آشنایی با پیکل بال؛ ورزشی برای همه سنین_رنگو

پیکل بال از ورزش‌های راکتی است که عناصری از پینگ‌پنگ، تنیس و بدمینتون را در خود دارد. گرچه این ورزش ابتدا در آمریکا برای کودکان ابداع شد، اکنون در سراسر جهان افرادی در سنین گوناگون آن را انجام خواهند داد. این ورزش را می‌توان در زمین پیکل بال روباز یا سرپوشیده انجام داد. در ادامه با تاریخچه، قوانین، نحوه بازی، لوازم و تجهیزات موردنیاز، مزایا و خطرات احتمالی این ورزش روبه‌رشد و محبوب زیاد تر آشنا می‌شویم.

پیکل بال چیست؟

سال ۱۹۶۵ در شهر بین‌بریج آیلند در ایالت واشنگتن، سه پدر (جوئل پریچارد (Joel Pritchard)، بیل بل (Bill Bell) و بارنی مک‌کالوم (Barney McCallum)) پیکل‌بال را برای سرگرم‌کردن بچه‌هایشان در روزی بارانی ابداع کردند. ایده اولیه سه همسایه، یعنی منفعت گیری از راکت‌های قدیمی پینگ‌پنگ و یک توپ سوراخ‌دار در زمین بدمینتون، به‌شدت به فعالیتی برای بزرگ‌سالان تبدیل شد.

به‌مرور زمان چیزی که روزی فعالیتی برای روزی بارانی می بود به اتفاق‌ای جهانی تبدیل شد. این ورزش در طول سال‌ها تکامل اشکار کرد و تجهیزات تخصصی و زمین‌هایی به آن تعلق یافت. سال ۱۹۶۷، اولین زمین دائمی پیکل بال ساخته شد و سال ۱۹۷۶ نیز این ورزش در مجله آمریکایی «تنیس» (Tennis magazine) به رسمیت شناخته شد. از سال ۱۹۸۴ انجمن پیکل‌بال ایالات متحده اداره این ورزش را بر مسئولیت گرفت و اکنون ورزش پیکل بال مسابقات و سازمان‌هایی در سراسر جهان دارد.

یکی از دلایل محبوبیت پیکل بال این است که هرکسی در هر سنی می‌تواند این ورزش را انجام دهد. پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها می‌توانند با نوه‌هایشان بازی کنند و جوانان نیز از بازی‌کردن با والدین خود لذت می‌برند.

لوازم و تجهیزات موردنیاز

اگر اولین بار است که می‌خواهید این ورزش را انجام دهید، می‌توانید از وسایلی منفعت گیری کنید که در خانه دارید، اجاره کرده‌اید یا از فروشگاه لوازم ورزشی تهیه کرده‌اید. انجمن پیکل بال ایالات متحده آمریکا (USAPA) دستورالعمل‌هایی را برای زمین، تور، راکت و توپ مناسب این ورزش اراعه داده است. برخی از فروشندگان نیز مجموعه‌های مخصوص ورزش پیکل بال و دیگر لوازم موردنیاز آن را می‌فروشند.

۱. کفش و لباس مناسب

برای انجام این ورزش ملزوم نیست که لباس خاصی بخرید. آب‌وهوا و شرایط (باز یا بسته بودن فضای بازی) در انتخاب بهترین لباس برای این ورزش اهمیت دارند. می‌توان شلوارک، دامن ورزشی زنانه (skorts) یا شلوار جذب‌کننده رطوبت (Moisture-wicking) را با تی‌شرت یا در صورت نیاز ژاکت پوشید. اگر در فضای باز بازی می‌کنید، به گمان زیاد به کلاه آفتاب‌گیر و عینک آفتابی ورزشی نیز برای محافظت از چشم‌های خود نیاز دارید.

کفش مناسب این ورزش باید همانند کفش تنیس حمایتجانبی ملزوم را فراهم کند. طبق معمول کفش‌های مخصوص پیاده روی یا دویدن حمایتجانبی موردنیاز برای ورزش پیکل بال را فراهم نمی‌کنند.

۲. تور پیکل بال

تور پیکل‌بال باید حداقل ۲۱ فوت و ۹ اینچ (۶٫۶۳ متر) پهنا و ۳۰ اینچ (۷۶ سانتی‌متر) ارتفاع داشته باشد. این تور از پارچه‌ای مشبک با نواری سفید در بالا ساخته می‌بشود. اندازه آن باید ۳۶ اینچ (۹۱ سانتی‌متر) در کناره‌ها و ۳۴ اینچ (۸۶ سانتی‌متر) در وسط باشد.

۳. توپ پیکل بال

توپ پیکل بال انواع مختلفی دارد، ولی همه آنها همانند توپ ویفل‌بال (whiffle ball، نوعی ورزش بیس‌بال) می باشند. این توپ‌ها از پلاستیک بدون درز و قالب‌گیری‌شده ساخته شده‌اند و سوراخ‌هایی با اندازه‌های گوناگون دارند. این توپ‌ها امکان پذیر زرد، سیاه، آبی یا چندرنگ باشند.

توپ‌های پیکل‌بالِ فضای باز طبق معمول سنگین‌تر، محکم‌تر و صاف‌ترند و سوراخ‌های کوچک‌تر و بیشتری دارند (نزدیک به ۴۰ سوراخ). توپ‌های پیکل‌بال فضای بسته سبک‌تر، نرم‌تر و دارای سوراخ‌های کمتری می باشند (نزدیک به ۲۶ سوراخ). از توپ‌های پیکل‌بال فضای باز و بسته به‌جای هم منفعت گیری نمی‌بشود.

توپ پیکل بال زیاد سبک‌تر از توپ تنیس است و ضربه‌زدن به آن نیز راحت‌تر است. شدت نسبتا کمتر بازی نیز به‌علت توپ آن است. قطر این توپ‌ها طبق معمول ۲٫۸۷ تا ۲٫۹۷ اینچ (۷٫۲۹ تا ۷٫۵۴ سانتی‌متر) است.

۴. راکت پیکل بال

در پیکل بال، برخلاف تنیس و بدمینتون، از راکتی مسطح منفعت گیری می‌بشود. راکت پیکل بال تا حدی همانند راکت پینگ‌پنگ است. راکت‌های پیکل‌بال اولیه از تخته چندلا ساخته می‌شدند ولی راکت‌های امروزی با فناوری گسترش یافتهتری ساخته خواهد شد. این راکت‌ها از مواد مختلفی همانند چوب، پلیمر یا آلومینیوم ساخته خواهد شد. روی راکت نیز از فیبر کربن، فایبرگلاس یا گرافیت منفعت گیری می‌بشود. بهترین راکت برای شما راکتی است که مناسب اندازه دست‌تان باشد و هنگامی آن را در دست می‌گیرید حس خوبی داشته باشد.

راکتی با وزن متوسط نزدیک به ۷٫۳ تا ۸٫۴ اونس (۲۰۶٫۹ تا ۲۳۸٫۱ گرم) وزن دارد ولی راکت‌هایی با وزن زیاد تر و کمتر نیز موجودند. با راکت‌های سنگین‌تر قوت زیاد تر و با راکت‌های سبک‌تر کنترل بیشتری خواهید داشت. طول راکت نباید از ۱۷ اینچ (۴۳ سانتی‌متر) زیاد تر باشد.

۵. زمین پیکل بال

زمین پیکل بال کوچک‌تر از زمین تنیس و زیاد تر همانند زمین بدمینتون دونفره است. ابعاد زمین پیکل بال ۲۰ فوت (۶٫۰۹ متر) در ۴۴ فوت (۱۳٫۴۱ متر) است. تور در مرکز زمین قرار می‌گیرد و در محدوده ۷ فوت (۲٫۱ متر) از تور در دو طرف منطقه‌ای است در آن ضربه والی (ضربه‌زدن به توپ پیش از برخورد آن به زمین) ممنوع است (non-volley zone) و کیچن (kitchen) نامیده می‌بشود. تکه پشت منطقه کیچن نیز به دو منطقه سرویس راست و چپ تقسیم می‌بشود. پیکل‌بال فردی یا دونفره انجام می‌بشود که در هر دو حالت از زمینی با اندازه یکسان منفعت گیری می‌بشود.

اگر به زمین مخصوص پیکل بال دسترسی ندارید، می‌توانید از زمین تنیس یا فضای فرد دیگر منفعت گیری کنید و با گچ یا نوارچسب کاغذی رنگی محدوده و تکه‌های گوناگون زمین را اشکار کنید.

