روماتیسم چیست و چه علائمی دارد ؟ + معارفه انواع روماتیسم_رنگو

روماتیسم، نام بیماری‌‌ست که علتالتهاب بافت‌های همبند بدن به‌اختصاصی مفاصل می‌بشود. اختلالات سیستم ایمنی، ژنتیک، عوامل محیطی و چاقی، از جمله عواملی می باشند که ریسک ابتلا به این بیماری را بالا می‌برند. بیماری روماتیسم انواع مختلفی دارد که همه انها نشانه‌ شاخص‌شان، درد مزمن است. تورم، سفتی صبحگاهی، خستگی مزمن و افت دامنه حرکتی مفاصل، از علائم این بیماری می باشند.
دارودرمانی، فیزیوتراپی و جراحی، راه حلهای درمان و کنترل روماتیسیم می باشند. یقیناً تحول سبک زندگی، فعالیت فیزیکی، ورزش و داشتن رژیم غذایی سالم نیز به مدیریت علائم رماتیسم پشتیبانی می‌کنند.

اگر می‌خواهید درمورد این بیماری زیاد تر بدانید، با ما تا به انتهای این نوشته از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر همراه باشید.، قرار است با هم درمورد علائم و دلایل تشکیل این بیماری بخوانیم و با یکدیگر بازدید کنیم که روماتیسم چیست.

این چنین می‌توانید سوالات خود درمورد این بیماری را در قسمت نظرات بنویسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر، جواب دهد.

روماتیسم چیست و در تاثییر چه عواملی به وجود می‌آید؟

روماتیسم، اصطلاحی کلی برای گروهی از بیماری‌های خودایمنی است که به بافت‌های حمایتی یا همبند بدن به‌اختصاصی مفاصل، دعوا می‌کنند. در این نوع از بیماری‌ها، سیستم ایمنی بدن به نادرست به بافت‌های سالم همانند غضروف، تاندون و رباط‌ها دعوا می‌کند و علتالتهاب مفاصل و تخریب آن‌ها می‌بشود. این التهاب نیز به درد، تورم، سفتی و افت دامنه حرکتی مفاصل منجر خواهد شد.

شایع‌ترین نوع این بیماری، آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی است که به‌طورمعمول مفاصل کوچک دست‌ها و پاها را دچار می‌کند. این بیماری، انواع گوناگون فرد دیگر نیز دارد که هرکدام امکان پذیر بخشی از اندام‌های بدن را تحت تاثییر قرار دهند.
به نقل از مجله nature،

روماتیسم یک بیماری التهابی خودایمنی مزمن است که نزدیک به ۰.۱٪ تا ۲٪ از جمعیت جهان را تحت تاثییر قرار می‌دهد.

خودایمنی به این معنی است که به علت عکس العمل غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن در برابر بخشی از خودش تشکیل می‌بشود.

انواع روماتیسم

بیماری‌های روماتیسمی شامل ۲۰۰ نوع متخلف خواهد شد که هر کدام می‌توانند تکه‌های گوناگون بدن را دچار کنند. هر کدام از انواع این بیماری، علائم و عوارض مختلفی دارند که عبارت هستند از:

روماتیسم قلبی

روماتیسم قلبی یک بیماری التهابی است که به‌علت عفونت‌های باکتریایی، به‌اختصاصی استرپتوکوک تشکیل می‌بشود. روماتیسم قلبی می‌تواند علتصدمه به دریچه‌های قلب و نارسایی قلبی بشود. علائم این بیماری شامل درد مفاصل، تب و در موارد شدیدتر، تنگی نفس و درد قفسه سینه است.

روماتیسم پوستی

روماتیسم پوستی، یک بیماری خودایمنی است که در آن بیماری‌های التهابی مفاصل و بافت‌های همبند، بر پوست نیز تاثییر می‌گذارند. این بیماری با علائمی شامل قرمزی، خارش، پوسته‌پوسته شدن و ضایعات پوستی ظاهر می‌بشود. این چنین، امکان پذیر با علائم روماتیسم مفصلی نیز همراه باشد.

روماتیسم کبدی

روماتیسم کبدی به صدمه کبدی ناشی از بیماری‌های روماتیسمی اشاره دارد. این عارضه طبق معمول به‌علت عوارض جانبی داروهای مورداستفاده شامل متوترکسات و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی تشکیل می‌بشود و می‌تواند به نارسایی کبد منجر بشود.

روماتیسم گردنی

روماتیسم گردنی نوعی التهاب مفاصل گردن است که علتدرد، سفتی و محدود شدن حرکت و درموارد شدید، مشکلات عصبی می‌بشود. این بیماری می‌تواند به علت بیماری‌های خودایمنی همانند روماتیسم مفصلی یا استئوآرتریت تشکیل بشود.

روماتیسم دست

افراد مبتلا به روماتیسم دست، درد، تورم و محدودیت حرکتی را توانایی می‌کنند. در این نوع روماتیسم، التهاب پوشش داخلی مفصل علتتخریب غضروف و استخوان و تورم بافت آنها می‌بشود. تورم ایجادشده به رباط‌های اطراف صدمه می‌رساند و علتکشیدگی و درنتیجه تحول شکل مفصل می‌بشود. ادامه این روال التهابی و تخریبی علتناتوانی در حرکت مفصل خواهد شد.

روماتیسم گوارشی

روماتیسم گوارشی، التهاب دستگاه گوارش است که به بافت‌های روده و پرزهای آن صدمه می‌رساند. این بیماری علتدردهای شکمی، اسهال و دفع خون می‌بشود. این عارضه امکان پذیر زخم، خونریزی و مشکلات جدی‌تری نیز تشکیل کند.

روماتیسم ریه

روماتیسم ریه شامل التهاب ریه‌ها است که زیاد تر در ربط با بیماری‌های خودایمنی همانند روماتیسم مفصلی تشکیل می‌بشود. علائم این بیماری شامل تنگی نفس، سرفه خشک و افت کارکرد ریه است.

روماتیسم غده تیروئید

بیماری‌های روماتیسمی، همانند آرتریت روماتوئید، می‌توانند بر کارکرد غده تیروئید تاثییر بگذارند و خطر ابتلا به کم‌کاری تیروئید را افزایش دهند.

روماتیسم چشمی

روماتیسم چشمی، التهاب لایه میانی چشم است. این بیماری می‌تواند علتقرمزی، درد، حساسیت به نور و تاری دید بشود. روماتیسم چشمی دراثر عفونت‌ها، بیماری‌های خودایمنی یا دیگر عوامل تشکیل می‌بشود. این بیماری درصورت درمان نشدن، می‌تواند تبدیل از دست رفتن بینایی نیز بشود.

روماتیسم استخوانی ستون فقرات

روماتیسم استخوانی ستون فقرات یا اسپوندیلیت آنکیلوزان، بیماری التهابی است که تبدیل التهاب مفاصل ستون فقرات می‌بشود. این بیماری با خشکی و جوش خوردن مهره‌ها و افت انعطاف‌پذیری ستون فقرات همراه است. درموارد پیشرفته، از بین رفتن مفصل در ستون فقرات می‌تواند به فشردگی طناب نخاعی یا ریشه‌های عصبی نخاعی منجر بشود.

روماتیسم غیرالتهابی لگن و کمر

روماتیسم غیرالتهابی لگن و کمر به اختلالات تحلیل‌برنده شامل آرتروز اشاره دارد که علتدرد مزمن و افت دامنه حرکتی در این نواحی می‌بشود. این شرایط طبق معمول با افزایش سن تشدید خواهد شد و نیاز به مدیریت و درمان مناسب دارد.

روماتیسم اسکلرودرمی

اسکلرودرمی نوعی بیماری خودایمنی است که علتسفت و ضخیم شدن پوست و بافت‌های همبند می‌بشود. این بیماری می‌تواند اندام‌ داخلی همانند ریه‌ها، کلیه‌ها و قلب را نیز دچار کند. علائم آن نیز شامل سفت شدن پوست، درد مفاصل و مشکلات گوارشی است.

روماتیسم نهان

روماتیسم نهان وضعیتی است که در آن علائم بالینی این بیماری به‌وضوح قابل مشاهده نیستند، اما صدمه‌های داخلی امکان پذیر وجود داشته باشند. این نوع از بیماری می‌تواند به‌مرور زمان پیشرفت کند و نیاز به نظارت دقیق پزشک متخصص دارد.

روماتیسم شوگرن

روماتیسم شوگرن نوعی بیماری التهابی خودایمنی است که غدد تولیدکننده رطوبت بدن همانند غدد بزاقی و اشکی را تحت تاثییر قرار می‌دهد. علائم مهم این نوع از بیماری، خشکی چشم و دهان است. این بیماری امکان پذیر مفاصل، پوست و دیگر اندام‌ها را نیز دچار کند. این چنین، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان گلبول‌های سفید خون به نام لنفوسیت را نیز افزایش دهد.

نقرس نیز یک بیماری مفصلی است که در دسته‌بندی انواع روماتیسم قرار نمی‌گیرد، اما از جهاتی دارای علائمی شبیه با این بیماری است. به‌عبارت دقیق‌تر، نقرس یک نوع آرتریت التهابی است که به‌علت تجمع بیش‌ازحد اسید اوریک در خون تشکیل می‌بشود. تجمع این ماده می‌تواند تبدیل راه اندازی کریستال‌هایی در مفاصل بشود که علتالتهاب، قرمزی، تورم و درد شدید، به‌اختصاصی در مفصل شست پا خواهد شد. دعوا نقرس طبق معمول ناگهانی و زیاد دردناک است و می‌تواند چند روز تا چند هفته طول بکشد.

کدام نوع از این بیماری از همه خطرناک‌تر است؟

خطرناک‌ترین نوع از این بیماری، اسکلرودرمی است که با سفت شدن پوست و بافت‌های همبند همراه می‌بشود. این بیماری می‌تواند به اندام‌های داخلی همانند قلب، ریه و کلیه‌ها نیز گسترش یابد و کارکرد آنها را مختل کند. اگرچه اسکلرودرمی در هر سن و جنسی رخ می‌دهد، اما شیوع آن در زنان بیش‌تر است. متاسفانه، این بیماری می‌تواند عوارض جدی و حتی مرگباری داشته باشد.

روماتیسم چه علائمی دارد؟

روماتیسم زیاد تر به مفاصل صدمه می‌زند و علتدرد و التهاب می‌بشود. این بیماری می‌تواند اندام‌های فرد دیگر همانند پوست، چشم، قلب و ریه را نیز دچار کند. این مشکل علائم متنوعی دارد و شدت آن‌ها در افراد گوناگون متفاوت است. این بیماری بعضی اوقات اوقات دوره‌های فعال و غیرفعال دارد و در طویل‌زمان می‌تواند شکل مفاصل را تحول دهد. از شایع‌ترین علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

علاوه‌بر این علائم شایع، روماتیسم شدید علتابراز علائم فرد دیگر شامل موارد زیر نیز می‌بشود:

• تورم، قرمزی و حس گرما در مفاصل
• خستگی مفرط
• خشکی، درد و سفتی در بیش‌تر از یک مفصل
• تب
• بی‌حسی و گزگز
• حساسیت به لمس در بیش‌تر از یک مفصل
• افت وزن تدریجی یا ناگهانی
• تب
• ضعف و بی‌حالی

با مشاهده هریک از این علائم، برای تشخیص دقیق و پیگیری درمان به روماتولوژیست مراجعه کنید.

دلایل ابتلا به این بیماری چیست؟

علل ابتلا به این بیماری به طور آشکار شناخته‌شده نیست، اما می‌دانیم دعوا سیستم ایمنی بدن به سلول‌های خود علتابتلا به این بیماری می‌بشود. به این علت، علت اشکار و دقیقی نیز برای این مشکل وجود ندارد، اما مجموعه‌ای از عوامل و فاکتورها می‌توانند خطر ابتلا به ابن بیماری را افزایش دهند. ازجمله این فاکتورها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

برخی از بیماری‌های روماتیسمی همانند آرتروز و لوپوس بیش‌تر در زنان دیده خواهد شد، برخی دیگر شامل اسپوندیلیت آنکیلوزان نیز در مردان شیوع بیش‌تری دارند.

از چه راه حلهایی برای تشخیص این بیماری منفعت گیری می‌بشود؟

تشخیص این بیماری در مرحله های اولیه، مقداری دشوار است چون این بیماری با تعداد بسیاری از مشکلات جسمانی دیگر علائم مشترک دارد. بازدید علائم و نشانه‌های بیماری روماتیسم، نسبت به نتایج آزمایش‌ها قیمت بیش‌تری در تشخیص این بیماری دارند. پزشک برای تشخیص این بیماری، مرحله های زیر را طبی می‌کند:

• معاینه فیزیکی، گرفتن شرح حال بیمار و بازدید سابقه خانوادگی
• بازدید مقدار درد و دامنه حرکتی مفاصل بیمار
• بازدید چشم‌ها، پوست و ناحیه لگنی بیمار
• آزمایش تصویربرداری (شامل رادیوگرافی و ام‌آرآی)
• آزمایش خون برای بازدید فاکتورهای روماتوئیدی
• مثالبرداری از مایع مفصلی

پزشک متخصص با بازدید و تفسیر مجموعه‌ای از معاینه‌ها و آزمایش‌ها، می‌تواند ابتلا  را تشخیص دهد.

ابتلا به این بیماری چه عوارضی برای بیمار دارد؟

عوارض ثانویه روماتیسم، می‌توانند کیفیت زندگی بیمار را افت دهند. ازجمله عوارض ابتلا به این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکلات قلبی؛ شامل عفونت، صدمه به دریچه‌های و نارسایی قلبی
• مشکلات کلیوی؛ همانند عفونت، نارسایی و التهاب کلیه‌ها
• اختلالات کبدی؛ شامل مسمومیت کبدی دراثر مصرف دارو
• مشکلات ریوی؛ شامل التهاب ریه و ابراز مشکلات تنفسی
• دردهای مفصلی شدید؛ به‌علت تخریب مفاصل
• عوارض گوارشی؛ ناشی از مصرف داروهای درمان روماتیسم

التهاب عروق، تشکیل معلولیت و مرگ زودرس نیز از دیگر عوارض ابتلا به این بیماری می باشند که درصورت پیگیری نکردن درمان می‌توانند تشکیل شوند. باتوجه به این‌که این بیماری می‌تواند طیف وسیعی از ارگان‌های بدن را دچار کند، عوارض آن نیز زیاد بیش‌تر از مواردی است که حرف های شد. برای آگاهی کامل از عوارض بیماری روماتیسم، می‌توانید از دکتر داخلی یا دکتر روماتولوژی پشتیبانی بگیرید. این متخصصان با بازدید دقیق حالت بیمار، می‌توانند عوارض احتمالی را شناسایی کنند.

