دانشمندان اظهار کردند که رآکتور همجوشی هستهای JET بریتانیا به رکورد جهانی تشکیل انرژی دست یافته است. این رآکتور اکنون بعد از نزدیک به ۴۰ سال، برای همیشه به کار خود آخر میدهد.
بر پایه گزارش BBC، رکورد قبلی رآکتور JET به سال ۲۰۲۱ برمیگردد که در واکنشی بهزمان ۵ ثانیه، ۵۹ مگاژول انرژی گرمایی تشکیل کرد. در آزمایش تازه که در اواخر سال ۲۰۲۳ انجام شد، این رآکتور با نگه داری یک عکس العمل بهزمان ۵.۲ ثانیه تنها با منفعت گیری از ۰.۲ میلیگرم سوخت، به ۶۹ مگاژول خروجی رسید. این رقم معادل توان خروجی ۱۲.۵ مگاوات است که میتواند برق ۱۲ هزار خانه را فراهم کند.
این رآکتور همجوشی هستهای در ابتدا تنها قرار می بود در طول یک دهه فعال باشد، اما دستیابی به پیروزیهای مکرر با آن جهت شد تا طول عمرش افزایش یابد. بااینوجود، اکنون دیگر فعالیتهای JET به آخر رسیده است و این رآکتور تا سال ۲۰۴۰ برچیده میبشود.
تشکیل انرژی پاک با منفعت گیری از فرایند همجوشی هستهای
همجوشی هستهای فرایندی است که خورشید از طریق آن نیرو تشکیل میکند. طی این فرایند، با گرمکردن و فشردن ذرات ریز به یکدیگر، ذرات سنگینتری تشکیل خواهد شد و انرژی آزاد میگردد. اگر بتوان این فرایند را در نیروگاههای هستهای به سطح تجاری رساند، میتوان مقادیر زیاد بسیاری انرژی پاک بدون انتشار کردن کربن تشکیل کرد. این چنین این روش برخلاف نیروگاههای بادی یا خورشیدی، به شرایط آبوهوایی وابسته نیست.
بااینحال، همجوشی ذرات کار سادهای نیست. برای این که اتمها روی زمین باهم ترکیب شوند، به دمای ده برابر زیاد تر از خورشید نیاز است؛ یعنی باید گرمایی بیشتر از ۱۰۰ میلیون درجه سانتیگراد تشکیل کرد. این چنین باید چگالی اتمها و زمانزمان این فرایند را درنظر گرفت؛ به این علت تا این مدت تا ساخت نیروگاههای همجوشی هستهای تجاری فاصله بسیاری وجود دارد، اما با هر آزمایش محققان، یک قدم به آن نزدیکتر خواهد شد.
رآکتور JET اگرچه در بریتانیا مستقر است، عمدتاً آزمایشهای تحقیقات هستهای اتحادیه اروپا در آن انجام میشد. این آزمایشگاه در طول چهار دهه میزبان دانشمندانی از بریتانیا، اروپا، سوئیس و اوکراین می بود. این رآکتور که در سال ۱۹۸۳، در آکسفوردشایر بریتانیا تأسیس شد، در طول فرایند همجوشی به گرمترین نقطه منظومه شمسی تبدیل میشد.