آنژیوگرافی قلب چیست؟ آیا نیاز به بیهوشی دارد؟ + تصاویر_رنگو

آنژیوگرافی قلب یکی از راه حلهای پیشرفته تصویربرداری برای بازدید عروق کرونر و شناسایی انسدادهای احتمالی است. این روش با منفعت گیری از تزریق ماده حاجب به عروق و ثبت تصاویر با اشعه ایکس انجام می‌بشود و به پزشک امکان بازدید دقیق جریان خون را می‌دهد.

آنژیوگرافی طبق معمول در افرادی با علائم بیماری عروق کرونر همانند درد قفسه سینه یا تنگی نفس تجویز می‌بشود و انجام آن نزدیک به ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت زمان می‌برد.

در این نوشته از مجله پزشکی دکتردکتر، آنژیو قلبی و مزایا و عوارض آن را بازدید کرده‌ایم، با ما همراه باشید.

در انتها، اگر سوالی درمورد این عمل دارید، در تکه نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن جواب می‌‌دهد.

آنژیوگرافی قلب چیست؟

آنژیوگرافی قلب یک روش تصویربرداری پزشکی برای مشاهده عروق کرونری قلب و تشخیص انسداد یا تنگی در این رگ‌ها است. در این روش، یک کاتتر نازک از طریق شریان دست یا کشاله ران به عروق قلب هدایت می‌بشود. سپس با تزریق ماده حاجب، تصاویر اشعه ایکس از جریان خون در عروق کرونری ثبت خواهد شد.

این تصاویر به پزشکان برای تشخیص مشکلاتی همانند بیماری عروق کرونری و اراعه برنامه درمانی مناسب پشتیبانی می‌کنند.

اراعه برنامه درمانی با دقت به نظر دکتر قلب و این که تفاوت بالن قلب و فنر قلب چیست، انجام می‌بشود. با اهمیت ترین تفاوت این دو روش درمانی این است که بالن برای از بین بردن انسداد و فنر برای جلوگیری از انسداد مجدد تجویز خواهند شد.

چه افرادی به آنژیوگرافی قلب نیاز دارند؟

این عمل برای افرادی با علائم بیماری عروق کرونری همانند درد قفسه سینه (آنژین)، تنگی نفس یا نتایج غیرطبیعی در تست‌های استرس قلبی پیشنهاد می‌بشود. این چنین، در صورت وجود درد قفسه سینه با منشا نامشخص، نقص‌های مادرزادی قلبی یا مشکلات دریچه‌ای نیازمند به جراحی، این روش تشخیصی زیاد موثر و کارآمد است.  این روش را نباید با آنژیوپلاستی یا همان نصب بالن قلب نادرست گرفت. آنژیوگرافی یک روش تشخیصی برای یافتن انسداد‌های عروق قلب است.

آیا آنژیو قلب خطرناک است؟

آنژیو قلب روشی ایمن است؛ اما همانند هر روش پزشکی، امکان پذیر با خطرات و عوارضی همراه باشد. خطرات شایع و احتمالی آن شامل کبودی یا خونریزی در محل ورود کاتتر، عکس العمل‌های آلرژیک به ماده حاجب، صدمه به عروق خونی، آریتمی قلبی، دعوا قلبی یا سکته مغزی می باشند. با این حال، گمان ابراز این عوارض زیاد کم است.

بیمار با چه علائمی نیاز به آنژیو قلب دارد؟

متخصص قلب این روش را برای افرادی با علائم ذکر شده در جدول زیر تجویز خواهد کرد:

با مشاهده این علائم، فرد باید عمل های ملزوم برای آنژیو قلب را انجام دهد.

انواع آنژیو قلب

انواع مختلفی از این عمل وجود دارد که هر کدام برای اهداف خاصی تجویز خواهد شد. در ادامه، به انواع آن پرداخته‌ایم:

آنژیوگرافی کرونری (Coronary Angiography)

این روش برای بازدید عروق کرونری مسئول رساندن خون به عضله قلب منفعت گیری می‌بشود. در این روش، یک کاتتر از طریق شریان کشاله ران یا مچ دست داخل شده و به عروق کرونری هدایت خواهد شد. سپس با تزریق ماده حاجب، تصاویر راحتی از عروق کرونری به دست می‌آید.

آنژیوگرافی با رزونانس مغناطیسی (MR Angiography)

این روش از میدان‌های مغناطیسی و امواج رادیویی برای تشکیل تصاویر دقیق از عروق خونی منفعت می‌برد. این روش هم غیرتهاجمی بوده و می‌تواند برای بازدید عروق کرونری و دیگر عروق به کار رود.

آنژیوگرافی با توموگرافی کامپیوتری (CT Angiography)

در این روش، از توموگرافی کامپیوتری برای تشکیل تصاویر سه‌بعدی از عروق خونی منفعت گیری می‌بشود. این روش کمتر تهاجمی است و برای بازدید عروق کرونری و دیگر عروق بدن به کار می‌رود.

آنژیوگرافی قلب با لیزر

در آنژیو قلب با لیزر، از انرژی لیزر برای باز کردن عروق کرونری مسدود یا تنگ‌شده منفعت گیری می‌بشود. در این روش، بعد از قرار دادن کاتتر در رگ، پرتوهای لیزر به پلاک‌های چربی یا لخته‌های خونی تابانده خواهد شد تا آن‌ها را تبخیر یا خرد کرده و مسیر جریان خون را باز کنند.

قبل از انجام آنژیوگرافی قلب چه کارهایی باید انجام دهیم؟

قبل از انجام آنژیو قلب، مراعات مرحله های زیر پیشنهاد می‌بشود:

انجام آزمایش‌های پیش‌نیاز

بعضی اوقات، پیش از انجام آنژیوگرافی قلب، پزشک دستور انجام آزمایش‌های پیش‌نیاز همانند آزمایش خون، نوار قلب (ECG) یا دیگر تست‌های تصویربرداری برای برسی حالت قلب و عروق کرونر بیمار می‌دهد.

پزشک به پشتیبانی این آزمایش‌ها شدت و نوع بیماری قلبی را تشخیص داده و از مقدار آمادگی بیمار برای عمل خبر اشکار می‌کند. این چنین، این آزمایش‌ها با شناسایی مشکلات عرصه‌ای علتایجاد تغییرات مورد نیاز در راه حلهای درمانی خواهد شد.

قطع مصرف برخی داروها

بعضی اوقات پزشک دستور قطع مصرف برخی داروها را قبل از آنژیوگرافی می‌دهد. به‌اختصاصی داروهایی همانند رقیق‌کننده‌های خون (آنتی‌کواگولانت‌ها) که خطر خونریزی را افزایش می‌‌دهند. قطع موقت این داروها طبق معمول چند روز قبل از عمل انجام می‌بشود.

آمادگی برای بی‌حسی

بعضی اوقات، آنژیوگرافی قلب نیاز به بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی دارد. به‌طوری‌که، پزشک محل قرارگیری کاتتر را بی‌حس می‌کند و بیمار میانه عمل هوشیار است. در صورت نیاز به بیهوشی عمومی، بیمار باید آمادگی ملزوم برای این فرآیند را داشته باشد.

پیش از عمل، پزشک دستورالعمل‌های خاصی درمورد مصرف غذا و نوشیدنی‌ها و این چنین نحوه آماده‌سازی برای بی‌حسی یا بیهوشی عمومی به بیمار اراعه خواهد داد.

فراهم کردن شرایط بعد از عمل

سپس از انجام آنژیوگرافی، بیمار نیاز به استراحت و مراقبت‌های پزشکی خواهد داشت. بسته به نتایج عمل و نوع درمان انجام شده، پزشک دستوراتی برای مراقبت‌های بعد از عمل شامل محدودیت‌های فیزیکی موقت، مصرف داروهای خاص یا پیگیری‌های بعدی اراعه خواهد داد.

به‌اختصاصی اگر از بیهوشی عمومی منفعت گیری شده باشد، بیمار نیاز به همراهی برای برگشت به خانه دارد. این عمل های به بازیابی سریع تر و جلوگیری از عوارض احتمالی پشتیبانی می‌کنند.

مرحله های انجام دادن آنژیو قلب

این روش تصویربرداری از قلب طی مرحله های زیر انجام می‌بشود:

• آماده‌سازی بیمار؛ بیمار در اتاق عمل دراز می‌کشد و ناحیه مورد نظر از پوست، با محلول ضدعفونی تمیز می‌بشود. در صورت نیاز، آرام‌قسمت‌هایی برای افت اضطراب بیمار تجویز خواهد شد.
• تزریق ماده حاجب؛ ماده‌ای به نام رنگ کنتراست از طریق کاتتر داخل عروق کرونر می‌بشود. به پشتیبانی این ماده، عروق در تصاویر اشعه ایکس قابل مشاهده می باشند.
• تصویربرداری؛ با منفعت گیری از اشعه ایکس و ثبت تصاویر متحرکی از عروق کرونر، هرگونه تنگی یا انسداد شریان‌ها اشکار می‌بشود.
• عمل های درمانی (در صورت نیاز)؛ اگر میانه آنژیوگرافی، تنگی یا انسدادی در عروق مشاهده بشود، پزشک تصمیم به انجام آنژیوپلاستی (باز کردن رگ با بالون) یا قرار دادن استنت می‌گیرد.

بعد از انجام عمل، کاتتر از بدن خارج می‌بشود و محل ورود آن برای جلوگیری از خونریزی تحت سختی قرار می‌گیرد. در این مرحله بیمار به قسمت ریکاوری منتقل خواهد شد.

آنژیو قلب بیهوشی دارد؟

آنژیوگرافی قلب طبق معمول تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌بشود و نیازی به بیهوشی عمومی ندارد. در این روش، ناحیه ورود کاتتر (طبق معمول مچ دست یا کشاله ران) با بی‌حسی موضعی بی‌حس شده تا بیمار دردی حس نکند. بعضی اوقات، از آرام‌قسمت‌های خفیف برای افت اضطراب بیمار منفعت گیری می‌بشود.

آنژیوگرافی قلب از پا

در آنژیو قلب از طریق پا، کاتتر از راه شریان فمورال در کشاله ران داخل شده و به سمت عروق کرونری قلب هدایت می‌بشود. این روش به پزشکان امکان می‌دهد تا با تزریق ماده حاجب و منفعت گیری از تصاویر اشعه ایکس، انسدادها یا تنگی‌های عروق قلبی را تشخیص دهند. شریان فمورال، قطر بزرگتر و دسترسی آسان‌تری دارد؛ به‌همین‌خاطر، به‌اختصاصی در مداخلات پیچیده‌تر منفعت گیری می‌بشود.

آنژیوگرافی قلب از دست

در آنژیوگرافی از طریق دست، کاتتر برای رسیدن به عروق کرونری قلب، از طریق شریان رادیال در مچ دست داخل می‌بشود. مزایای این روش، شامل افت خطر خونریزی، بهبودی سریع تر و راحتی زیاد تر برای بیمار می باشند.

آنژیو قلب چه زمان طول می‌کشد؟

این عمل طبق معمول بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد. این زمان زمان بسته به پیچیدگی شرایط بیمار و تعداد عروق مورد بازدید متغیر خواهد می بود. بعد از انجام آنژیوگرافی، بیمار طبق معمول برای چند ساعت تحت نظر قرار می‌گیرد تا از ابراز عوارض احتمالی جلوگیری بشود.

زمان زمان بستری برای آنژیوگرافی چه مقدار است؟

زمان زمان بستری بعد از این عمل طبق معمول مختصر است. زیاد تر بیماران در همان روز مرخص خواهد شد؛ اما برخی برای انجام مراقبت‌های زیاد تر به زمان ۲۴ ساعت بعد از عمل بستری خواهند شد. این شرایط، به حالت فرد و نتایج آنژیوگرافی بستگی دارد.

بیمار سپس از آنژیو کردن قلب به چه مراقبت‌هایی نیاز دارد؟

بعد از انجام آنژیوگرافی قلب، مراعات مراقبت‌های زیر برای بهبودی سریع و جلوگیری از عوارض احتمالی الزامی است:

• استراحت و اجتناب از فعالیت‌های سنگین در ساعات اولیه بعد از عمل
• از سر گرفتن فعالیت‌های روزمره به‌مرور زمان و تحت نظر پزشک
• مراقبت از محل ورود کاتتر و تمیز و خشک نگه داشتن آن
• تماس با پزشک در صورت مشاهده خونریزی، تورم یا درد غیرمعمول
• مصرف داروهای تجویز شده مطابق دستور پزشک
• اجتناب از مصرف ۲ دوز دارو در صورت فراموشی ۱ دوز
• برخورداری از رژیم غذایی سالم و متعادل با اصرار بر میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل
• محدود کردن مصرف نمک، چربی‌های اشباع و قند
• انجام فعالیت‌های بدنی سبک همانند پیاده‌روی بعد از تایید پزشک

در صورت حس اضطراب یا افسردگی، علائم آن را با پزشک درمیان بگذارید.

عوارض انجام دادن آنژیوگرافی برای قلب و بدن چیست؟

این روش به‌طورکلی روشی ایمن و بی‌خطر است؛ اما بعضی اوقات بعد از انجام آن، بیمار عوارضی را توانایی خواهد کرد. با اهمیت ترین این عوارض شامل موارد زیر می باشند:

• کبودی و درد؛ ظهور کبودی، درد یا تورم خفیفی در محل ورود کاتتر (طبق معمول کشاله ران یا مچ دست)
• توده کوچک یا هماتوم؛ راه اندازی توده کوچک یا جمع شدن خون در زیر پوست در محل ورود کاتتر
• عفونت؛ تشکیل عفونت همراه با قرمزی، گرما، تورم و درد در محل ورود کاتتر
• عکس العمل آلرژیک به ماده حاجب؛ ظهور به طور خارش یا راش پوستی
• صدمه کلیوی؛ صدمه به کلیه‌ها توسط ماده حاجب، به‌اختصاصی در افرادی با کارکرد کلیوی ضعیف
• دعوا قلبی یا سکته مغزی؛ در موارد زیاد نادر
• صدمه به عروق خونی؛ در موارد نادر، صدمه به عروق خونی و تشکیل خونریزی داخلی

این عوارض نادر می باشند؛ با این حال، پزشک شما قبل از انجام آنژیوگرافی، مزایا و خطرات احتمالی آن را با شما در بین خواهد گذاشت تا تصمیم آگاهانه‌ای بگیرید.

هزینه آنژیوگرافی قلب در سال ۱۴۰۳ چه مقدار است؟

هزینه آنژیو قلب در سال ۱۴۰۳ در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی متفاوت است. انجام این عمل در بیمارستان‌های دولتی ۲ تا ۳ میلیون تومان هزینه دارد که بیمه‌های پایه همچون تامین اجتماعی قسمت بزرگی از آن را پوشش خواهند داد.

در بیمارستان‌های خصوصی، در صورت دارا بودن بیمه پایه یا تکمیلی، هزینه آنژیو قلب ۱۰ میلیون تومان است.

تفسیر آنژیوگرافی قلب چطور و توسط پزشکان چه تخصصی انجام می‌بشود؟

تفسیر آنژیوگرافی قلب فرآیندی است که در آن متخصص قلب، با بازدید تصاویر به‌دست‌آمده از آنژیوگرافی حالت عروق کرونری را برسی می‌کند. این تصاویر نشان‌دهنده جریان خون در عروق قلب بوده و تنگی، انسداد یا ناهنجاری‌های دیگر را نشان خواهند داد.

پزشک با تحلیل این تصاویر، مقدار و محل دقیق تنگی یا انسداد را تعیین کرده و بر پایه آن، برنامه درمانی مناسب را نظر می‌دهد. تفسیر دقیق آنژیو قلب برای پیشگیری از عوارض جدی قلبی و بهبود کیفیت زندگی بیمار حیاتی است.

اگر به علائمی همچون درد قلب و تنگی نفس مبتلا هستید، با مراجعه به متخصص از سلامت عروق قلبی خود مطمعن حاصل کنید. برای دریافت نوبت، به سایت دکتردکتر مراجعه کرده و از امکان نوبت‌دهی آنلاین این متخصص منفعت‌مند شوید.

منبع های:

nhs.uk

ncbi.nlm.nih.gov

سوالات متداول آنژیو قلب

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری