کوررنگی مشکلی است که علتمی‌بشود، رنگ‌ها به‌خوبی دیده نشوند چون برخی از سلول‌های مخروطی (سلول‌های عصبی) در چشم‌ها از بین رفته یا به‌درستی کار نمی‌کنند. با وجود این حالت، فهمیدن روشنایی و تشخیص تفاوت بین رنگ‌ها دشوار می‌بشود. کوررنگی طبق معمول نتیجه جهشی ژنتیکی و ارثی است. زیاد تر مبتلایان به این بیماری نمی توانند تفاوت بین رنگ قرمز و سبز را ببینند. تشخیص سایه‌های رنگی دیگر همانند آبی و زرد هم برای آنها کار ساده‌ای نیست. برخی بیماری‌های چشمی و داروها هم می‌توانند علتکوررنگی شوند.
در این مقاله درمورد علت، علائم و درمان کوررنگی می‌خوانید. مطالعه نوشته پیش رو به نزدیک به ۴ دقیقه زمان نیاز دارد.
اگر در رابطه با کوررنگی چشم سوالی دارید، می‌توانید در انتهای همین صفحه و در تکه نظرات بنویسید تا پزشک جواب دهد.
کوررنگی چیست؟
کوررنگی بیماری نسبتا رایجی است که در آن رنگ‌ها به‌درستی دیده نمی‌شوند. این حالت وقتی اتفاق می‌افتد که مخروط‌ها (نوعی سلول عصبی در شبکیه چشم ) به‌خوبی عمل نمی‌کنند.
آخرین مطالب
- افت ریسک ابراز اختلالات شناختی با منفعت گیری زیاد تر از مغز رابطه مستقیم دارد_رنگو
- بلومبرگ: برتری هوش مصنوعی iOS ۱۸ نسبت به رقیب ها از نظر شدت و حریم خصوصی_رنگو
- بازدید مچبند هوشمند سامسونگ گلکسی واچ فیت ۳_رنگو
- انحراف بینی؛ هرآنچه باید بدانید_رنگو
- تیک تاک ویژگی هوش مصنوعی تبدیل متن به گفتار را گسترش می دهد_رنگو
مخروط‌ها نور و تصاویر را در زمان ورود به چشم پردازش و سیگنال‌هایی را به مغز ارسال می‌کنند. در نتیجه ادراک رنگ‌ها مقدور و ممکن می‌بشود.
کور رنگی طبق معمول به این معنی نیست که فرد مبتلا هیچ رنگی را نمی‌بیند. زیاد تر افرادی که دچار این بیماری‌اند، طیفی از رنگ‌ها را مشاهده می‌کنند اما برخی از رنگ‌ها را متفاوت از دیگر افراد می‌بینند.
ضمن این که امکان دارد در تشخیص تفاوت بین رنگ‌ها و سایه‌های خاصی از رنگ و نور مشکل داشته باشند. در برخی از انواع نادر کور رنگی، فرد مبتلا هیچ رنگی را نمی‌بیند.
علائم کوررنگی
نشانه‌های کور رنگی به شکل‌های زیر نمایان خواهد شد:
- مشکل در تشخیص رنگ‌ها و سایه‌ها
- اختلال در تشخیص درجه روشنایی برخی رنگ‌ها
تعداد بسیاری از افراد مبتلا به کوررنگی نمی‌دانند که دچار این علائم می باشند چون همیشه رنگ‌ها و سایه‌هایشان را به همین شکل دیده‌اند. برای همین، معاینه جامع چشم کودکان و انجام آزمایش‌های تشخیص کوررنگی اهمیت دارد.
علت کوررنگی
کوررنگی می تواند ارثی باشد (فرد مبتلا با آن متولد شده) یا اکتسابی (فرد در طول زندگی به آن مبتلا شده). علل در هر مورد متفاوت است.
دلایل کوررنگی ارثی
تحول (جهش) در ژن‌ها علتکوررنگی ارثی می‌بشود. رایج‌ترین شکل کور رنگی ارثی موردی است که در آن، فهمیدن رنگ قرمز-سبز برای فرد مبتلا دشوار می‌بشود.
