«من تماشای تو می‌کردم و غافل بودم کز تماشای تو خلقی به تماشای من‌اند.» این بیت توانایی حالت فلو را به زیباترین شکل توصیف می‌کند. هنگامی دچار کاری می‌شوید که برایتان دلنشین و لذت‌قسمت است و به گذر زمان یا آنچه در اطرافتان رخ می‌دهد دقت نمی‌کنید، در حال توانایی حالت فلو یا غرقگی هستید. در این مقاله، از منظر روان‌شناسی بازدید می‌کنیم فلو چیست، چرا تشکیل می‌بشود و آیا می‌توان آگاهانه این حالت را برای انجام کارهای روزمره تشکیل کرد یا نه.
حالت فلو چیست؟
انجمن روان‌شناسی آمریکا تعریف مختصر و مفیدی برای فلو اراعه داده است:
حالت فلو یعنی توانایی عمیق درگیرشدن با فعالیتی لذت‌قسمت.
ویژگی‌های غرقگی یا فلو
دکتر سیکسزنت میهالی (Csikszentmihalyi) اولین کسی می بود که درمورد حالت غرقگی سخن بگویید کرد. او او گفت حالت فلو ویژگی‌هایی دارد که برخی از آنها عبارت‌اند از:
آخرین مطالب
- شرکت نروژی بزرگترین تشکیل کننده کشتیهای هیدروژنی در جهان میشود_رنگو
- گسترش الگوریتم جدیدی برای شارژ که عمر سودمند باتری‌ها را دو برابر می‌کند_رنگو
- ۱۱ ویژگی محیط کار مثبت + اهمیت تشکیل محل کار سالم_رنگو
- باکتریهای خون آشام و مرگبار به راحتی وجود خون را تشخیص می دهند_رنگو
- انسان‌ها در بازار کار چه مزیت‌هایی نسبت به هوش مصنوعی دارند؟_رنگو
- اعتدال چالش‌توانایی: کارهایی که حالت غرقگی تشکیل می‌کنند، مقداری چالش‌برانگیزند و ذهنتان را دچار می‌کنند، اما آن‌قدر سخت نیستند که از بعد انجامشان برنیایید.
- ترکیب عمل و آگاهی: همه دقت شما به کاری است که انجام می‌دهید.
- اهداف اشکار: شما دقیقا می‌دانید باید چه کاری انجام دهید.
- تمرکز: شما فقط روی کاری که انجام می‌دهید تمرکز کرده‌اید.
- حس کنترل: حس می‌کنید برای اتفاقاتی که در جریان انجام کار رخ می‌دهد، مسئولید.
- بی‌توجهی به گذر زمان: زمان برایتان زیاد سریع سپری می‌بشود و به گذر آن توجهی ندارید.
- اشتیاق درونی: شما به‌خاطر لذتی که از کار می‌برید آن را انجام می‌دهید، نه به‌خاطر تشویق دیگران یا نتیجه نهایی کار.
طبق معمول هنگامی در کاری غرق می‌شوید که به آن علاقه دارید و در انجام آن ماهرید. زمان توانایی غرقگی، امکان پذیر همه این نشانه‌ها را نداشته باشید یا برخی از آنها را کمتر و برخی دیگر را زیاد تر توانایی کنید. این توانایی طبق معمول در فعالیت‌های خلاقانه‌ای چون نقاشی یا نوشتن یا ورزش‌هایی همانند تنیس، اسکی یا سوارکاری تشکیل می‌بشود.
دلایل تشکیل حالت فلو یا غرقگی
با این که نظریه فلو ده‌ها سال پیش نقل شده، تحقیقات علوم اعصاب انجام‌شده در این عرصه جدیدند و دانشمندان تا این مدت دقیق نمی‌دانند که علت تشکیل حالت فلو در مغز چیست و شواهدی علمی برایش نیافته‌اند.
بر پایه یکی از فرضیه‌ها که سال ۲۰۰۴ نقل شده است، هنگامی فرد در کاری غرق می‌بشود، فعالیت بخشی از قشر پیشانی مغز او که مربوط به فعالیت‌های انتقادی و خودکنترل‌کننده است، کمتر می‌بشود و فرد کارهایش را خودکار انجام می‌دهد. مطابق این فرضیه، حالت غرقگی چیزی همانند به قابلیت خلبان خودکار است.
فرضیه دیگر این است که حالت فلو توسط انتقال‌دهنده‌های عصبی تشکیل می‌بشود. هنگامی شما روی کاری کاملا متمرکز شده‌اید و غرق کارید، بدن دوپامین و نوراپی‌نفرین ترشح می‌کند. دوپامین به‌خاطر تداوم در انجام کار به شما پاداش می‌دهد و حس رضایت و خوشحالی تشکیل می‌کند و نوراپی‌نفرین نیز انرژی ملزوم برای ادامه کار و تمرکز را به شما می‌دهد. درنتیجه مغز شما به فعالیت متمرکز خود ادامه می‌دهد و به حالت فلو می‌رسد. دانشمندان علوم اعصاب می‌گویند برای پیداکردن علت دقیق و فهمیدن حالت فلو تحقیقات بیشتری ملزوم است.
مزایا و معایب حالت فلو چیست؟
غرق‌شدن در کار حس خوبی دارد و با رضایت همراه است، اما غرقگی بیشتر از حد هم امکان پذیر صدمه‌زننده باشد. در ادامه بازدید می‌کنیم مزایا و معایب حالت فلو چیست.
مزایای فلو
هنگامی غرق کاری هستید، در لحظه زندگی می‌کنید، دچار افکار نامربوط قبل و آینده یا پرش ذهنی نمی‌شوید و در لحظه حس‌وحال خوبی دارید. یقیناً دانشمندان بر این باورند که تاثییر مثبت فلو مختصر‌زمان است و سپس از مدتی از بین می‌رود، اما این تاثییر امکان پذیر اغاز حس مثبتی باشد که برای سلامت روان به آن نیاز دارید.
مطابق تحقیقات، حالت فلو برای مقابله با موقعیت‌های بحرانی نیز کاربردی است. در دوران قرنطینه کرونا، ۵۱۱۵ نفر از ساکنان چین در یک نظرسنجی شرکت کردند. نتیجه نظرسنجی این می بود که غرقگی در کارهای موردعلاقه افراد استرس قرنطینه را افت داده است. افرادی که در این دوران غرق کار بودند، کمتر مرتکب رفتارهای ناسالمی چون مصرف الکل یا سیگار می‌شدند.
دیگر مزیت‌های حالت فلو عبارت‌اند از:
معایب فلو
معایب فلو وقتی اشکار می‌بشود که غرق در فعالیت‌های ناسالم شوید. افرادی که به بازی‌های کامپیوتری، شبکه‌های اجتماعی یا حتی شوق اعتیاد دارند، زمان انجام این کارها حالت غرقگی را توانایی می‌کنند. هنگامی غرق در فعالیتی ناسالم می‌شوید، مغزتان دیگر به خطرات، ریسک‌ها و جنبه‌های منفی آن توجهی نمی‌کند و فقط جستوجو حس لذت و رضایتی است که از انجام این کار به دست می‌آورید. برای مثال افرادی که زمان انجام ورزش‌های خطرناک فلو را توانایی می‌کنند، امکان پذیر روزبه‌روز خطرهای بزرگ‌تری را به جان بخرند و درنهایت به خودشان صدمه بزنند.
تفاوت حالت فلو و هایپرفوکوس چیست؟
هایپرفوکوس یکی از علائم بیش‌فعالی در بزرگ‌سالان (ADHD) است. حالت فلو و هایپرفوکوس ویژگی‌های مشترک تعداد بسیاری دارند و در هر دو، شخص غرق کار موردعلاقه‌اش می‌بشود، توجهی به محیط اطراف ندارد و گذر زمان را هم فهمید نمی‌بشود.
هایپرفوکوس به‌معنی تمرکز بیشتر از اندازه است که نتایج منفی به همراه دارد. هنگامی دچار هایپرفوکوس هستید، مدتی طویل به انجام یک کار ادامه می‌دهید. هایپرفوکوس نوعی غرقگی منفی است که زندگی شما را مختل می‌کند و به درمان روان‌شناختی یا دارویی نیاز دارد. افراد مبتلا به بیش‌فعالی طبق معمول هنگامی مشغول انجام کار موردعلاقه‌شان می باشند، دچار هایپرفوکوس خواهد شد.
حالت فلو نه‌تنها زندگی شما را مختل نمی‌کند، بلکه با تشکیل احساسات مثبت و رضایت از خود سلامت روان را هم بهبود می‌دهد و عملکردتان را بهتر می‌کند. فلو یا غرقگی امکان پذیر برای هر فعالیتی که ذهن شما را به چالش می‌کشد یا برایتان دلنشین است یا انجام آن پاداشی به همراه دارد، اتفاق بیفتد. حالت فلو نوعی غرق‌شدن در کار به روشای مثبت و اثرگذار است.
چطور به حالت غرقگی برسیم؟
بر پایه برخی از تحقیقات، تشکیل حالت فلو اختیاری نیست و به شخصیت و دیگر عوامل غیرقابل‌کنترل بستگی دارد. یقیناً کارشناسان و روان‌شناسانی که درمورد این حالت ذهنی تحقیق می‌کنند، پیشنهاد‌هایی برای افزایش حالت فلو یا غرقگی اراعه خواهند داد که در ادامه، مهم‌ترینشان را ذکر کرده‌ایم.
پست های مرتبط
-
گسترش الگوریتم جدیدی برای شارژ که عمر سودمند باتری‌ها را دو برابر می‌کند_رنگو
نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی رنگو تیمی از محققان روش جدیدی برای شارژ باتریهای... -
انسان‌ها در بازار کار چه مزیت‌هایی نسبت به هوش مصنوعی دارند؟_رنگو
نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی رنگو انقلاب هوش مصنوعی این هراس را به وجود... -
رندرهای مفهومی اپل واچ X انتشار شد؛ طراحی تازه با اتصال بند مغناطیسی_رنگو
نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی رنگو تابستان سال قبل، بلومبرگ گزارش داد که به...