چطور می‌توان روماتیسم را درمان کرد؟

درمان این بیماری در برخی موارد با دارو و تحول سبک زندگی انجام می‌بشود. در موارد دیگر، امکان پذیر بیمار به فیزیوتراپی، گرمادرمانی و مدیتیشن نیز نیاز داشته باشد. فراموش نکنید که در درمان این بیماری باید صبور باشید، چون روماتیسم یک بیماری مزمن و خودایمنی است. انواع راه حلهای درمان این بیماری شامل موارد زیر خواهد شد:

بهترن داروها برای درمان روماتیسم

انتخاب بهترین دارو برای درمان به نوع این بیماری وابسته است. ازجمله موثرترین داروهای درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• داروهای ضد‌التهابی غیراستروئیدی همانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن
• داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی شامل داروهای ضدروماتیسم ساختگی و بیولوژیکی اصلاح‌کننده بیماری
• کورتون‌ها
• برخی داروهای مهارکننده

قرص سولفاسالازین که داروی مهم کولیت روده است، برای افت درد، سفتی و خشکی مفاصل در نوع مفصلی این بیماری نیز کاربرد دارد. قرص هیدروکسی کلروکین سولفات برای درمان مالاریا مورد منفعت گیری قرار می‌گیرد. این دارو برای افت درد و تورم روماتیسم مفصلی و درمان لوپوس نیز منفعت گیری می‌بشود.

درمان‌های خانگی

داشتن سبک زندگی سالم، رژیم غذایی مناسب و تحرک کافی می‌تواند به درمان این بیماری پشتیبانی کنند. منفعت گیری از کمپرس آب سرد و گرم نیز در تسکین دردهای بیمار موثر است. علاوه‌براین، داشتن رژیم غذایی مناسب در اثربخشی درمان تاثییر بسیاری دارد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی، بیشترین کاربرد را در درمان روماتیسم عضلانی و مفصلی دارد. گرمادرمانی، سرمادرمانی، ورزش‌های مخصوص و الکتروتراپی مورد منفعت گیری در فیزیوتراپی علتتسکین درد ناشی از این بیماری خواهد شد. علاوه‌براین، ماساژ مخصوص مفاصل به بهبود حرکت در مناطق گوناگون بدن پشتیبانی می‌کند.

جراحی

جراحی برای درمان روماتیسم مفصلی به‌اختصاصی در ناحیه دست، پا و زانو زیاد موثر است. دو روش جراحی رایج برای درمان بیماری وجود دارد:

• روش جراحی فیوژن؛ در این روش، انتهای دو استخوان صدمه‌دیده را به هم جوش خواهند داد تا حرکت مفصل متوقف بشود. با پیگیری درمان، بافت استخوان تازه مجدد راه اندازی می‌بشود.
• روش جراحی معاوضه مفصل؛ تکه صدمه‌دیده مفصل با پروتز جانشین می‌بشود.

هر دو روش جراحی نیازمند دوره نقاهت و فیزیوتراپی می باشند تا بیمار به کارکرد طبیعی خود بازگردد. انتخاب روش مناسب به شدت صدمه، محل مفصل صدمه‌دیده و شرایط عمومی بیمار وابسته است.

طب سنتی

 منفعت گیری از گیاهان دارویی زیر می‌تواند به درمان روماتیسم و افت التهاب و تسکین درد ناشی از آن پشتیبانی کند:

• زردچوبه؛ این ادویه به علت خاصیت ضد‌التهابی خود در تسکین دردهای روماتیسم موثر است.
• زنجبیل؛ این گیاه نیز به گفتن یک ضد‌التهاب طبیعی شناخته می‌بشود.
• روغن‌های گیاهی؛ ماساژ مفاصل با روغن‌هایی همانند روغن سیاه‌دانه و روغن بابونه می‌تواند به افت درد پشتیبانی کند.

تاثییر داروهای گیاهی بر روال درمان این بیماری در افراد گوناگون متفاوت است. به این علت، حتما برای مصرف آنها با پزشک خود مشورت کنید. زمان مراجعه به پزشک متخصص، می‌توانید از او برای یافتن جواب سوال تخصص روماتولوژی چیست نیز مشاوره بگیرید.

