راهنمای آموزش نحوه تزریق انسولین به راه حلهای مختلف_رنگو

نحوه تزریق انسولین به‌ این صورت است: سر سوزن را نصب کرده و هوای مایع انسولین داخل قلم را با دو ضربه کوچک به بدنه سرنگ، بگیرید. اگر با سختی یک واحد مایع از سر سوزن خارج شد، یعنی هوا خارج شده و می‌توانید انسولین را تزریق کنید.

نحوه تزریق انسولین در بیماران مبتلا به دیابت، یکی از نکات مهم و کلیدی است که هم بیماران و هم نزدیکان بیماران باید با آن آشنا باشند. برای مثال آشنایی با نحوه صحیح تزریق انسولین، انتخاب محل‌های مناسب تزریق، نکات مهم قبل و سپس از تزریق، مواردی می باشند که هر شخصی که این دارو را تزریق می‌کند، باید از آن مطلع باشد. 

برای توضیح جامع‌تر، این نوشته از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر را به بازدید روش تزریق انسولین تعلق می‌دهیم. با ما همراه باشید. 

اگر سوالی داشتید، در تکه نظرات بنویسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر جواب دهد. 

آشنایی با انسولین و اهمیت تزریق صحیح 

انسولین یکی از هورمون‌های مهم بدن است که از غده پانکراس تشکیل شده و سطح قند خون را تنظیم می‌کند. این هورمون جهت ورود گلوکز به سلول‌های خونی شده و از تجمع بیشتر از اندازه گلوکز در خون جلوگیری می‌کند. در افراد مبتلا به دیابت این روال دچار اختلال است؛ در نتیجه، این افراد برای نگه داری سلامتی خود و تنظیم سطح قند خون انسولین تزریق می‌کنند.

بازدید انواع انسولین و تفاوت آن‌ها

انسولین‌ها از نظر زمان‌زمان اثرگذاری به چند نوع تقسیم خواهد شد که در جدول زیر آورده‌ایم:

انتخاب نوع انسولین، بر پایه نیازهای فردی بیمار و تشخیص پزشک متخصص تعیین می‌بشود. برای تهیه انسولین موردنظر خود از سایت داروخانه دکتردکتر، به قسمت خواست آنلاین دارو مراجعه کنید.

تأثیر نحوه تزریق بر کارکرد انسولین 

روش صحیح تزریق این هورمون برای جذب یکنواخت آن زیاد مهم و تاثیرگذار است. دقت داشته باشید که اشتباهاتی همانند تزریق در یک محل ثابت، امکان پذیر به ابراز عوارضی همانند تجمع چربی زیرپوستی و افت اثربخشی انسولین منجر بشود. 

راه حلهای گوناگون تزریق انسولین 

راه حلهای گوناگون تزریق این هورمون عبارت هستند از:

• تزریق با سرنگ و سوزن انسولین 
• منفعت گیری از قلم انسولین (Insulin Pen)
• پمپ انسولین

در ادامه نکات مهم را در خصوص با موارد فوق بازدید می‌کنیم. 

تزریق با سرنگ و سوزن انسولین 

سنتی‌ترین روش تزریق انسولین تزریق با سرنگ است. در این روش، فرد دوز مناسبی از دارو را به داخل سرنگ کشیده و سپس آن را به طور زیرجلدی تزریق می‌کند. در حالت کلی، سرنگ‌ها با دقت به مقدار انسولین و اندازه سوزن‌ها متفاوت می باشند. این سرنگ‌ها طبق معمولً پلاستیکی می باشند و بیماران باید سپس از یکبار تزریق آنها را دور بیندازند.

مسئله! سرنگ‌هایی که درجه‌بندی دقیق دارند برای تزریق مناسب‌تر می باشند. چون ببیماران می‌توانند دوز مورد نیاز خود را به ‌صورت دقیق تزریق کنند. 

منفعت گیری از قلم انسولین (Insulin Pen)

قلم‌های تزریق انسولین، ابزارهایی می باشند که دوز مشخصی از انسولین را در داخل خود دارند. منفعت گیری از قلم‌ تزریقی انسولین زیاد آسان است؛ از‌این‌رو تعداد بسیاری از بیماران این روش از تزریق دارو را ترجیح خواهند داد. در ادامه روش منفعت گیری از قلم را به‌طور کامل توضیح خواهیم داد. 

پمپ انسولین

پمپ انسولین، دستگاهی کوچک است که به‌طور مداوم انسولین را با پشتیبانی نوعی کاتتر زیرپوستی به بدن تزریق می‌کند. با انتخاب این روش، دیگر بیماران به تزریق‌های متعدد روزانه احتیاج چندانی نخواهند داشت. این روش این چنین به بیماران پشتیبانی می‌کند تا کنترل دقیق‌تری بر سطح قند خون خود داشته باشند.

مرحله های آماده‌سازی قبل از تزریق

این مرحله های عبارت هستند از:

• شست‌وشوی دست‌ها و مراعات بهداشت
• انتخاب دوز مناسب بر پایه تجویز پزشک
• بازدید انسولین (از نظر تاریخ انقضا، وجود حباب در سرنگ و موارد دیگر) 
• آماده‌سازی قلم یا سرنگ 

یقیناً مرحله های آماده‌سازی به همین مرحله های محدود نمی‌بشود. در ادامه، هرکدام از مرحله های فوق را به‌طور کامل توضیح خواهیم داد. 

شست‌وشوی دست‌ها و مراعات بهداشت

اولین و با اهمیت ترین مرحله‌ای که افراد قبل از تزریق باید دقت کنند، شست‌و‌شوی کامل دست‌ها با آب گرم و صابون به زمان ۲۰ تا ۳۰ ثانیه است. این عمل برای جلوگیری از انتقال کثیفی و تشکیل عفونت الزامی است. 

انتخاب دوز مناسب بر پایه تجویز پزشک

دوز این هورمون باید دقیقاً مطابق با دستور پزشک متخصص باشد. ملزوم به ذکر است که هرگونه تحول خودسرانه در این خصوص می‌تواند خطرناک باشد. 

بازدید کلی انسولین 

پیش از تزریق، بازدید تاریخ انقضا انسولین الزامی است. این چنین بازدید حباب‌های هوا در داخل سرنگ نیز زیاد مهم است.

آماده‌سازی قلم انسولین یا سرنگ

در صورت منفعت گیری از سرنگ، بیمار باید مقدار دقیق انسولین را بر پایه درجه‌بندی سرنگ به داخل آن بکشد. برای تزریق انسولین قلمی، تنظیم دوز تجویزی پزشک الزام دارد. 

نحوه صحیح تزریق انسولین

زمان تزریق انسولین، نکات زیر را در نظر بگیرید:

• سر سوزن را نصب کنید؛
• قلم یا سرنگ را با زدن چند ضربه به بدنه سرنگ هواگیری کنید؛ 
• سپس از هواگیری انسولین را به آٰرامی تزریق کنید. 

دقت داشته باشید که درجه‌بندی سرنگ را مطابق با دوز تجویزی پزشک تنظیم کنید. دقت داشته باشید که روش تزریق انسولین به ابزار تزریقی (سرنگ یا قلم) نیز بستگی دارد.

زاویه مناسب برای تزریق

در اکثر اوقات، زاویه مناسب تزریق ۹۰ درجه است؛ اما برای افراد لاغر زاویه ۴۵ درجه پیشنهاد می‌بشود. 

تکنیک درست داخل کردن سوزن در مناطق گوناگون

• بازو؛ تزریق صحیح انسولین در بازو، به فاصله ۴ انگشت از کتف و ۴ انگشت پایین‌تر از آرنج است. به‌صورتی که بیمار زمان تزریق باید یک دست خود را روی شانه دیگر قرار دهد و تزریق را روی برآمدگی بازوی خود انجام دهد.
• شکم؛ برای تزریق انسولین از شکم، باید محل تزریق در فاصله ۴ انگشت از دو طرف ناف باشد. دقت داشته باشید که تکه بالا و زیر ناف هیچ زمان نباید تزریق انجام بشود. 
• ران؛ محل تزریق از این ناحیه باید نزدیک به ۱۱ سانتی‌متر بالاتر از زانو باشد.

در همه نواحی فوق، تزریق انسولین به‌صورت زیرجلدی یا زیرپوستی انجام می‌بشود.

زمان‌زمان نگه داشتن سوزن در پوست برای جذب بهتر

سپس از پایان تزریق، سوزن را چند ثانیه داخل پوست نگه دارید تا انسولین نشت نکند. سپس به آرامی سرنگ را خارج کنید. سپس از خروج سرنگ به محل تزریق دست نزنید. 

نحوه تزریق قلم انسولین چطور است؟

انسولین قلمی حتماً باید در بافت چربی و زیر پوست تزریق بشود. درنتیجه از تزریق آن به عضله خودداری کنید. سپس از شست‌ دست‌ها و اعمال نکات بهداشتی، باید محل تزریق قلم را انتخاب کنید. بهترین مناطق برای تزریق این نوع از دارو، شامل تکه فوقانی و خارجی ران، ۵ سانتی‌متر دور از اطراف ناف، تکه پشتی بازوها، تکه بیرونی و فوقانی باسن است. در ادامه مرحله های و نحوه تزریق انسولین قلمی را بازدید می‌کنیم:

آماده‌سازی قلم انسولین

برای آماده‌سازی قلم مرحله های زیر را جستوجو کنید:

• برچسب روی قلم انسولین را برای مطمعن از تزریق صحیح آن بازدید کنید؛
• در پوش قلم را بردارید؛
• مایع انسولین باید یکنواخت و بدون توده باشد، به این علت پیش از تزریق آن را ۱۰ بار به سمت بالا و پایین تکان دهید؛
• لاستیک انتهای قلم را با الکل تمیز کنید؛
• زبانه محاقظ را از روی سوزن قلم تازه جدا کنید؛
• سوزن قلم را به طور عمودی به تکه پلاستیکی انتهای قلم داخل کنید؛
• سوزن را تا وقتی که ثابت بماند بچرخانید؛
• زمان چرخاندن سوزن قلم را صاف نگه دارید؛
• درپوش بیرونی سوزن را بردارید؛
• درپوش داخلی سوزن را بکشید.

سپس از پایان این مرحله، نوبت به بازدید قلم می‌رسد.

بازدید و امتحان قلم انسولین

این مرحله زیاد مهم است و بیمار باید قبل از هر نوبت تزریق از آن مطمعن حاصل کند. انجام این مرحله جهت می‌بشود که سورن کاملاً از انسولین پر بشود و بیمار دوز کافی را دریافت کند. نکات مهم این مرحله را بازدید می‌کنیم:

• قلم انسولین را طوری بگیرید که بتوانید نام انسولین را بخوانید؛
• در حالی که به تکه نمایش دوز نگاه می‌کنید، انتخابگر را بچرخانید و روی عدد ۲ قرار دهید؛
• در حالی که سورن رو به بالا است، دکمه تزریق را برای بازدید خروج انسولین سختی دهید؛
• اگر انسولین خارج نشد بازهم این‌کار را تکرار کنید؛
• این مرحله را تا زمان خروج انسولین تکرار کنید؛
• در صورت خروج نشدن انسولین، سوزن را معاوضه کنید.

این مرحله های برای کسب مطمعن از خروج انسولین و تزریق آن به داخل بدن بیمار است.

تنظیم دوز انسولین و تزریق

مرحله های این قسمت را بازدید می‌کنیم:

• محل نمایش دوز باید روی عدد صفر باشد؛ اگر روی صفر نیست، انتخابگر دوز را روی صفر برگردانید؛
• فلش انتخابگر دوز را دقیقاً روی دوز تجویزی پزشک تنظیم کنید؛
• اگر نمی‌توانید دوز مورد نظر خود را تنظیم کنید به گمان زیادً قلم انسولین خالی است. قلم فرد دیگر تهیه کنید؛
• محل تزریق را با الکل ضدعفونی کنید؛
• قلم انسولین را در مشت خود نگه داشته و انگشت شست خود را روی دکمه تزریق قرار دهید؛
• پوست محل تزریق را با دو انگشت سبابه و شست جمع کنید؛
• کل سوزن را به طور عمودی به پوست فرو کنید؛
• قلم را به آرامی روی پوست سختی دهید؛
• دکمه تزریق را محکم و تا انتها سختی داده و تا ۱۰ ثانیه نگه‌ دارید؛
• در این مرحله، محل نمایش دوز باید به صفر برگردد (مطمعن از خروج کامل انسولین)
• سوزن را مستقیم از پوست بیرون بکشید.

مسئله! هیچ زمان محل تزریق را ماساژ ندهید. این چنین سپس از پایان کار، سوزن را از قلم جدا کرده و دور بریزید. سپس درپوش خارجی قلم را مجدد روی محل سوزن قرار دهید.

محل‌های مناسب برای تزریق انسولین

بر پایه مطالعات و ازمایش ها پزشکی، مناسب‌ترین نقاط تنظیم انسولین عبارت هستند از: 

• شکم
• بازو
• ران
• باسن

هرکدام از این مناطق، مزایا و معایب خاص خود را دارند که بازدید می‌کنیم:

• شکم؛ جذب سریع تر، افزایش گمان حساسیت
• بازو؛ جذب متوسط، دسترسی دشوار برای برخی از بیماران
• ران؛ جذب کند، مناسب برای انسولین‌های بلند‌تاثییر
• باسن؛ جذب کند، دسترسی دشوار برای خود بیمار

برای کسب آگاهی در خصوص نکات تکمیلی، به پزشک متخصص مراجعه کنید. 

چرا محل تزریق باید به طور متناوب تحول کند؟

تحول محل تزریق برای جلوگیری از تجمع چربی در زیر پوست و افزایش مقدار جذب انسولین زیاد مهم است. 

نکات مهم در انتخاب محل تزریق

زمان تزریق انسولین به نکات زیر دقت کنید:

• از تزریق سرنگ در نزدیکی زخم‌ها، کبودی‌ها و اسکار‌ها خودداری کنید؛
• سپس از تزریق محل تزریق را ماساژ ندهید؛ (مقدار جذب افزایش می‌یابد)
• از آمپول‌های مناسب و استاندارد منفعت گیری کنید.

در صورت ابراز هرگونه مشکل زمان تزریق به پزشک خود خبر دهید. 

اشتباهات رایج در تزریق انسولین و راهکارهای اصلاح آن

برای جلوگیری از عوارض و کسب نتیجه بهتر، مراعات نکات زیر زمان تزریق انسولین الزامی است.

تزریق در یک محل ثابت و خطر لیپوهیپرتروفی

در صورتی که بیمار یا نزدیکان وی، انسولین را به‌صورت مکرر در یک ناحیه ثابت تزریق کنند، گمان لیپوهیپرتروفی (تجمع بافت چربی در زیر پوست) وجود دارد. این اتفاق با گذشت زمان مقدار جذب انسولین را افت داده و قند خون بیمار را دچار نوسان خواهد کرد. علایم ابراز لیپوهیپرتروفی را بازدید می‌کنیم:

• سفت شدن یا برجستگی پوست محل تزریق
• نوسان‌های غیرقابل پیش‌بینی در مقدار قند خون
• جذب نشدن موثر انسولین

برای جلوگیری از موقعیت‌های فوق، دقت به نکات زیر کار امد است:

• تحول محل تزریق 
• تشکیل فاصله چند سانتی‌متری در ناحیه سپس از هر بار تزریق
• بازدید ناحیه تزریق از نظر وجود برجستگی‌های غیرعادی

در صورت مشاهده علائم غیر عادی به پزشک مراجعه کنید. 

منفعت گیری از سوزن کند یا تاریخ‌قبل

برخی از افراد، متاسفانه یک سوزن را چندین بار منفعت گیری می‌کنند. یا این که به تاریخ انقضای سرنگ و سر سوزن‌ها دقت نمی‌کنند. این نوشته جهت تشکیل درد، کبودی و التهاب در محل تزریق می‌بشود. به‌این منظور، دقت به نکات زیر مهم است:

• سوزن‌ها را سپس از یکبار منفعت گیری دور بیندازید؛
• از سوزن‌های باکیفیت و تیز منفعت گیری کنید؛
• به تاریخ انقضای سوزن و انسولین دقت کنید.

در صورت روبه رو با عوارض غیرطبیعی حتما به پزشک متخصص خبر دهید. 

تزریق انسولین سرد و تأثیر آن بر بدن 

نگهداری انسولین در دمای سرد و تزریق آن بلافاصله سپس از خروج از یخچال کاری نادرست است. چون سپس از تزریق بیمار درد شدید را حس می‌کند. این چنین مقدار تاثییر گذاری دارو افت می‌باید. درنتیجه، قبل از تزریق انسولین باید حداقل تا نیم ساعت در دمای اتاق قرار بگیرد و سپس تزریق بشود. 

مسئله! هیچ زمان انسولین را در فریزر قرار ندهید؛ این هورمون اگر یخ بزند دیگر قابل منفعت گیری نیست. 

بازدید نکردن دوز و خطر کم شدن شدید قند خون

دقت نکردن به دوز تجویز‌شده انسولین مخصوصا در صورت ابتلا به دیابت خاموش، تبدیل افت یا افزایش شدید مقدار قند خون بیمار می‌بشود. در صورت کم شدن شدید قند خون با علایم زیر همراه است:

• تعریق زیاد
• سرگیجه و ضعف
• لرزش دست
• تاری دید
• گرسنگی شدید

برای جلوگیری از خطرات احتمالی، دوز انسولین را با مقدار تجویزی پزشک تنظیم کنید. 

برای کسب اطلاعات زیاد تر به پزشکان کدام تخصص مراجعه کنیم؟

به منظور کسب اطلاعات زیاد تر در رابطه نحوه تزریق انسولین یا نحوه صحیح تزریق انسولین، می‌توانید از پزشک غدد و متابولیسم سوال کنید. این چنین پرستاران و کارشناس داروخانه‌ها نیز می‌توانند به سوالات شما در این خصوص جواب دهند.

برای دریافت نوبت از بهترین متخصصین غدد و متابولیسم یا متخصص کلیه می‌توانید به سامانه نوبت‌دهی آنلاین پلتفرم دکتردکتر مراجعه کنید. این چنین می‌توانید برای مشاوره پزشکی غیرحضوری با دکتر دیابت به طور متنی یا تلفنی، از دکتردکتر پشتیبانی بگیرید.

منبع های:

kidshealth.org

healthline.com

سوالات متداول نحوه تزریق انسولین

برچسب‌ها:

اشتراک گذاری