استرس واکنشی طبیعی در برابر یک موقعیت تهدیدآمیز است اما اضطراب، حس نگرانی، هراس و عصبی شدن در برابر موقعیتی ناخوشایند محسوب میبشود؛ مرز باریکی بین این دو حس وجود دارد و همین علتمیبشود که اکثر اوقات با هم نادرست گرفته شوند. این در حالیست که اگر نسبت به این دو حالت و علائمشان آگاهی داشته باشید، مدیریت اوضاع برایتان آسانتر خواهد شد.
در ادامه این نوشته از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر قرار است تا دیدگاه علمی، تفاوت استرس با اضطراب و یقیناً راه حلهای کاربردی برای هر دوی آنها را مورد بازدید قرار دهیم. در ضمن، مطالعه این نوشته نزدیک به ۴ دقیقه طول خواهد کشید؛ با ما همراه باشید.
تفاوت استرس و اضطراب چیست؟
با اهمیت ترین تفاوت استرس و اضطراب را باید زمان ماندگاری آنها دانست. استرس واکنشی طبیعی نسبت به یک اتفاق خارجی است که در فرد ناراحتیهای مختصر زمان و گاه طویل زمان فیزیکی، ذهنی و عاطفی را به وجود میآورد. این در شرایطی است که اضطراب دقیقا با همین فاکتورها امکان پذیر در شرایطی رخ دهد که فرد در موقعیت نارحت کنندهای نیست اما حالت همچون ناراحتی و عذابی درونی با او همراه است. برای فهمیدن بهتر، در ادامه تعریفی مختصر اما کامل درمورد استرس و اضطراب به تفکیک به شما اراعه میدهیم.
استرس، واکنشی طبیعی با بیرونریزیهای فیزیکی است. استرس وقتی پدید میآید که مغز موقیعت خاصی را نوعی تهدید روانی یا فیزیکی به شمار آورده است. استرس عضو جدانشدنی زندگی ما انسانها است و در هر گروه سنی که باشیم، امکان پذیر در طول روز چندین دفعه آن را توانایی کنیم. توانایی یک موقعیت صدمهزا، ابراز یک تحول بزرگ یا ناگهانی، مشغله زیاد، ابراز مشکلات مالی یا سختی روانی ناشی از مسئولیت زیاد رخ میدهد. مسئله مهمی که در رابطه عوارض استرس ماندگار وجود دارد این است اگر استرس مداوم باشد، امکان پذیر علتافسردگی، درد فیزیکی، اختلال در خواب، مشکلات گوارشی، انزوا، تحول رژیم غذایی، بیماری قلبی و تحول وزن بشود.
اضطراب هم تقریبا همانند استرس است و با وقوعش، حس هراس، نگرانی و ناامنی به فرد دست میدهد. اختلال اضطراب امکان پذیر سپس از هر اتفاق سنگینی رخ دهد؛ اتفاقات سادهای همانند امتحان یا اتفاق ناگواری همانند تصادف، هر دو میتوانند علتایجاد این حس شوند. اضطراب هم همانند استرس حالتی طبیعی است اما وقتی باید دلواپس آن شد که تاثیرات ماندگار و منفی روی روتین روزانهتان بگذارد.
دقت! امکان تبدیل استرس به اضطراب و برعکس وجود دارد برای همین توانایی کنترل اوضاع و برون رفت از شرایطی که تبدیل این دو حالت شده، یک اصل مهم برای مردمان عصر مدرن است.
تفاوت علائم استرس و اضطراب
سرگیجه، تنش عضلانی، مشکلات گوارشی، مشکل خواب، خشمگینی و تحریکپذیری، سردرد، بالا رفتن مقدار تعریق نسبت به حالت عادی، بیقراری، ناامیدی، بالا رفتن ضربان قلب، تحول در مقدار اشتها و حس تنهایی شدید، علائم مشترک استرس و اضطراب می باشند. با این حال تفاوت علائم استرس و اضطراب این است که در حالت دوم (اضطراب)، فرد حس رنج و سوزن سوزن شدن و بیحسی فیزیکی را هم توانایی میکند.
تشخیص تفاوت استرس و اضطراب
در همین ابتدا باید این مسئله را صراحتا ذکر کنیم که اگر حس میکنید به یکی از این دو حالت دچار شدهاید و زندگیتان تحت تاثییر آن قرار گرفته، بهتر است که تشخیص تفاوت استرس و اضطراب را به مشاور بسپارید. یک تشخیص قطعی با اراعه راههای درمان، قطعا سریعتر مشکل شما را حل خواهد کرد.
اما برای این که خودتان تشخیص تفاوت استرس و اضطراب دهید، ملزوم است به منشا تاثییر، زمان زمان درگیری و آثار ماندگار آن دقت کنید. استرس یک مکانیسم طبیعی در برابر شرایط پیشبینی نشده است؛ با این که امکان دارد طول بکشد اما در نهایت از بین میرود. اما اضطراب نسبت به استرس احساسی پایدار است و طبق معمول فیزیک و روان را برای زمان بسیاری دچار میکند. اضطراب همراه با حس رنج و عکس العملهای فیزیکی- عصبی است و عرصهساز ابتلا به بیماریهای خودایمینی و عصبی همچون ام اس یا لوپوس است.
تفاوت استرس و اضطراب و نگرانی
نگرانی احساسی است که تبدیل استرس یا اضطراب میبشود یقیناً نمیتوان منکر این شد که بعضی اوقات بدون داشتن هیچ نوع نگرانی، دچار یکی از دو حالت دیگر شویم. شاخصههایی که به شما میگویند فقط دلواپس هستید نه چیز فرد دیگر، عبارت هستند از:
- نگرانی درمورد یک نوشته اشکار است اما اضطراب امکان پذیر شامل چند نوشته پراکنده باشد؛
- نگرانی زیاد تر اوقات اضطراب فیزیکی و ذهنی است؛
- نگرانی کلامی است؛
- نگرانی علتبیدار شدن قوه تفکر و توانایی حل قضیه میبشود؛
- دلایل نگرانی از استرس و اضطراب منطقیتر می باشند؛
- مقدار کنترلپذیری ناراحتی از استرس و اضطراب بالاتر است؛
- نگرانی موقتی است اما دو حالت دیگر امکان پذیر مقداری طویل شوند؛
- نگرانی روی کارکرد تاثییر نمی گذارد.
تفاوت استرس، اضطراب و هراس
هراس یکی از طبیعیترین احساسات انسان است و در عین حال قابلیت اندازهگیری و مشاهده را دارد. هراس در زیاد تر اوقات مایه نجات فرد از شرایطی خطرناک است و نبودش علتمختل شدن زندگی میبشود. یقیناً هراس همیشه هم سودمند نیست و بیشتر از اندازه بودنش، آن هم بابت دلایل غیر منطقی، فوبیا نامیده میبشود.
بر پایه این تعریف، تفاوت استرس، اضطراب و هراس مقدار نیاز فرد به آنها، مقدار تداوم و طبیعی و غیرطبیعی بودن آن است؛ حقیقت این است که استرس و اضطراب با این که طبیعی می باشند اما اصلا برای انسان منفعتای نداردند در حالیکه هراس از این قاعده مستثنی است.
اگر تا این مدت هم تفاوت استرس، اضطراب ئ هراس را فهمید نشدهاید و سوالی در این رابطه دارید، میتوانید از مشاور سلامتی دکتردکتر سوال کنید.
فرق اضطراب و استرس و افسردگی
افسردگی حس مداوم غم و ناامیدی است، همچون چالهای که هر چه زیاد تر برای بیرون آمدن از آن دست و پا بزنید، زیاد تر فرو میروید. احساسی که شما را میبلعد و برای درمان آن باید تحت مداوا قرار بگیرید.
ابن در شرایطی است که استرس و اضطراب معمولال با نگرانی و بیقراری همراه می باشند و طبق معمول هم قابلیت حل و فصل دارند. یقیناً اگر ادامهدار و سریالی شوند، عرصه ابتلا به افسردگی و ناامیدی را در فرد فراهم میکنند.
آیا استرس و اضطراب درمان دارند؟
امیدواری به گذر از شرایط سخت و تسلط به خود، بهترین راههای درمان مشترک استرس و اضطراب می باشند. اما اگر به دکتر روانشناس برای درمان استرس و اضطراب مراجعه کنید، راه حلهای درمان شناختی رفتاری، حرکت درمانی، روبه روسازی و حساسیتزدایی سیستماتیک و دارو درمانی را نظر خواهد کرد.
با منفعت گیری از امکان نوبت دهی اینترنتی از پلتفرم آنلاین دکتردکتر میتوانید با دکتر روانشناس در ربط باشید.
جدول راه حلهای درمان استرس و اضطراب
در جدول زیر، راه حلهای گوناگون درمان را مورد بازدید قرار دادهایم:
راهکارهای درمانی استرس و اضطراب | روش درمان | طول دوره درمان |
حرکت درمانی | در این روش تلاشی برای تحول نحوه تفکر صورت نمیگیرد بلکه الگوهای فکری مخرب شناسایی و حل و فصل خواهد شد. | نیازمند درمان نسبتا طویل |
روبه روسازی و حساسیتزدایی سیستماتیک | در این روش کم کم در معرض عوامل استرس و اضطرابزا قرار میگیرید و به مرور مشکلاتتان درمان میبشود. | نیازمند درمان نسبتا طویل |
دارو درمانی | در این نوع از درمان، پزشک داروهایی همچون سرترالین (زولافت)، پاروکستین (پاکسیل)، دیازپام (والیوم) و یا لورازپام (آتیوان) را تجویزخواهد کرد. | نیاز به مصرف مداوم بنا بر تشخیص پزشک |
درمان شناختی رفتاری | در این روش شناسایی الگوهای رفتاری و فکری که علتاضطراب شده انجام شده و در نهایت، مقابله با آنها با تحول حرکت صورت میگیرد. | نیازمند درمان نسبتا طویل |