طب سوزنی

طی سوزنی به‌گفتن یک درمان مکمل، می‌تواند تورم، درد و التهاب ناشی از این بیماری را افت دهد. قبل از منفعت گیری از این روش درمانی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

تجهیزات پزشکی

در برخی‌ موارد، پزشک امکان پذیر در بیماران مبتلا به آرتریت مفصلی، منفعت گیری از نوعی بریس طبی یا زانوبند را پیشنهاد کند. این تجهیزات پزشکی علتبهبود درد خواهد شد. منفعت گیری از کفی‌های مناسب کفش یا کفش‌های طبی نیز می‌تواند به افت علائم بیمارانی که به روماتیسم پا مبتلا می باشند، پشتیبانی کنند.

رژیم غذایی مناسب

رژیم غذایی تاثییر بسیاری در تسکین علائم این بیماری و جلوگیری از تشدید آنها دارد. مواد غذایی مناسب برای بیماران، شامل موارد زیر خواهد شد:

• رژیم مدیترانه‌ای
• ویتامین‌ها، مواد معدنی و مکمل‌ها؛ ویتامین دی، ویتامین ب ۱۲، فولات، آهن و منیزیم
• امگا ۳؛ مصرف مکمل امگا ۳ یا مواد غذایی حاوی آن

اما بیماران مبتلا به این بیماری، برخی از مواد غذایی را هیچ زمان نباید مصرف کنند:

• گوشت سرخ یا گریل شده را مصرف نکنید.
• غذاهای چرب دارای روغن‌های امگا ۶ را منفعت گیری نکنید.
• مقدار مصرف شکر و کربوهیدرات را محدود کنید.
• مصرف گوشت قرمز را نیز افت دهید.
• مصرف الکل را قطع کنید.
• مصرف ادویه‌ها را نیز به حداقل ممکن برسانید

مصرف غذاهای سودمند و پرهیز از غذاهای زیان اور، می‌توانند به کنترل علائم آن پشتیبانی بسیاری کند.

آیا می‌توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد؟

با این‌که به‌طور‌کامل نمی‌توان از این بیماری پیشگیری کرد، اما با مراعات برخی موارد می‌توان گمان ابتلا به آن را افت داد. با اهمیت ترین نکات پیشگیری از این بیماری، شامل موارد زیر خواهد شد:

• تلاش کنید گزینه‌های بیش‌تری از رژیم مدیترانه‌ای را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
• سیگار و استعمال دخانیات را کنار بگذارید.
• هر روز ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
• مصرف نمک را افت دهید.
• ماهی و امگا ۳ بیش‌تری مصرف کنید.
• مصرف نوشیدنی‌های شیرین را محدود کنید.

حتی درصورت ابتلا به این بیماری، این عمل های می‌توانند به بهبود علائم این بیماری پشتیبانی کنند.

برای درمان روماتیسم باید به پزشکان کدام تخصص مراجعه کرد؟

درابتدا بازدید کردیم که روماتیسم چیست و چه علائم و عللی دارد. درانتها نیز می‌خواهیم بدانیم برای درمان آن باید به چه متخصصی مراجعه کنیم. برای درمان این بیماری‌ها باید به دکتر روماتولوژی مراجعه کنید. امکان پذیر این بیماری، ابتدا به‌صورت نهان باشد و علتابراز علائمی در بیمار نشود. اما با مشاهده علائم آن باید سریع به پزشک مراجعه کنید. فراموش نکنید که روماتیسم یک بیماری مزمن است، به این علت برای درمان آن باید صبور باشید و روال معالجه خود را زیر نظر پزشک متخصص ادامه دهید. مقصد از درمان این بیماری کنترل و بهبود علائم است، به‌طوری‌که بیمار برای انجام فعالیت‌های روزمره خود دچار مشکل نشود.
برای ثبت نوبت بهترین دکتر روماتولوژی در شهر خودتان، می‌توانید به پلتفرم آنلاین و سلامتی دکتردکتر مراجعه کنید.

منبع های:

nhs.uk
arthritis.org
healthline.com

سوالات متداول روماتیسم

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری