تخصص روانشناسی چیست و دکتر روانشناس کیست؟ انواع روانشناسی_رنگو

در جواب به سوال تخصص روانشناسی چیست باید او گفت، این رشته، تخصصی است که به مطالعه و تحلیل رفتارهای انسانی با مقصد ترقی سلامت روان می‌پردازد. از با اهمیت ترین ماموریت های روانشناس، می‌توان به تشخیص بیماری‌های روان، درمان بیماری‌های روانی، اراعه مشاوره و روان‌درمانی اشاره کرد؛ احتمالا این بهترین جواب در جواب دکتر روانشناس کیست، باشد.

افراد برای درمان بیماری‌های روانی همچون افسردگی، اضطراب و وسواس به پشتیبانی فردی با تخصص مشاوره نیاز دارند.

انواع روانشناس در گرایش‌های روانشناسی متفاوت، برای سلامت روان جامعه فعالیت می‌کنند که هرکدام در حوزه‌ای، متخصص می باشند. روانشناسی بالینی، روانشناسی عمومی، روانشناسی اجتماعی، روانشناسی کودک و روانشناسی خانواده، انواع تخصص‌های روانشناسی می باشند.

در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، به تعریف تخصص روانشناسی، انواع روانشناس و نقش آن‌ها در بهبود سلامت جامعه پرداختیم. مطالعه این مقاله، به ۶ دقیقه زمان نیاز دارد.

اگر در این مورد سوالی دارید، در تکه نظرات در پایین همین صفحه، نقل کنید تا مشاور سلامتی به آن جواب دهد.

تخصص روانشناسی چیست؟

تخصص روانشناسی، به مطالعه ابعاد گوناگون حرکت، افکار و احساسات انسانی می‌پردازد. دکتر روانشناس، برای تشخیص و درمان مشکلات روانی و اختلالات رفتاری انسان‌ها آموزش دیده است.

مشکلاتی همچون اضطراب، اختلالات خوردن، اختلالات نقص دقت و بیش‌فعالی، مشکلات شخصیتی، اختلالات خواب و تعارضات ارتباطی و خانوادگی، از جمله مشکلات و بیماری‌هایی می باشند که متخصص روانشناس به بازدید و درمانشان می‌پردازد.

دکتر روانشناس کیست؟

متخصص روانشناسی، به مطالعه و تحلیل فرایندهای ذهنی و رفتاری انسان‌، تشخیص بیماری‌های روانی و اختلالات روانشناختی و درمان آن‌ها می‌پردازد. مقصد مهم تخصص روانشناسی، ترقی سلامت و رفاه روانی هر فرد در جامعه است.

دکتر روانشناس به‌گفتن متخصصی آموزش‌دیده، با تحقیقات و آزمایش‌های تحلیلی، فرایندهای عاطفی و روانی افراد را بازدید کرده و راهکارهای درمانی مناسب را برای آن‌ها تجویز می‌کند. این متخصص می‌تواند خدمات خود را در مراکز مشاوره، بیمارستان‌ها یا مطب شخصی اراعه دهد.

خدمات دکتر روانشناس شامل اراعه مشاوره و درمان بیماری‌های روانی همچون اضطراب، افسردگی شدید و طویل، اختلالات خوردن، اعتیاد و مشکلات در روابط بین‌فردی و اجتماعی است.

انواع روانشناس

علم روانشناسی، شامل شاخه‌ها و زیرشاخه‌های تخصصی مختلفی است. در ادامه به معارفه انواع روانشناس پرداختیم:

• روانشناس بالینی؛ بازدید، تشخیص و درمان اختلالات روانی
• روانشناس عمومی؛ بازدید مشکلات اساسی بیمار، در احساسات، انگیزه، یادگیری، تفکر، ادراک و هوش او
• روانشناس کودک و نوجوان؛ ارتقا سلامت، رفاه و رشد کودک و نوجوان
• روانشناس ازدواج؛ بازدید نیازها و تعارضات زوج‌ها، مشاوره فردی برای زوج‌ها و بازدید ربط بین اعضای خانواده
• روانشناس سالمندان؛ بازدید و درمان مشکلات روحی، عاطفی و اجتماعی سالمندان
• روانشناس خانواده؛ بازدید تعامل های بین اعضای خانواده، کودک‌آزاری، رسیدگی به تعارضات بعد از طلاق، ازدواج مجدد و ربط با ناپدری و نامادری
• روانشناس جنسی؛ تشخیص و درمان اختلالات جنسی و ترقی سلامت جنسی
• روانشناس رشدی؛ بازدید رشد و گسترش انسان از نظر شناختی، اخلاقی، اجتماعی و شخصیتی
• روانشناس سازمانی؛ بهبود کارکرد کاری و مدیریت منبع های انسانی
• روانشناس اجتماعی؛ بازدید تأثیرات اجتماعی بر حرکت فردی، نگرش، انطباق اجتماعی و روابط بین‌فردی در جامعه
• روانشناس جنایی؛ تحقیق و بازدید روانشناسی جرم و جنایت در عرصه قضایی
• روانشناس شخصیت؛ بازدید الگوهای فکری و تاثییر آن‌ها بر رفتارهای فرد

شما می‌توانید برای درمان مشکلات و تعارضات خود، به روانشناس متخصص در حوزه مرتبط مراجعه کنید.

تخصص مشاوره روانشناسی چه فوق‌تخصص‌ها و فلوشیپ‌هایی دارد؟

دکتر روانشناس می‌تواند در عرصه‌های متغیری، فوق‌تخصص و فلوشیپ دریافت کند. هرکدام از این فوق‌تخصص‌ها، به گذراندن دوره‌های آموزشی گوناگون و کسب توانایی‌های عملی متغیری در همان حوزه نیاز دارند تا بتوانند، بهترین و تخصصی‌ترین خدمات را به بیماران خود اراعه دهند.

در ادامه به معارفه فوق‌تخصص‌های روانشناسی می‌پردازیم:

روانشناسی بالینی

روانشناسی بالینی به تشخیص و درمان اختلالات و صدمه‌های روانی همچون افسردگی، اضطراب، اختلال خوردن، اعتیاد و اختلالات شخصیتی می‌پردازد.

روانشناسی تربیتی

روانشناسی تربیتی با مقصد بازدید و شناسایی عوامل روانی و رفتاری تاثیرگذار بر فرایند یادگیری و آموزش فعالیت می‌کند. این نوع از گرایش‌های روانشناسی، به گسترش توانایی‌های تحصیلی، مشکلات رفتاری و روانی دانش‌آموزان و بهبود روابط بین مدرسه و خانواده می‌پردازد.

روانشناسی صنعتی و سازمانی

روانشناسی صنعتی و سازمانی در بهبود فرایندهای سازمانی، جذب و استخدام افراد، بهبود روابط بین‌فردی بین کارکنان، ماموریت های رهبری و بهبود کارکرد سازمانی نقش مهمی ایفا می‌کند.

روانشناسی کودکان و نوجوانان

روانشناسی کودکان و نوجوانان در بازدید و درمان مشکلات تحصیلی، اضطراب، اختلالات رفتاری و اختلالات دقت کودکان و نوجوانان تخصص دارد.

روانشناسی ورزشی

تخصص روانشناسی ورزشی به تحلیل و بهبود عوامل روانی و رفتاری در ورزش همچون کارکرد ورزشی، مدیریت استرس رقابتی، افزایش اعتمادبه‌نفس و بهبود مشکلات روانشناختی ورزشکاران می‌پردازد.

دکتر روانشناس چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟

متخصص روانشناسی، درمان بیماری‌های روانی و اختلالات ناشی از صدمه‌های روانی را برعهده دارد. به با اهمیت ترین این بیماری‌ها در ادامه پرداخته‌ایم:

اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی

بیماری اسکیزوفرنی نوعی جنون است که از تحول در افکار، احساسات، قوت عمل و فهمیدن حقیقت فرد از محیط اطراف نشات می‌گیرد. افراد مبتلا به این بیماری، در تشخیص حقیقت از تخیل دچار مشکل می باشند.

تشخیص اسکیزوفرنی بر پایه برسی اسبق خانوادگی بیمار، مصاحبه با فرد مبتلا، مشاهده دقیق علائم این بیماری روانی و منفعت گیری از ابزارهای تشخیصی همانند DSM-5 انجام می‌گیرد.

اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی، علتنوسانات شدید در خلق و خو و سطح انرژی افراد مبتلا می‌بشود. این نوسانات، از حالت افسردگی به شیدایی و برعکس تحول می‌کند.

در اختلال دوقطبی همچون اسکیزوفرنی، می‌توان بیماری را به پشتیبانی برسی اسبق خانوادگی بیمار، مصاحبه با فرد مبتلا، مشاهده دقیق نشانه‌های این بیماری روانی و منفعت گیری از ابزارهای تشخیصی همانند DSM-5 تشخیص داد.

برای درمان این بیماری هم داروهای ضدافسردگی و ضدروان‌پریشی تجویز می‌بشود.

اعتیاد، یکی از بیماری‌های روانی

اختلال اعتیاد، بیماری مزمنی است که علتوابستگی فیزیولوژیکی و روانی فرد، به مصرف ماده‌ای خاص یا انجام فعالیتی خاص می‌بشود. این بیماری روانی، تغییرات شدیدی در خلق‌وخو، عادت‌ها و حرکت فرد به وجود می‌آورد.

درمان اعتیاد، ترکیبی از راه حلهای روان‌درمانی، مشاوره، حمایتاجتماعی و تجویز برخی از داروها است.

اختلالات خوردن

اختلال خوردن، به‌صورت بی‌اشتهایی و پرخوری در افراد ابراز می‌کند. فرد عکس نادرستی از وزن و بدن خود دارد که کارکرد اجتماعی و زندگی روزمره او را تحت تاثییر قرار می‌دهد. عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی و مشکلات روانی علتابراز این اختلال خواهد شد.

درمان این بیماری ترکیبی از روان‌درمانی، مشاوره تغذیه و بعضی اوقات دارودرمانی خواهد می بود.

اختلالات خواب

اختلال خواب امکان پذیر به‌صورت بی‌خوابی، کم‌خوابی، زیاد خوابیدن در طول روز، بیداری‌های شبانه و نارسایی‌های تنفسی در خواب ابراز کند. این اختلال نیازمند درمان توسط روانپزشک و درمان‌های مکمل است.

با دقت به شدت و نوع اختلالات خوب، راه حلهای درمانی همچون مشاوره، تحول سبک زندگی، افزایش تمرینات فیزیکی، مدیریت استرس و تجویز داروها می‌تواند کارآمد باشد.

اختلال وسواسی-اجباری

اختلال وسواسی-اجباری، با تکرار ناخوشایند و اجباری افکار و عمل‌های وسواسی همراه است. کارهایی که فرد به طور مکرر انجام می‌دهد تا به‌طور موقت نگرانی‌ها و اضطراب‌هایش، از بین بردن بشود. شستشوی مکرر درست‌ها، تمیزکاری‌های بی‌جا و وسواس‌گونه، بازدید هرچیزی به دفعات متعدد و ترتیب و نظم بیمارگونه از مثالهای این اختلال است.

این اختلال تبدیل متزلزل شدن روابط شخصی و اجتماعی فرد، افزایش استرس و اضطراب و افت کیفیت زندگی عمومی فرد می‌بشود. ترکیبی از راه حلهای درمانی، همچون مشاوره روانشناختی و درمان دارویی می‌تواند به بهبود حالت فرد مبتلا پشتیبانی کند.

خدماتی که دکتر روانشناس اراعه می‌دهد، چیست؟

متخصص روانشناسی، خدمات متنوعی را با مقصد تشخیص، درمان و مراقبت‌های پیشگیرانه از ابتلا به بیماری‌های روانی اراعه می‌دهد. در ادامه به با اهمیت ترین خدمات دکتر روانشناسی اشاره کرده‌ایم:

• برسی و تشخیص انواع اختلالات روانی؛ با منفعت گیری از مصاحبه با بیمار و خانواده‌اش، مشاهده دقیق نشانه‌ها، بازدید‌های روانشناختی، تست‌های روانشناختی و ابزارهای گوناگون تشخیصی
• اراعه مشاوره تخصصی؛ پشتیبانی به مدیریت استرس، بهبود روابط، تحول سبک رفتاری و گسترش توانایی‌های فردی و اجتماعی
• روان‌درمانی؛ اراعه راه حلهای درمانی همچون درمان رفتاری-شناختی، درمان رفتاری دیالکتیکی و درمان روان‌پویشی
• پشتیبانی به مدیریت اضطراب و استرس فرد؛ با منفعت گیری از تکنیک‌های تنفس عمیق، افزایش خودآگاهی و تمرینات مدیریت استرس
• مداخله روانشناس در بحران؛ اراعه راه‌حل‌های مناسب در موقعیت‌های بحرانی و اضطراب‌آور
• اراعه مشاوره خانواده؛ پشتیبانی به بهبود کیفیت زندگی خانوادگی با برقراری روابط سالم و اراعه راهکارهای مناسب برای بهبود مشکلات خانوادگی
• اراعه مشاوره شغلی؛ مقابله با مسائل شغلی همانند استرس شغلی، کارکرد شغلی، اعتدال کار و زندگی و تصمیم‌گیری‌های شغلی
• اراعه خدمات مشاوره در شرایط اورژانسی؛ آرام‌کردن افراد در روبه رو با تروما، مشکلاتهای طبیعی و خودکشی
• مشاوره به افراد در حال ترک اعتیاد؛ پشتیبانی به مدیریت فشارهای ناشی از ترک و تشکیل سبک زندگی سالم

خدمات اراعه‌شده توسط دکتر روانشناس، به تخصص و توانایی او بستگی دارد.

راه حلهای تشخیص در تخصص روانشناسی چیست؟

برسی روانشناختی برای تشخیص بیماری‌های روانی، یکی از مهم‌ترین خدمات تخصص روانشناسی محسوب می‌بشود. دکتر روانشناس برای تشخیص، از راه حلها و ابزارهای متغیری منفعت گیری می‌کند؛ در ادامه به معارفه رایج‌ترین راه حلهای تشخیص پرداختیم:

مصاحبه بالینی

پزشک در این مصاحبه، با پرسیدن سوالات گوناگون و تشکیل او گفت‌وگوهای موثر، به اطلاعاتی درمورد تاریخچه خانوادگی، حالت جاری، علائم، روابط و دیگر ابعاد زندگی بیمار دست اشکار می‌کند.

پرسشنامه‌ها و تست‌های روانشناختی

در این تست‌ها، فرد به سوالاتی درمورد رفتارها، احساسات، افکار و دیگر جنبه‌های روانی خود جواب می‌دهد. متخصص روانشناسی به پشتیبانی نتیجه حاصل از این تست‌ها، به عمق و شدت اختلال در فرد پی می‌برد.

مشاهده دقیق نشانه‌های روانی

با این روش، دکتر روانشناس به الگوهای رفتاری، روابط اجتماعی، نشانه‌های فیزیکی و دیگر رفتارهای خاص فرد، به‌طوری دقیق، نگاه و دقت خواهد داشت.

آزمون‌های روانشناختی

این آزمون‌ها، بر پایه نظریه‌ها و مبانی علمی طراحی شده‌اند. انجام آزمون‌های روانشناختی به بازدید و شناخت جنبه‌هایی از شخصیت، کارکرد شناختی، حافظه و مقدار تمرکز فرد پشتیبانی می‌کند.

سنجش نوروسایکولوژیکال

برسی کارکرد شناختی فرد و ربط آن با نواحی گوناگون مغز، به پشتیبانی سنجش نوروسایکولوژیکال انجام می‌بشود. این ابزار تشخیص بیماری‌های روانی، در شناخت بیماری‌هایی همچون اختلالات حافظه، نقص دقت و بیش‌فعالی سودمند است.

راه حلها و روندهای درمان در تخصص مشاوره روانشناسی، چیست؟

در تخصص مشاوره روانشناسی، از راه حلها و روندهای متغیری برای درمان بیماری‌های روانی و بهبود روانشناختی فرد منفعت گیری می‌بشود. در زیر به با اهمیت ترین و رایج‌ترین راه حلهای درمان بیماری‌های روانی، اشاره می‌کنیم:

درمان شناختی رفتاری

مطرح‌واره درمانی

درمان مبتنی بر پذیرفتن و ضمانت

درمان مبتنی بر توانایی

رفتاردرمانی، اصطلاحی برای معارفه انواع درمان‌هایی‌ست که اختلالات روان را از طریق بازدید و کنترل حرکت، بهبود می‌بخشند. مقصد از این نوع درمان، شناسایی و پشتیبانی به تحول رفتارهای خودمخرب و ناسالم است. در این شیوه، مشاور باور دارد که مشکل فرد با تحول رویکرد رفتاری، حل می‌بشود.

درمان شناختی تحلیلی

درمان رفتاری دیالکتیکی

شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی

چه وقتی باید به متخصص روانشناس مراجعه کنیم؟

ملاقات با یک متخصص روانشناسی در شرایط گوناگون، می‌تواند سودمند باشد. اما در صورت ابراز هر یک از نشانه‌های زیر، باید به دکتر روانشناس مراجعه کنید:

• ابراز تغییرات خلقی؛ همچون حس بی‌حوصلگی‌های مداوم، خشمگینی‌های بی‌علت، میل به انزوا و گریه، افکار وسواسی و اجباری، افکار و رفتارهای منفی و صدمه‌زننده و کلافگی زمان تصمیم‌گیری‌های روزانه
• عارضه‌های روانی؛ همچون حس اضطراب، افسردگی شدید و طویل، اضطراب اجتماعی و استرس‌های غیرقابل‌ کنترل
• اختلال در ریتم طبیعی زندگی؛ اختلال در خواب، اختلال شخصیتی و رفتاری، اختلال در کارهای روزمره و تغذیه
• تعارض در روابط؛ روابط خانوادگی، روابط عاطفی و روابط کاری
• مراقبت‌های پیشگیرانه؛ نگه داری سلامت روانی، یادگیری توانایی‌های مدیریت استرس، افزایش خودآگاهی و رشد و گسترش شخصی

بر پایه گزارش موسسه ملی سلامت روان آمریکا (nimh)، در ایالات متحده، از هر پنج بزرگسال بالغ، یک نفر مبتلا به بیماری روانی است؛ اما تنها نزدیک به نیمی از آن‌ها تحت درمان قرار می‌گیرند.

هرگاه با احساسات ناخوشایندی همچون افت کیفیت زندگی روبه رو شدید و به‌تنهایی نمی‌توانید با آن‌ها مقابله کنید، بهترین راه، مراجعه به یک متخصص روانشناسی است.

محل کار دکتر روانشناس چطور است؟

محل کار دکتر روانشناس، محیطی دارای چندین اتاق‌ مشاوره با شرایط گوناگون است؛ طراحی و امکانات اتاق مخصوص کودک و بزرگسال طبق معمول با هم تفاوت دارند. این چنین این اتاق‌ها، زیاد آرام‌قسمت و دلنشین باشد. صندلی‌های راحت و نورپردازی خوب، شرایطی را برای بیمار فراهم می‌کند تا بدون اضطراب، با روانشناس خود، به او مباحثه بپردازد.

یکی از با اهمیت ترین ویژگی‌های محل کار دکتر روانشناس، نگه داری محرمانگی جلسات مشاوره و پرونده بیمار است. این ویژگی به بیمار پشتیبانی می‌کند در امنیت کامل، مشکل خود را با پزشک در بین بگذارد.

در انتخاب بهترین دکتر روانشناس چه مواردی را باید در نظر بگیریم؟

برای انتخاب بهترین دکتر روانشناس، باید موارد زیر را در نظر بگیریم:

• تخصص و توانایی دکتر متخصص روانشناسی
• روش و رویکرد درمانی او
• امکان برقراری ربط موثر و کارآمد با دکتر
• نظرات بیماران دکتر و رضایت آن‌ها
• هزینه و موقعیت مکانی مطب دکتر روانشناس
• ربط و همکاری او با دیگر متخصصان

برخورداری از احساسات خوشایند و راحتی، در اتاق مشاوره و در روال درمان، نقش زیاد پررنگی دارد.

در مراجعه به دکتر روانشناس، باید انتظار چه معاینه‌ها و کارهایی را داشته باشیم؟

با مراجعه به دکتر روانشناس، شما در یک فرایند درمانی قرار می‌گیرید. مرحله های این فرایند از ابتدا تا انتها، به‌صورت زیر است:

• او گفت‌وگوی اولیه؛ در جلسه اول، متخصص روانشناس، سوالاتی درمورد تاریخچه بیماری‌های خانوادگی، شرایط جاری، نشانه‌های بیماری، زمان اغاز علائم، مقدار شدت آن‌ها و چگونگی تاثییر این نشانه‌ها بر روال طبیعی زندگی‌تان می‌پرسد. جواب‌های شما به این سوالات، به برسی و تشخیص بیماری توسط دکتر پشتیبانی می‌کند.
• تشخیص دقیق بیماری؛ در این مرحله، دکتر روانشناس، تست‌ها و آزمون‌های روانشناختی موردنیاز را در اختیار شما می‌گذارد. این تست‌ها با مقصد برسی توانمندی‌ها، شخصیت، مقدار اضطراب و افسردگی انجام خواهد شد. نتایج این آزمون‌ها به دکتر پشتیبانی می‌کند تا با شناخت دقیق مشکل، بهترین روال درمان را به شما اراعه دهد.
• روال درمان؛ دکتر روانشناس، بر پایه یافته‌های مرحله های قبلی، برنامه درمانی مناسب شما را انتخاب می‌کند. این برنامه می‌تواند شامل جلسات زیاد تر مشاوره، مراجعه به روانپزشک، راه حلهای روان‌درمانی خاص، دارودرمانی و تمرینات فردی شما در خانه باشد.
• پیگیری روال درمان؛ در ادامه روال درمان، امکان پذیر شما جلسات مشاوره منظمی با دکتر روانشناس داشته باشید. در این جلسات پیگیری، باید درمورد پیشرفت برنامه درمانی‌تان، مشکلات تازه، دغدغه‌های‌تان و نیازهای اینده با دکتر او مباحثه کنید. این چنین پزشک، برای مدیریت بهتر و بهبود شرایط روانی، مشاوره‌های ملزوم را اراعه می‌دهد.

پزشک روانشناس برای هر فرد، مشابه با نوع مشکل و اختلال او، برنامه‌های درمانی بی همتا اراعه می‌دهد.

آیا مراجعه به مشاور روانشناسی، زندگی باکیفیت‌تری فراهم می‌کند؟

آگاهی از این که تخصص روانشناسی چیست و دکتر روانشناس کیست و خبر از ماموریت های روانشناس، می‌تواند حاکی از این باشد که مراجعه به مشاور روانشناسی، می‌تواند علتبهبود سلامت روان افراد جامعه بشود. او با اراعه مشاوره، انجام مصاحبه اولیه، گرفتن آزمون‌های روانشناختی و روان‌درمانی، به تشخیص و درمان بیماری‌های روانی می‌پردازد.

در صورت ابتلا به بیماری‌های روانی همچون اضطراب، وسواس و افسردگی، به دکتری با تخصص مشاوره برای دریافت مشاوره روانشناسی مراجعه کنید. در این راستا، می‌توانید از سایت دکتردکتر برای مشاوره با انواع روانشناس پشتیبانی بگیرید. در این رستا، ابتدا تخصص روانشناسی را جستجو کرده و سپس، شهر محل سکونت خود را انتخاب کنید. خواهید دید که بهترین متخصصان روانشناسی شهرتان بر پایه امتیاز کاربران، به شما نمایش داده خواهند شد. به این‌صورت، می‌توانید به‌راحتی نوبت حضوری یا غیرحضوری دکتر را اینترنتی ثبت کنید.

منبع های:

APA

nidirect

سوالات متداول تخصص روانشناسی