قوانین پیکل بال

مقصد بازی پیکل‌بال نیز همانند دیگر ورزش‌های شبیه آن همانند پینگ‌پنگ و بدمینتون و تنیس، کسب امتیاز با زدن توپ از روی تور به‌شکلی است که حریف نتواند آن را به زمین شما برگرداند. این چنین اگر حریفتان در منطقه کیچن قبل از زمین‌خوردن توپ به آن ضربه بزند یا خارج از محدوده زمین توپ را بزند امتیاز کسب می‌کنید. بازیکنان به‌نوبت سرویس می‌زنند و فقط در صورتی می‌توانید امتیاز کسب کنید که تیم شما سرویس زده باشد.

۵ قانون مهم پیکل بال

1. نمی‌توانید خارج از محدوده زمین به توپ ضربه بزنید.
2. سرویس باید زیردستی (underhand) باشد، یعنی از زیر خط کمر و به زیر توپ ضربه بزنید.
3. بعد از سرویس توپ باید پیش از ضربه حریف یک بار در سمت دیگر به زمین برخورد کند و سپس یک بار دیگر نیز در سمت سرویس با زمین برخورد کند. این قانون two-bounce (دو بار برخورد توپ به زمین) نام دارد. بعد از دو بار برخورد توپ به زمین بازیکنان می‌توانند به توپی که به زمین برخورد نکرده ضربه بزنند.
4. در سرویس، توپ نباید به منطقه کیچن برخورد کند.
5. بازی پیکل بال با رسیدن به امتیاز ۱۱، ۱۵ یا ۲۱ به آخر می‌رسد. طبق معمول بازی در امتیاز ۱۱ همه می‌بشود ولی امتیازات ۱۵ و ۲۱ نیز از امتیازات پایانی رایج می باشند.

نحوه انجام بازی

بازی‌های تک‌نفره و دونفره اساسا یکسان می باشند و فقط در قوانین سرویس‌زدن و امتیازدهی تفاوت‌هایی جز‌ئی دارند. در ساده‌ترین حالت، بازی به‌ این صورت انجام می‌بشود که یک بازیکن توپ را زیردستی (underhand) از روی تور و به‌صورت مورب به زمین سرویس حریف می‌زند. سپس توپ از روی تور به زمین هریک از بازیکنان زده می‌بشود تا وقتی که یکی از آنها نتواند به توپ ضربه بزند و آن را به زمین حریف بفرستد. امتیازها فقط به تیم زننده سرویس داده خواهد شد. اولین تیم یا بازیکنی که با دو امتیاز برتری به امتیاز ۱۱ برسد برنده بازی است. اگر بدون اختلاف دوامتیازی به امتیاز ۱۱ برسید، بازی تا زمان رسیدن به اختلاف دوامتیازی ادامه می‌یابد. پیکل بال هیچ زمان با تساوی به آخر نمی‌رسد.

در حالت معمول «تورنمنت» پیکل بال، مسابقاتی انجام خواهد شد که هریک شامل سه بازی می باشند. ولی بسته به محل برگزاری امکان پذیر که از حالت‌های فرد دیگر همانند انجام مسابقه به‌نوبت (round-robins) یا challenge courts منفعت گیری بشود (در challenge courts بازیکن تا وقتی که یک بازی را ببازد در زمین می‌ماند). اگر رسمی و در باشگاه بازی نمی‌کنید، می‌توانید از هر حالت مسابقه‌ای که دوست دارید منفعت گیری کنید.

مزایا پیکل بال برای سلامتی

این بازی علاوه‌بر سرگرمی و بهبود روحیه، مزایای زیاد فرد دیگر نیز دارد. پیکل بال نیز همانند همه فعالیت‌های بدنی جهت می‌بشود که کالری بسوزانید و خوش‌اندام شوید. این ورزش مزایا فرد دیگر همانند خواب بهتر، افزایش انرژی و افت گمان ابتلا به بیماری‌هایی همانند دیابت نوع ۲، آرتریت، بیماری قلبی و سکته مغزی نیز دارد.

۱. سوزاندن کالری

کالری‌ای که در بازی پیکل بال می‌سوزانید به عواملی همانند سن و شدت بازی بستگی دارد.

۲. بهبود سلامت قلبی‌تنفسی (Cardiorespiratory)

در پژوهش زیاد کوچکی که در دانشگاه وسترن کلرادو (University of Western Colorado) انجام شد و در مجله بین‌المللی «تحقیقات فیزیولوژی ورزش» انتشار شد، ۱۵ مرد و زن مسن قبل و سپس از انجام بازی‌های پیکل بال بازدید شدند. سختی خون، کلسترول و آمادگی قلبی‌تنفسی شرکت‌کنندگانی که به‌زمان ۶ هفته، هفته‌ای ۳ بار و هر بار ۱ ساعت پیکل بال بازی کرده بودند، در قیاس با پیش از اغاز تمرینات بهبود یافت.

۳. افزایش به‌زیستی

در پژوهش کوچک فرد دیگر که سال ۲۰۱۷ انجام شد، مزایا پیکل بال برای افراد مسن بازدید شد. مؤلفان این پژوهش ویژگی‌های ۱۵۳ بازیکن پیکل‌بال مسن شامل سبک زندگی و مزایا روانی‌اجتماعی را بازدید کردند. مطابق این پژوهش، پیکل بال برای زنان مسنی که حس تنهایی یا نیاز به گسترش دوستی‌ها با ورزش دارند مناسب است. پژوهشگران این چنین این بازی را برای افراد مسنی که به‌جستوجو بازنشستگی مولد و پربارند پیشنهاد کردند و نتیجه گرفتند که این ورزش جهت افزایش به‌زیستی افراد مسن می‌بشود.

۴. مزایا فیزیکی

پیکل‌بال می‌تواند جهت هماهنگی بهتر دست‌ها و چشم‌ها بشود. این چنین مطابق تحقیقات، انجام بازی پیکل‌بال چابکی و هماهنگی و این چنین قوت و کارکرد عضلات را بهبود می‌دهد.

خطرات بازی پیکل بال

به‌حرف های نوئه ساریبان (Noe Sariban)، فیزیوتراپیست معروف به «دکتر پیکل بال»، برخی از صدمه‌های رایج در پیکل بال زمین‌خوردن‌های اتفاقی، کشیدگی عضله، رگ‌به‌رگ‌شدگی یا پیچ خوردگی و التهاب تاندون یا تاندونیت (tendonitis) می باشند. رایج‌ترین نوع زمین‌خوردن وقتی است که فرد زمان تلاش برای زدن توپی در بالای سر عقب می‌رود. ساریبان می‌گوید که برای افت گمان این اتفاق در وقتی که حریف توپ را با قوس بلند پرتاب کرده است، می‌توانید به‌ عقب برگردید و به‌سمت انتهای زمین بدوید. نکات و ترفندهای کوچکی همانند این می‌توانند در افزایش ایمنی در طول بازی مؤثر باشند.

پیکل بال در ایران

نزدیک به ۷۰ سرزمین در سراسر جهان به فدراسیون بین‌المللی پیکل بال مدام‌اند و حتی درمورد تلاش برای افزودن این بازی به بازی‌های المپیک ۲۰۲۸ به‌گفتن ورزشی نمایشی (demonstration sport) نیز سخن بگویید‌هایی شده است.

در ایران نیز این رشته ورزشی در استان همدان رسما راه‌اندازی شده و کتاب «مبانی پیکل‌بال» نگارش و تدوین شده است. اولین مجموعه تخصصی رشته ورزشی پیکل بال سرزمین نیز در شهر ارومیه افتتاح شده است. انتظار می‌رود که در سال‌های آینده این ورزش در ایران نیز همانند دیگر نقاط جهان گسترش یابد و رشد کند.

سخن پایانی

اگر دچار مشکلات سلامتی یا در حال بهبود از صدمه‌دیدگی هستید یا مدتی بی‌تحرک بوده‌اید، پیش از اغاز این ورزش با پزشک خود مشورت کنید. برای افت گمان صدمه‌دیدگی نیز پیش از اغاز بازی حتما بدن خود را گرم کنید. برای این کار می‌توانید حداقل ۵ دقیقه سریع راه بروید یا آهسته بدوید. منفعت گیری از کفش مناسب و محافظ چشم را نیز فراموش نکنید.

اصول و راه حلهایی کاملا عملی برای یادگیری سریع و ماندگار هر زبان تازه