آفت دهان چیست و چه علتی دارد؟ + راه حلهای درمان آفت دهان_رنگو

به نوعی از زخم‌های کوچک و سفید دهان، زبان یا لب‌ها، آفت دهان یا زخم کانکر می‌گویند. استرس، افتویتامین و مصرف غذاهای اسیدی یا صدمه‌های جزئی داخل دهان می‌توانند علت آفت دهان باشند. در زیاد تر موارد نیاز به مصرف دارو یا درمان خاص فرد دیگر نیست. آفت‌ طبق معمولً در عرض ۲ هفته یا کمتر از بین می‌رود. این زخم‌های کوچک سفید که بعضی اوقات حاشیه‌های قرمزی هم دارند، خطری به وجود نمی‌آورند و مسری نیستند. اگر برای درمان آفت دهان عجله دارید، باید از ژل‌ها، پمادها و دهانشویه‌های آفت بدون نیاز به نسخه منفعت گیری کنید. برخی از درمان‌های خانگی هم در از بین بردن آن‌ها موثر می باشند. هرچقدر که زیاد تر به سلامت دهان و دندان و تغذیه مناسب اهمیت دهید، گمان این که دچار مشکلاتی همانند آفت شوید هم کمتر می‌بشود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیف و صدمه‌پذیری دارند، زیاد تر در معرض آفت‌زدن قرار می‌گیرند. تعداد بسیاری از بیماری‌های گوارشی و دهان و دندان با افت استرس و سبک زندگی سالم از بین می‌روال. در این مقاله از آفت دهان و درمان آن برایتان می‌گوییم.

در آخر، اگر پرسشی دارید در قسمت نظرات سوال کنید، تا کارشناس سلامتی و پزشکی مجله پزشکی دکتردکتر به شما جواب دهد.

آفت دهان چیست؟

آفت دهان زخم کوچک و کم‌عمقی است که در مخاط دهان تشکیل می‌بشود. این زخم دهانی به رنگ سفید یا زرد با حاشیه‌ای قرمز است که طبق معمولً اندازه بزرگی ندارد. زخم‌های آفت کمتر از ۱ میلی‌متر می باشند و در زبان، لثه، سقف دهان، داخل لب یا زیر زبان دیده خواهد شد. بعضی اوقات اوقات هم دردناک می باشند و نمی‌گذارند که راحت غذا بخورید یا سخن بگویید کنید. قبل از این که آفت قابل مشاهده بشود، برای چند ساعت حس سوزن‌سوزن شدن یا سوزش تشکیل می‌کند. در ناحیه‌ ظهور آفت هم حالت قرمر و متورمی تشکیل می‌بشود. سپس هم مقداری درد به وجود می‌آورد.

در عرض ۱ تا ۳ روز، تورم به یک نقطه سفید معمولی تبدیل می‌بشود. در چند روز سپس هم درد از بین می‌رود و سپس از نزدیک به ۱ هفته، آفت به طور کامل ناپدید می‌بشود. آفت‌های بزرگ می‌توانند زیاد تر و برای زمان طویل‌تری روی پوست بمانند و احتمالا بهبودی آن‌ها تا ۴ هفته طول بکشد.

در پایگاه سلامت ملی آمریکا (ncbi) آمده است:

زیاد تر مردم ۳ تا ۶ بار در سال دچار آفت خواهد شد. با افزایش سن، ظهور آفت‌ها هم کمتر می‌بشود.

طبق معمولً آفت‌ها زیاد بزرگ نیستند، اما در صورت ابراز می‌توانند دائمی و دردناک شوند. وجود این چنین چیزی غذاخوردن را سخت می‌کند.

علائم آفت دهان چیست؟

آفت دهان علائم ناخوشایندی تشکیل می‌کند. طبق معمولً ۱ یا چند زخم دردناک در داخل دهان جای می‌گیرند. این زخم‌ها روی زبان، داخل لب و گونه‌ها هم به وجود می‌آیند، احتمالا هم روی سقف دهان ظاهر شوند. زخم‌های آفت کوچک و گرد و به رنگ‌های سفید، خاکستری یا زرد با حاشیه قرمز می باشند. در موارد شدید، امکان پذیر موارد زیر را هم توانایی کنید:

• تب
• ضعف و سستی
• تورم غده‌های لنفاوی

در صورت مشاهده این موارد به دکتر عمومی یا دکتر دندانپزشک مراجعه کنید.

علت تشکیل آفت دهان چیست؟

دانشمندان دقیقاً علت آفت دهان را نمی‌دانند و تا این مدت فهمید نشده‌اند که چرا برخی از افراد، زیاد تر از دیگران به این مشکل دچار خواهد شد. با این حال، به برخی از دلایل مشکوک می باشند. دلایلی که معارفه خواهد شد، زیاد متنوع می باشند و تا این مدت جای تحقیق بسیاری برای نتیجه‌گیری قطعی درمورد آن‌ها وجود دارد. از جمله دلایل احتمالی ابتلا به آفت دهان به موارد زیر دقت کنید.

مصرف غذاها و داروها

مصرف غذاهای اسیدی همانند مرکبات از عوامل آفت‌زدن است. منفعت گیری از برخی داروها هم علتمی‌بشود که دهان مستعد آفت‌زدن بشود. برای مثال، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، همانند ایبوپروفن جهت این مشکل خواهد شد. منفعت گیری از وسایل دندانپزشکی، همانند بریس یا پروتزهای نامناسب هم گمان تشکیل آفت را بالا می‌برد.

ابتلا به برخی از بیماری‌ها

امکان دارد که آفت‌های پیچیده در افراد مبتلا به بیماری‌های سیستم ایمنی به وجود همراه شوند. به طور کلی، وقتی که سیستم ایمنی بدن تضعیف می‌بشود، در معرض مشکلات و بیماری‌های مختلفی قرار می‌گیرد. از جمله بیماری‌هایی که عرصه ابراز آفت را فراهم می‌کند، باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• لوپوس
• بیماری بهجت
• بیماری سلیاک
• کولیت زخمی
• بیماری کرون
• ایدز

آفت در تاثییر افتمواد مغذی و ویتامین B-12، روی، اسید فولیک یا آهن هم تشکیل می‌بشود. با مراعات تغذیه مناسب، تا حد بسیاری می‌توانید مانع از ابراز آفت در ناحیه دهان خود شوید. آفت دهان کودکان هم در نتیجه برخی عفونت‌ها یا عوامل شبیه تشکیل می‌بشود. آفت دهان و بارداری هم تا حدی رابطه مستقیمی دارند. استرس، تغییرات هورمونی و افت سطح ایمنی بدن در این دوران، عرصه را برای آفت‌زدن دهان فراهم می‌کند.

با انواع آفت دهان آشنا شوید

دو نوع آفت وجود دارد؛ آفت‌های ساده و آفت‌هایی با زخم‌های پیچیده. مورد نخست یا همان آفت‌های ساده می‌توانند ۳ یا ۴ بار در سال ظاهر شوند و طبق معمولً در نزدیک به ۱ هفته در دهان باقی می‌همانند. زخم‌های پیچیده هم کمتر تشکیل خواهد شد و زیاد تر در افرادی به وجود می‌آیند که سابقه آفت‌زدن داشته‌اند. به انواع آفت در ادامه دقت کنید.

آفت‌های کوچک (مینور)

زیاد تر مبتلایان به آفت، دچار همین آفت‌های کوچک خواهد شد. این آفت‌ها طبق معمولً کوچک‌تر از ۱ سانتی‌متر می باشند و به طور تک یا گروهی ظاهر خواهد شد. آفت‌های کوچک یا مینور نیازی به درمان ندارند. نهایتاً ۱ تا ۲ هفته در دهان باقی می‌همانند و سپس از این زمان، به طور خود به خود از بین می‌روال.

آفت‌های بزرگ (ماژور)

این نوع آفت‌ها بزرگ‌تر از ۱ سانتی‌متر می باشند و عمق بیشتری دارند. این چنین آفت‌هایی برای زمان طویل‌تری باقی می‌همانند و نزدیک به چند هفته طول می‌کشد تا از بین بروند. در این صورت، باید مشکل را به طور جدی پیگیری و به پزشک مراجعه کنید. دندانپزشک به شما در مسیر از بین بردن این زخم پشتیبانی خواهد کرد.

آفت‌های هرپتی فرم

این نوع آفت‌ها (Herpetiform) به طور خوشه‌ای ظاهر خواهد شد و حالتی همانند به تبخال دارند. در قیاس با انواع دیگر آفت، هرپتی‌فرم‌ها دردناک‌تر می باشند. یکی از مشکلات مهم این نوع آفت‌ها، ویژگی عودکنندگی آن‌ها است. سپس از بهبود، طبق معمولً مجدد بازمی‌گردند و با تشکیل درد و ناراحتی، خوردن و سخن بگویید‌کردن را سخت می‌کنند.

آفت مداوم یا آفتوز پیچیده

این نوع از آفت مداوم است و سپس از بهبود، مجدد عود می‌کند. بهبودی زخم‌های این نوع از آفت هم به آهستگی صورت می‌گیرد. حس سوزش در دهان و افزایش بزاق ناشی از زخم‌های سفید آفتوز از علائم آزاردهنده آن می باشند. طبق معمولً نشانه‌ها و علائم این نوع از آفت از موارد معمولی شدیدتر و دردناک‌تر می باشند.

تفاوت آفت دهان و سرطان دهان

شباهت‌هایی بین علائم سرطان دهان و آفت وجود دارد. با آگاهی از تفاوت‌ها می‌توانید این دو را از هم تفکیک کنید و دلواپس نمانید. در ادامه، این دو حالت از نقطه نظرات گوناگون قیاس شده‌اند. به جدول زیر نگاه کنید:

اگر زخمی در دهان دارید که بیشتر از دو هفته بهبود اشکار نمی‌کند یا درد بسیاری دارد، باید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید. در صورتی که زخم خونریزی دارد و مدام بزرگ می‌بشود هم باید پیگیری‌های تخصصی انجام دهید و آن را به حال خود رها نکنید.

آفت دهان چطور تشخیص داده می‌بشود؟

پزشکان از آزمایش خون برای تشخیص علت آفت دهان منفعت گیری می‌کنند. با این آزمایش اشکار می‌بشود که آیا علت این زخم‌ها افتویتامین است یا نه. متخصصان با معاینه فیزیکی زخم‌ها هم می‌توانند درمورد ماهیت آن‌ها به نتیجه‌گیری برسند. بعضی اوقات اوقات، یک ضایعه سرطانی به طور آفت ظاهر می‌بشود. به این علت، اگر ناظر این چنین زخمی هستید و سپس از مدتی از بین نمی‌رود، باید برای پیگیری به پزشک مراجعه کنید.

درمان آفت دهان چیست؟

برای درمان آفت دهان از محصولات بدون نسخه مختلفی منفعت گیری می‌بشود. زخم های دهانی خفیف طبق معمولً به خودی خود و طی یک یا دو هفته بهبود اشکار می‌کنند و نیازی به درمان ندارند. اما زخم‌های بزرگ، مداوم یا دردناک نیاز به درمان پزشکی دارند. اگر چندین زخم دهانی دارید، پزشک دهانشویه حاوی دگزامتازون را برای درمان سریع آفت دهان و از بین بردن التهاب تجویز می‌کند. لیکادوئین هم برای تسکین عوارض و علائم سودمند است.

محصولات موضعی

محصولات بدون نسخه و با نسخه (خمیرها، کرم‌ها، ژل‌ها یا مایعات) به تسکین درد و تسریع بهبود پشتیبانی می‌کنند. برخی از محصولات حاوی مواد فعالی می باشند که آفت دهان را از بین می‌برند. برای مثال، به این موارد دقت کنید:

• بنزوکائین
• فلوکینتاید
• هیدروژن پراکسید

محصولات موضعی تعداد بسیاری برای زخم‌های دهانی وجود دارد، از جمله مواردی که فاقد مواد فعال می باشند. نظر پزشک یا دندانپزشک را برای رسیدن به بهترین گزینه سوال کنید. اگر زخم‌ها شدید و بزرگ شوند، عوارض ناخوشایندی به همراه می‌آورند و نیاز به پیگیری درمان به طور جدی به وجود می‌آید.

داروهای خوراکی

در صورت شدیدبودن زخم‌های دهانی یا عدم جواب به درمان‌های موضعی، امکان پذیر از داروهای خوراکی هم منفعت گیری بشود. این موارد شامل داروهایی می باشند که به طور خاص برای درمان زخم دهانی در نظر گرفته نمی‌شوند؛ برای مثالً برای درمان نقرس کاربرد دارند. از داروهای استروئیدی خوراکی هم وقتی منفعت گیری می‌بشود که زخم‌های دهانی شدید با درمان‌های دیگر بهبود اشکار نمی‌کنند.

کوتری‌کردن زخم‌ها

در این درمان از یک ابزار یا ماده شیمیایی برای سوزاندن یا از بین‌بردن بافت زخم منفعت گیری می‌بشود. دباکترول نوعی محلول موضعی برای درمان زخم‌های دهانی و مشکلات لثه است. این دارو با کوتری‌کردن شیمیایی زخم‌های دهانی، زمان بهبودی را به نزدیک به ۱ هفته افت می‌دهد. نیترات نقره هم گزینه فرد دیگر برای کوتری شیمیایی زخم‌های دهانی است. این دارو به بهبودی سریع آفت‌ها پشتیبانی می‌کند.

مصرف مکمل‌های غذایی

اگر بدنتان دچار افتبرخی مواد مغذی مهم همانند فولات (اسید فولیک)، ویتامین B-6، ویتامین B-12 یا روی باشد، باید برای جبران از مکمل‌ها منفعت گیری کنید. فراموش نکنید که مصرف سرخودانه مکمل‌ها اصلاً فکر خوبی نیست و می‌تواند عوارض ناخوشایندی به همراه بیاورد. بعد اگر پزشک به شما اجازه داد، امکان مصرف مکمل‌ها برای از بین بردن مشکل آفت‌های دهانی ایرادی ندارد.

پیشگیری از آفت دهان چطور است؟

هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از آفت وجود ندارد. با این حال، پیشنهاد‌هایی می باشند که با مراعات آن‌ها، گمان آفت‌زدن دهان را کم می‌کنید. یادتان باشد که آفت‌ها زیاد تر عود می‌کنند، اما امکان پذیر بتوانید با مراعات نکات زیر بسیاری آن‌ها را افت دهید:

• آلرژی‌ها: غذاهای حساسیت‌زا مصرف نکنید.
• افت استرس: تمرینات افت استرس همانند مدیتیشن انجام دهید.
• بهداشت دهان و دندان: مرتب مسواک بزنید و نخ دندان منفعت گیری کنید.

در صورت تکرار یا شدیدشدن آفت‌ها، حتماً با پزشک یا دندانپزشک مشورت کنید. منفعت گیری از خوراکی‌های مناسب، درمان خانگی آفت دهان است و به پیشگیری از این حالت هم پشتیبانی می‌کند.

برای درمان آفت دهان باید به چه دکتری مراجعه کرد؟

اگر دچار آفت دهان شده‌اید، حتماً به متخصص دهان و دندان مراجعه کنید. پزشکی که می‌داند تخصص دندانپزشکی چیست و با حالت سلامت دهان آشنایی دارد، به شما در درمان آفت دهان پشتیبانی خواهد کرد. صدمه‌های دهانی را جدی بگیرید و به آن‌ها رسیدگی کنید. مراعات بهداشت دهان و دندان از مهم‌ترین روشهای درمان است. شما می‌توانید با داروهای موضعی همانند ژل‌ها یا دهانشویه‌ها و داروهای خوراکی، آفت را از بین ببرید. با مراعات تغذیه سالم و دوری از استرس هم جهت پیشگیری از آفت دهان شوید. مدیریت استرس از ابتلای به انواع بیماری خودایمنی که یک علت آفت دهان هست هم جلوگیری می‌کند.

برای مراجعه به بهترین دندانپزشک حتی در عرصه آفت دهان و بارداری یا آفت دهان کودکان، از سامانه دکتردکتر پشتیبانی بگیرید. در این پلتفرم آنلاین، نظرات بیماران قبلی هر متخصص را بخوانید و با بازدید آن‌ها، از بهترین دکتر نوبت بگیرید. زخم دهان و درد، سوزش و التهاب آن ناخوشایند است؛ به این علت، آن را به حال خود رها نکنید.

منبع های:

healthline.com

my.clevelandclinic.org

mayoclinic.org

سوالات متداول آفت دهان

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری