکیل می‌بشود. در این حالت، بافت فیبری غیرطبیعی در کبد تجمع اشکار می‌کند. کبد چرب شدید و فیبروز وخیم علتخواهد شد که کبد زخم بشود و نارسایی در آن اتفاق بیافتد. تشخیص فیبروز در سطوح اولیه می‌تواند مانع از ابراز عوارض جدی بشود.

کلسترول بالا و کبد چرب

سختی خون بالا و کلسترول زیاد هم می‌توانند با ابتلا به کبد چرب در ربط باشند. کلسترول غذا زیاد تر به کبد می‌رسد. کلسترول بالا می‌تواند بیماری کبد چرب (استئاتوز) را به وضعیتی جدی‌تر و بعضی اوقات کشنده‌تر به‌نام استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) تبدیل کند. 

دیابت و کبد چرب 

کنترل دیابت و کلسترول می‌تواند در جلوگیری از ابتلا به کبد چرب نقش مهمی داشته باشد؛ چون دیابت خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی را افزایش می‌دهد. در این شرایط، چربی در کبد جمع می‌بشود، حتی اگر مقدار اندکی الکل مصرف کنید یا اصلاً مصرف نکنید. دست‌کم، نیمی از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، به بیماری کبد چرب غیر الکلی هم مبتلا می باشند.

چربی خون و کبد چرب 

ربط بین چربی خون و کبد چرب زیاد پیچیده است. چربی خون بالا می‌تواند به شکل‌گیری و تشدید بیماری کبد چرب پشتیبانی کند. هنگامی سطح تری‌گلیسرید در خون بالا باشد، چربی اضافی در کبد ذخیره می‌بشود. کبد چربی را از خون جذب کرده و آن را در سلول‌های کبدی ذخیره می‌کند، که این کار تبدیل تجمع چربی در کبد می‌بشود. در نتیجه این ساز و کار گمان ابتلا به بیماری‌هایی همچون کبد چرب، دیابت نوع ۲، کلسترول بالا و مقاومت انسولینی، رخ می‌دهد.

کم‌کاری تیروئید

سطوح ناکافی هورمون‌های تیروئید علتنفوذ چربی به کبد می‌بشود و توانایی آن در سوخت‌وساز چربی را مختل می‌کند. در نتیجه، خطر ابتلا به کبد چرب افزایش اشکار می‌کند. کم‌کاری تیروئید، خطر ابتلا به مقاومت به انسولین و اختلال در متابولیسم (سوخت‌وساز) گلوکز را هم بالا می‌برد. با آگاهی از علت کبد چرب، نگذارید که به این حالت دچار شوید. افت استرس، تغذیه سالم و مراعات سبک زندگی سالم، با اهمیت ترین عمل درمانی برای بهبود کبد چرب می باشند. مصرف بیشتر از حد الکل را کنار بگذارید و با مراقبت از بدن خود، مانع از ابراز مشکلات متنوع از جمله چربی کبد یا دیابت نوع ۲ شوید. علل کبد چرب غیرالکلی هم متنوع و در تعداد بسیاری از موارد قابل کنترل‌اند. عوارض انواع کبد چرب با رسیدگی به‌موقع مدیریت خواهد شد.

آیا درمان قطعی برای کبد چرب وجود دارد؟

درمان قطعی برای کبد چرب وجود ندارد، اما می‌توان آن را کنترل کرد. مقصد از درمان افت چربی در کبد، پیشگیری از پیشرفت به سمت بیماری‌های شدیدتر همانند استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)، سیروز کبدی و سرطان کبد است. به این علت، با مراجعه به دکتر و شناسایی علت کبد چرب، باید اولین قدم در مدیریت این بیماری را بردارید. پزشک با تجویز داروهای مخصوص و پیشنهاد‌هایی برای اصلاح سبک زندگی، به شما پشتیبانی شایانی خواهد کرد. 

در نهایت با عدم مصرف مشروبات الکلی و غذاهای چرب، کنترل استرس، نگه داری وزن سالم و انجام ورزش منظم، می‌توان قدمی مهم برای درمان کبد چرب برداشت. اگر نیاز به مشاوره با پزشک داشتید، در هر ساعت از شبانه‌روز می‌توانید از پلتفرم دکتردکتر، آنلاین نوبت ویزیت حضوری یا غیرحضوری بگیرید.

منبع های:

healthdirect.gov.au

healthline.com

سوالات متداول کبد چرب