قوز قرنیه با چشم‌ها چه می‌کند و درمانش چیست؟

قوز قرنیه (keratoconus) نوعی بیماری چشمی است که در آن قرنیه (قسمت شفاف و گنبدی جلوی چشم) نازک‌تر و به‌مرور زمان به سمت بیرون برآمده می‌بشود. در این حالت، قرنیه حالت مخروطی به خود می‌گیرد. با شکل مخروطی این قسمت از چشم، دید چشم‌ها تار و نسبت به نور حساس می‌بشود. قوز قرنیه طبق معمول هر دو چشم را دچار می‌کند اما می‌تواند یک چشم را زیاد تر از چشم دیگر تحت تاثییر قرار بدهد. این بیماری طبق معمول بین اواخر نوجوانی تا ۳۰ سالگی رخ می‌دهد. احتمالا بتوانید در مرحله های اولیه قوز قرنیه، مشکلات بینایی را با عینک یا لنزهای تماسی نرم اصلاح کنید. با پیشرفت حالت، گمان دارد که ناچار شوید لنزهای تماسی سفت و محکم و قابل نفوذ گاز یا انواع دیگر لنزها همانند لنزهای اسکلرال را منفعت گیری کنید. اگر حالت بدتر بشود، هم نیاز به پیوند قرنیه پیش می‌آید.

در این مقاله، درمورد علائم، علل، عوارض و درمان قوز قرنیه می‌خوانید. مطالعه این مقاله به نزدیک به ۳ دقیقه زمان نیاز دارد.

اگر در رابطه با قوز در قرنیه چشم سوالی دارید، می‌توانید در انتهای همین صفحه و در تکه نظرات بنویسید تا پزشک جواب دهد.

قوز قرنیه چیست؟

قوز قرنیه وضعیتی از چشم است که در آن قرنیه گرد به‌سمت بیرون به شکل مخروطی و برآمده می‌بشود. قرنیه تکه شفاف و مرکزی سطح جلویی چشم است، از چشم محافظت می‌کند و علتمی‌بشود تا دید آشکار‌تری داشته باشید.

با مراجعه به چشم‌پزشک می‌توانید این بیماری را شناسایی کنید. پزشکان قوز در قرنیه را در سال‌های نوجوانی یا بازه ۲۰ تا ۳۰سالگی در بیماران مشاهده می‌کنند. امکان ابراز این حالت در کودکی هم وجود دارد. قوز خفیف قرنیه در افراد سنین بالاتر هم دیده می‌بشود.

تغییرات در شکل قرنیه طی چند سال اتفاق می‌افتد اما در افراد جوان با شدت بیشتری پیش می‌رود.

قوز قرنیه بینایی را به دو صورت تحول می‌دهد:

• با تحول شکل قرنیه به شکل مخروطی، سطح صاف هم تاب می‌خورد. کلمه این حالت «آستیگماتیسم نامنظم» است. عینک نمی‌تواند آستیگماتیسم نامنظم را به طور کامل اصلاح کند.
• همانطور که تکه جلوی قرنیه شیب‌دار می‌بشود، چشم نزدیک‌بین‌تر می‌بشود. در نتیجه امکان پذیر، نیاز به عینک تازه به‌وجود بیاید.

علائم قوز قرنیه

نشانه‌های کراتوکونوس یا قوز در قرنیه به‌شرح زیر است:

• مخدوش‌شدن تدریجی بینایی با دید تحریف‌شده، برای مثال خطوط مستقیم به‌شکل منحنی یا خمیده به نظر می‌رسند و اشیا شکل درست خود را ندارند.
• بدتر شدن تدریجی بینایی در یک یا هر دو چشم. (به طور کلی، قوز قرنیه هر دو چشم را دچار می‌کند.)
• داشتن دید دوگانه وقتی که فقط از یک چشم به مناظر نگاه می‌کنید.
• حساس بودن به نور (کلمه این حساسیت فتوفوبیا است.)
• دیدن هاله در اطراف نورهای روشن.

علت قوز قرنیه

علت قوز قرنیه تا حد بسیاری ناشناخته است. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که قوز قرنیه ارثی است یا در افرادی مبتلا به برخی بیماری‌ها و حالت‌های پزشکی رخ می‌دهد.

 افراد مبتلا به قوز در قرنیه تمایل دارند چشم‌های خود را زیاد مالش دهند. این حرکت علتتسریع پیشرفت این مورد از بیماری‌های چشمی می‌بشود. قوز در قرنیه با شرایط خاصی ربط دارد که امکان پذیر با مالش مزمن چشم نیز مرتبط باشند. این شرایط عبارت‌اند از:

• آسم
• سندرم داون
• سندرم اهلرز-دانوس (EDS)
• درماتیت آتوپیک و درماتیت آلرژیک
• رینیت آلرژیک (التهاب مخاط بینی)
• استئوژنز ناکامل (اختلال استخوان‌زایی)
• اختلالات مادرزادی (که در بدو تولد وجود دارد) همانند آنیریدیا (Aniridia)

تشخیص قوز قرنیه

پزشکان روال تشخیص را با مطرح سوالاتی در رابطه سابقه پزشکی و خانوادگی و علائم اغاز می‌کنند. سپس معاینه‌ای جامع از چشم اغاز می‌بشود.

به گمان زیاد از چند آزمایش مربوط به چشم هم پشتیبانی گرفته می‌بشود:

عوارض قوز قرنیه

عوارض احتمالی قوز قرنیه عبارت‌اند از:

• زخم قرنیه؛ جای زخم روی قرنیه تشکیل می‌بشود.
• از دست‌دادن بینایی؛ کم‌شدن بینایی سطوح مختلفی دارد.
• هیدروپس قرنیه (hydrops)؛ قرنیه به‌طور ناگهانی با مایع متورم می‌بشود.
• حلقه‌های فلیشر (Fleischer)؛ رسوبات آهن علتایجاد حلقه‌هایی در قرنیه خواهد شد.

جراحی لیزیک چشم به گفتن یک روش انکساری برای بیماران مبتلا به قوز قرنیه پیشنهاد نمی‌بشود. قوز قرنیه یک بیماری دژنراتیو است که علتنازک‌شدن قرنیه می‌بشود. راه حلهای جراحی انکساری لیزری دیگر، همانند لازیک یا prk هم می‌توانند قرنیه را با برداشتن بافتی از آن که نازک شده، زیاد تر تخریب و تضعیف کنند.

درمان قوز قزنیه چیست؟

راه حلهای مختلفی برای درمان قوز قرنیه وجود دارد که انتخابشان وابسته به شدت بیماری است. درمان‌ها شامل موارد زیر است:

• عینک و لنزهای تماسی
• حلقه قابل کاشت
• پیوند متقابل قرنیه
• پیوند قرنیه

عینک و لنزهای تماسی

در مرحله های اولیه بیماری،  می‌توان دید را با عینک معمولی یا لنزهای تماسی نرم اصلاح کرد. با پیشرفت مشکل، امکان پذیر عینک به علت مقدار آستیگماتیسم نامنظم، دید را اصلاح نکند و به نوع خاصی از لنزهای تماسی سخت نیاز داشته باشید.

حلقه قابل کاشت (INTACS)

INTACS دستگاه‌های کوچکی می باشند که متخصص آنها را برای بهبود بینایی یا راحت‌تر گذاشتن لنزهای تماسی در قرنیه قرار می‌دهد. این عملیات با بی‌حسی موضعی (قطره‌های بی‌حس‌کننده چشم) انجام می‌بشود.

متخصص کانال‌هایی را در قرنیه تشکیل می‌کند و حلقه‌ها را در آنها قرار می‌دهد. حلقه‌ها به صاف‌شدن قرنیه پشتیبانی و تا حدی شکل مخروطی ناشی از قوز قرنیه را اصلاح می‌کنند.

پیوند متقابل قرنیه

پیوند متقابل قرنیه از درمان نور ماوراء بنفش (UV) منفعت گیری می‌کند و می‌تواند علتکندشدن یا جلوگیری از وخیم‌شدن قوز قرنیه بشود. این روش با بی‌حسی موضعی پیش می‌رود.

 قطره‌های دارویی حاوی ریبوفلاوین (ویتامین B2) را تا ۳۰ دقیقه در چشم می‌ریزند. سپس، پزشک بیمار را تا ۳۰ دقیقه در معرض نور UV قرار می‌دهد. مقصد از روش اتصال عرضی قرنیه، تحکیم پیوند بین رشته‌های کلاژن قرنیه و پروتئین‌های اطراف آن است.

پیوند قرنیه

برای درمان کراتوکونوس پیشرفته از روش پیوند قرنیه منفعت گیری می‌بشود. در این مسیر، قرنیه بیمار را با بافت قرنیه اهدایی فردی دیگر جانشین می‌کنند.

طبق معمول افراد مبتلا به قوز قرنیه سپس از پیوند، دید چشمی بهتری دارند، اما امکان پذیر که بهبودی زیاد تر از یک سال طول بکشد تا بینایی تثبیت بشود. احتمالا برخی از افراد بعد از پیوند هم چنان برای دید کامل به لنز تماسی نیاز داشته باشند.

سوالات متداول قوز قرنیه

امکان پیشگیری از قوز در قرنیه وجود دارد؟

نه، شما نمی‌توانید از ابراز قوز قرنیه پیشگیری کنید. اگر بیماری مرتبط با قوز قرنیه دارید، با عمل های مراقبتی و کنترلی همانند پرهیز از مالش چشم‌ها، خطر ابتلا را افت بدهید.

آیا قوز قرنیه می‌تواند به بینایی صدمه رساند؟
قوز قرنیه درمان‌نشده می‌تواند تبدیل از دست‌دادن دائمی بینایی بشود.

منبع های:

mayoclinic.org

my.clevelandclinic.org