علل کوررنگی اکتسابی
کوررنگی اکتسابی، که طبق معمول به طور افتدید رنگ آبی-زرد تشکیل می‌بشود، علل احتمالی متنوعی دارد. شامل:
- قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی که به سیستم عصبی صدمه می‌رسانند، همانند حلال‌های آلی، مخلوط حلال‌ها و فلزات سنگین.
- قرارگرفتن طویل‌زمان در معرض نورهای جوشکاری.
- داروها، از جمله هیدروکسی کلروکین (برای درمان آرتریت روماتوئید).
- انواع بیماری‌های چشمی، از جمله دژنراسیون ماکولا وابسته به سن، گلوکوم و آب مروارید.
- شرایط پزشکی که بر مغز یا سیستم عصبی تأثیر می‌گذارند، از جمله دیابت، بیماری آلزایمر و مولتیپل اسکلروزیس (MS).
کوررنگی اکتسابی نسبت به اَشکال ارثی کمتر شایع است.
انواع کوررنگی
انواع مختلفی از کور رنگی وجود دارد که نتیجه ضعف کارکرد سلول‌های مخروطی چشم به شکل‌های گوناگون‌اند. همان گونه که حرف های شد، مخروط‌ها سلول‌های عصبی چشم می باشند که رنگ‌ها را در طیف مرئی نور تشخیص خواهند داد.
این طیف شامل همه طول موج‌هایی است که انسان می‌تواند ببیند. طول آنها از ۳۸۰ نانومتر (مختصر) تا ۷۰۰ نانومتر (بلند) متغیر است. به طور معمول، هر فرد با ۳ نوع مخروط به دنیا می‌آید:
- مخروط های حساس به قرمز (مخروط L): این مخروط‌ها طول موج‌های بلند (نزدیک به ۵۶۰ نانومتر) را فهمیدن می‌کنند.
- مخروط‌های حساس به سبز (مخروط M): این مخروط‌ها طول موج‌های میانی (نزدیک به ۵۳۰ نانومتر) را فهمیدن می‌کنند.
- مخروط‌های حساس به آبی (مخروط S): این مخروط‌ها طول موج‌های مختصر (نزدیک به ۴۲۰ نانومتر) را فهمیدن می‌کنند.
زیاد تر مردم هر ۳ نوع مخروط را دارند. با‌این‌حال، اگر افتدید رنگی دارید، دست‌کم یک نوع مخروط در چشمتان به‌درستی کار نمی‌کند. بنا به نقص سلول‌های مخروطی، انواع کور رنگی رخ می‌دهد:
کوررنگی قرمز سبز
افترنگ قرمز-سبز شایع‌ترین نوع کور رنگی است. این حالت بر نحوه مشاهده هر رنگ یا سایه‌ای از رنگ حاوی مقداری رنگ سبز و قرمز تاثییر می‌گذارد و خودش به ۴ زیرگروه تقسیم می‌بشود:
| سرخ‌کوری (Protanopia) | مبتلایان نمی توانند نور قرمز را تشخیص بدهند و زیاد تر رنگ‌ها را به‌صورت سایه‌های آبی یا طلایی می‌بینند. امکان پذیر، به راحتی سایه‌های گوناگون قرمز را با مشکی نادرست بگیرند و قهوه‌ای تیره را با سایه‌های تیره رنگ‌های دیگر از جمله سبز، قرمز یا نارنجی نادرست بگیرند. |
| دوترانوپیا (Deuteranopia) | مبتلایان نمی توانند نور سبز را تشخیص بدهند. زیاد تر رنگ‌ها را آبی و طلایی می‌بینید. امکان پذیر برخی از سایه‌های قرمز را با برخی از سایه‌های سبز نادرست بگیرند و رنگ زرد را با سایه‌های روشن سبز نادرست بگیرند. |
| کوررنگی قرمز (Protanomaly) | در دید مبتلایان به این نوع از کوررنگی، امکان پذیر که قرمز به طور خاکستری تیره به نظر برسد و هر رنگی که حاوی قرمز باشد هم در نظرشان تیره‌تر از حد واقعی نمود می‌کند. |
| سبز دشواربینی (Deuteranomaly) | این افراد حساسیت مقداری نسبت به رنگ سبز دارند و زیاد تر رنگ‌های آبی، زرد و به طور کلی طیف‌های کم‌رنگ را می‌بینند. |
کوررنگی آبی زرد
این نوع از کور رنگی آنچنان رایج نیست اما انواع زیر را دارد:
| آبی‌کوری (Tritanopia) | مبتلایان رنگ آبی را تشخیص نمی‌دهند و رنگ‌ها را به طور قرمز، آبی روشن، صورتی و بنفش کم‌رنگ می‌بینند. |
| آبی دشواربینی (Tritanomaly) | این افراد رنگ‌های آبی را سبز می‌بینند و زرد را به‌سختی می‌بینند یا اصلا درکی از آن ندارند. |
تک رنگ‌بینی مخروط آبی
این نادرترین شکل کوررنگی است. در این حالت، تشخیص تفاوت بین رنگ‌ها سخت است و مبتلایان زیاد تر رنگ‌ها را خاکستری می‌بینند. امکان پذیر، مشکلات و بیماری‌های چشمی فرد دیگر از جمله حساسیت به نور (فوتوفوبیا)، نیستاگموس (nystagmus) یعنی حرکت سریع و غیرارادی چشم و نزدیک‌بینی هم در فرد مبتلا وجود داشته باشد.
آکروماتوپسی
آکروماتوپسی وقتی است که همه یا زیاد تر سلول‌های مخروطی چشم از بین رفته‌اند و به‌درستی کار نمی‌کنند. در این صورت، همه‌چیز با سایه‌های خاکستری دیده می‌بشود.
تشخیص کوررنگی
برای تشخیص این مشکل در افراد از تست کوررنگی ایشیهارا (Ishihara) منفعت گیری می‌بشود. این مورد رایج‌ترین آزمایشی است که برای تشخیص کور رنگی قرمز سبز کاربرد دارد.
برای این آزمایش، پزشک مجموعه‌ای از صفحات رنگی را به شما مشخص می کند. هر صفحه حاوی الگوی نقاط کوچک است. در بین این نقاط، یک عدد (یا شکل برای کودکان خردسال) وجود دارد.
فرد تشخیص می‌دهد که در هر بشقاب چه چیزی می‌بینید. برخی از صفحات شامل اعدادی می باشند که فقط با دید همه رنگی می‌توانید آنها را ببینید. دیگر موارد شامل اعدادی می باشند که فقط با افتدید رنگی می‌توانید آنها را ببینید.
درمان کوررنگی چیست؟
اکنون، هیچ درمانی برای افراد مبتلا به کوررنگی ارثی وجود ندارد. اگر به کوررنگی مبتلا شده‌اید، پزشکان شرایط عرصه‌ای را درمان می‌کنند یا مصرف داروها را تحت کنترل درمی‌آورند. این روال علتبهبود بینایی هم می‌بشود.
احتمالا نام عینک کور رنگی را شنیده باشید. این چنین عینک‌هایی می‌توانند توانایی تشخیص رنگ بهتری را برای افراد مبتلا به کور رنگی خفیف رقم بزنند. عینک‌ها کنتراست یا همان تضاد بین رنگ‌ها را افزایش خواهند داد تا افراد مبتلا به افتدید رنگ بتوانند تفاوت‌ها را آشکار‌تر ببینند.
اما این عینک‌ها هم کمکی به دیدن رنگ‌های تازه نمی‌کنند. ملزوم است بدانید که منفعت گیری از عینک‌ها راه درمان نیست و هیچ مشکلی را در سلول‌های مخروطی چشم اصلاح نمی‌کند. پیش از منفعت گیری از آنها باید با پزشک مشورت کنید.
سوالات متداول کوررنگی
منبع های:
